ATO'dan "10 yıl borçları raporu"
ANKARA (İHA) - Ankara Ticaret Odası (ATO) tarafından hazırlanan "10 yılın bütçe raporu"na göre, Türkiye son 10 yılda iç ve dış borç, anapara ve faizi olmak üzere toplam 970.8 milyar dolar ödedi. Rapora göre, son on yılda 389 milyar dolarlık vergi geliri elde edilmesine karşın, yatırımlara ancak 39 milyar dolar harcandı.
Konuya ilişkin Ankara Ticaret Odası (ATO) tarafından yapılan yazılı açıklamada, Türkiye'nin son 10 yılda 389 milyar dolar vergi gelirinin yanı sıra, 780 milyar dolarlık iç borçlanma, 165 milyar dolarlık dış borçlanma yaparak toplam 1 trilyon 334 milyar dolarlık kaynak elde ettiği bildirildi. Raporda, on yılda 144.3 milyar dolarlık dış borç anapara, 54.5 milyar dolarlık faiz olmak üzere toplam 198.8 milyar dolarlık dış borç ödemesi yapıldığı vurgulandı.
Tablo: Dış Borç Ana Para ve Faiz Ödemeleri:
Yıllar Anapara Faiz
(milyar $) (milyar $)
1995 5.5 2.2
1996 7.2 4.2
1997 7.8 4.6
1998 11.7 4.8
1999 12.9 5.4
2000 15.6 6.3
2001 17.5 7.1
2002 22.5 6.4
2003 20.8 6.7
2004 22.8 6.8
TOPLAM 144.3 54.5 198.8
Raporda Türkiye'nin 2000-2004 yılları arasındaki son 5 yıllık dönemde toplam 132.5 milyar Dolar, her yıl ise ortalama 26.5 milyar Dolar dış borç ana para ve faiz ödemesi gerçekleştirildiği kaydedildi.
162.9 MİLYAR DOLAR DIŞ BORÇ ALINDI
Rapora göre, Türkiye son on yılda, kamu ve özel kesim olmak üzere toplam 162.9 milyar dolar dış borç aldı. Buna gör her yıl ortalama 16.9 milyar dolar dış borç kredisi kullanıldı. Son 5 yılın dış borçlanma rakamı ise 114.6 milyar doları buldu.
Tablo: Dış borçlanmalar
Yıllar Kamu kesimi Özel kesim
(milyar $) (milyar $)
1995 3.381 2.794
1996 3.579 3.550
1997 3.960 5.959
1998 3.885 6.961
1999 6.833 7.348
2000 13.679 12.696
2001 16.044 9.057
2002 18.122 10.078
2003 7.960 10.912
2004 6.162 9.893
TOPLAM 83.605 79.248 162.9
İÇ BORÇ KAPANI Rapora göre, Türkiye son on yılda 492 milyar Dolar anapara, 280 milyar Dolar faiz olmak üzere toplam 772 milyar Dolarlık iç borç, anapara ve faiz ödemesi gerçekleştirdi. Buna göre Türkiye son on yılda, her yıl ortalama 77.2 milyar dolar iç borç anapara ve faizi ödedi.
TABLO: İç borç ödemeleri (Anapara+faiz)
Yıllar ana para faiz
(milyar $) (milyar $)
1995 28 13
1996 44 18
1997 22 15
1998 34 24
1999 37 26
2000 30 33
2001 101 34
2002 64 34
2003 64 39
2004 68 44
Toplam 492 280 772
Rapora göre, Türkiye aynı dönemde 780 milyar Dolarlık iç borç aldı. Raporda ayrıca, Türkiye'nin 2000-2004 yılları arasındaki son 5 yıllık dönemde 513 milyar Dolar ile Cumhuriyet tarihinin en ağır iç borçlanmasını gerçekleştirildiğine dikkat çekildi.
Yıllar iç borçlanma (milyar$)
1995 40
1996 66
1997 42
1998 55
1999 64
2000 52
2001 171
2002 83
2003 90
2004 117
TOPLAM 780
Rapora ilişkin değerlendirmelerde bulunan ATO Başkanı Aygün, Türkiye'nin borç alma ve ödeme performansına bakıldığında "zengin", içinde yaşandığında "fakir" bir ülke olduğunu belirterek, "Eğer bu ülke bunca ağır şartların altından kalkabiliyorsa dünyanın 7. büyük ekonomisi olmayı hak etmiştir" dedi. Aygün şunları söyledi:
"Son on yılda 1 trilyon Dolara yakın iç ve dış borç ödemesi yapılmasına rağmen, halen 332 milyar Dolar borcumuz var. Rakamlar akıllara ziyan. Yanlış mı toplandı diye bir kaç kez yeniden hesaplamak zorunda kaldım. 70 milyonluk Türkiye'de on yılda kişi başına 13.9 milyon dolar borç ödenmiş. Vatandaş başına her yıl 1.4 milyon Dolar borç düşmüş."
