ATO'dan 'işporta' raporu
ANKARA (İHA) - Ankara Ticaret Odası'nın (ATO) Maliye Bakanlığı'na sunulmak üzere hazırladığı 'İşporta Ekonomisi Raporu', Türkiye'de çalışan her yedi kişiden birinin işportacı olduğunu ve işportanın yıllık cirosunun 50 katrilyon lirayı aştığını ortaya koydu.
Raporda, Devlet İstatistik Enstitüsü'nün 2003 Yılı Hanehalkı İşgücü Anketi'nde Türkiye'de çalışan 21 milyon kişi içinde 451 bin kişinin işportacı olarak çalıştığının belirtilmesine karşın, bu sayının kayıtlara geçmeyen ve ek iş olarak yapılan işporta tezgahlarının da eklenmesiyle 3 milyona ulaştığı belirtiliyor. Buna göre çalışan her yedi kişiden birinin işporta tezgahlarında ekmeğini kazandığının ifade edildiği raporda şu ifadelere yer veriliyor:
"İşportacıların günlük kazancı 5-100 milyon lira arasında değişiyor. Günlük ortalama kazanç 50 milyon lira olduğu varsayıldığında, Türkiye çapında günlük ciro 150 trilyon lira, aylık ciro 4,5 katrilyon lira, yıllık ciro ise 50 katrilyon lirarı aşıyor. İşportacılar, başta İstanbul olmak üzere Ankara, İzmir, Bursa, Diyarbakır, Adana gibi metropol şehirlerde ilgi görürken, kırsal kesimde satış yapamıyorlar. Bu durum konunun kentsel bir sorun olduğunu ortaya koyuyor. Seyyar satıcılık ve işportacılık için yasal bir engel bulunmuyor. Sayıları giderek artan işportacılar İstanbul, Diyarbakır ve Eskişehir'de örgütlenmiş durumda. İşportacı olmak için iki resim bir tezgah ve tescil masrafı için 105 milyon lira yetiyor. İşportacılık, sabit bir mekan gerektirmediğinden elektrik, su, kira gibi giderler oluşmuyor. Satışlar kayıt altına alınmadığından vergilendirilemiyor. Sadece Türk vatandaşları değil, yurtdışından Türkiye'ye gelenler de işportacılık yapıyor. Bulgaristan, Romanya, Moldova ve Rus kökenli işportacılar kendi ülkelerinde getirdikleri ile yetinmeyip, Türkiye'den aldıkları malları da satarak çalışıyorlar. İşportalarda her ürün satılıyor."
Raporu değerlendiren ATO Başkanı Sinan Aygün, işportanın cazibesine kapılan şirketlerin bile mallarını vitrinlerden tezgahlara çektiklerine işaret ederek, 50 katrilyon lira büyüklüğündeki bir ekonominin 10 katrilyon lira vergi kaçağı bulunduğunu belirtti.
