Astım ülkeler geliştikçe artıyor

Doç. Dr. Hasan Yüksel, "Özellikle İngiltere gibi gelişmiş batı ülkelerinde astımlı hasta çocuk sayısı oranı yüzde 35 civarında iken, bu oran Türkiye gibi gelişmekte olan ülkelerde ortalama yüzde 10, Afrika gibi geri kalmış ülkelerde ise yüzde 1'in altında seyrediyor" dedi.

Astım hastalığının nedenleri, artış sebepleri konularında bilgi veren CBÜ Pediatrik Alerji Bilim Dalı ve Solunum Birimi'nde görevli Doç. Dr. Hasan Yüksel, astım hastalığının çocukluk çağında yüzde 80 oranında alerjik kökenli bir hastalık olduğunu belirterek, "Özellikle çevremizde yerden çıkan tozlarla bronşlara bağlı olarak kasılmalar oluyor. Bronşa yerleşen birçok iltihap hücresi bronş hücrelerini tahrip ediyor ve bronş hücrelerinde aşrı bir duyarlılık meydana çıkıyor. Bu aşırı duyarlılık nedeniyle nezle, grip gibi gribal enfeksiyon ve sigara dumanı gibi duyarlı olduğu alerjiye bir daha maruz kalırsa kasılmalar artıyor. Bu kasılmaların oluşmasının nedeni; çevreden gelen alerji veya zararlı maddeye karşı bronşların aşırı reaksiyon vermesidir. Bu reaksiyon sonucunda hava giriyor; ama çıkamıyor. Çıkamadığı için orada biriken hava çocuğu etkiliyor ve çocuklarda nefes darlığı oluşuyor" dedi.

Duyarlılığın oluşmasının iki önemli nedeni olduğunu ifade eden Doç Dr. Yüksel, "Birincisi çocuğun anne ve babasından aldığı genetik yüktür. Eğer anne ve babada alerjik bir yük veya astım varsa, kalıtım nedeniyle çocuğun astım olma riski yüksek. Bir de çevrede alerji var ise bol miktarda zaten genetik yapıyla birlikte bu oluşuyor. Bu oluşumda riski artıran neden çevresel hava kirliliği, sigara dumanı, sık geçirilen gribal enfeksiyonlar veya katkı maddesi ve benzeri vücuttaki bağışıklık sistemini alerjik yatkınlığı doğru yönlendiren maddeler. İkincisi ise antibiyotiklerin ve modern hayatta hijyen kurallarının çok fazla miktarda kullanılmasından kaynaklanıyor. İşte bu nedenlerle modern hayatta ne oluyor? Birincisi, çocuklar daha çok antibiyotik kullanıyor, ikincisi daha çok hijyene maruz kalıyor, üçüncüsü ise sigara dumanı, toz, hava kirliliği ve kapalı ortamda daha fazla yaşıyor. Bu nedenle çocuklarda modern yaşamla birlikte astım sıklığı artıyor" diye konuştu.

"MANİSA'DAKİ HER 5 ÇOCUKTAN 1'İ İLK 3 YAŞTA EN AZ 1 KEZ NEFES PROBLEMİ YAŞIYOR"

Astım hastalığının ülkelerin gelişmesi aynı orantıda arttığını, geri kalmış ülkelerde ise aynı orantıda az görüldüğüne işaret eden Doç Dr. Hasan Yüksel, "Sosyo-ekonomik olarak daha ileri olan batı ülkelerinde, mesela İngiltere'de astım sıklığı yüzde 35'e kadar varıyor. Ama Türkiye gibi gelişmekte olan ülkelerde yüzde 10 gibi orta sıklıkta, geri kalmış ülkelerde ise en az sıklıkta oluyor. Mesela bir Afrika ülkesinde astım sıklığı yüzde 1 ve altındayken bizim çocuklarımızın yüzde 5 ile 10 oranında astımlı; ama bir İngiltere'de, Finlandiya ve İsveç'teki çocuklarda 25 ile 30'a kadar varıyor" dedi.

Türkiye coğrafyasında ise Konya, Erzurum ve Güneydoğu illerinde astımlı çocuk oranının yüzde 5, sosyo-ekonomik olarak gelişmiş ve hava kirliliğinin daha yoğun olduğu Muğla, İstanbul ve Adapazarı'nda ise yüzde 10 olduğunu ifade eden CBÜ Pediatrik Alerji Bilim Dalı ve Solunum Birimi'nde görevli Doç. Dr. Hasan Yüksel, Manisa ve çevresinin ise orta sıklıkta olduğunu belirterek, "İzmir'de yüzde 4.9 ve 6.9 arasında değişen astımlı çocuk sayısı oranı Manisa'dan daha az. Bunun nedeni ise Manisa'nın hava kirliliği daha fazla oluşudur" dedi. Doç. Dr. Yüksel konuşmasına şöyle devam etti:

"Manisa'daki her 5 çocuktan 1'i, ilk 3 yaşta en az 1 kez nefes problemi yaşıyor. Yalnız bunların 17 yaşına kadar 3'te 2'si iyileşiyor, 3'te 1'inde ise devam ediyor. Devam eden miktarı azaltmanın en önemli yolu 3 ile 6 yaş arası çocukların yakalamak ve tedavi etmek. İkincisi de şu özellik çok önemli; Manisa'da bu genel anlamda rakamsal verilere baktığımızda sadece bizim polikliniğimize 2004 yılında çeşitli alerjik ve solunum rahatsızlığı olan 3 bin 700 hasta geldi. 2005 yılında ise 4 bin 886 hasta geldi. Bizim bu hastalar içinde kayıtlı olan astım hasta sayımız ise 2003 yılında 500, 2004 yılında 700, 2005 yılında ise bine çıktı. Şu anda kayıtlı bin astım hastamız mevcut. Bizim verilerimize göre astım hastası oranını yüzde 7.9. Nüfusumuza vurursak Manisa'nın kendi içinde yaklaşık 5 bin tane astımlı çocuk hastası bulunuyor, ilçeleri de göz önünde bulundurursak 15 ile 20 bin astımlı çocuk olması gerekiyor."

Tüm Manisa ve Türkiye genelinde sağlık kurumları ve kuruluşları arasında ciddi bir koordinasyon problemi olduğunu, bu nedenle kesin istatistiki bilgilerin toplanamadığına dikkat çeken Doç Dr. Yüksel, "Biz CBÜ Tıp Fakültesi olarak bu konuda kayıtlarımızı düzenli şekilde tutuyoruz. Ancak bizim verilerimiz Manisa genelini yansıtmıyor. Biz Manisa'da 2000 yılında Çocuk Alerji Polikliniği'ni kurduk. 6 yıldır çok düzenli çalışıyor ve 6 yıl içinde 2 defa 2003 ve 2005 Kasım aylarında astım hastalığı sıklık araştırması yaptık. Manisa rastlantısal örneklemede ev ev dolaşarak bu sıklık çıkarıldı. Sadece astım değil, diğer çeşitli alerjik ve solunum yolu hastalıkları konusunda da planlı çalışmalarımız devam ediyor" diye konuştu.