ATO'dan "uzak'tan gelen tehlike" raporu

ANKARA (İHA) - Türkiye pazarlarında Çin'den sonra şimdi de "Uzak Doğu tehlikesi" kol geziyor. Ankara Ticaret Odası'nın (ATO) Dış Ticaret Müsteşarlığı Standart Ticaret Sınıflaması verilerinden yararlanarak hazırladığı "Uzak'tan Gelen Tehlike" raporuna göre, Çin'den sonra Uzak Doğu Asya ülkeleri de Türkiye pazarlarını ele geçirdi.

2005 yılında Türkiye'nin en çok ithalat yaptığı ilk 40 ülke arasında 7 Uzak Doğu Asya ülkesi bulunuyor. Bu ülkeler Çin, Güney Kore, Japonya, Tayvan, Malezya, Endonezya ve Tayland. Uzak Doğu Asya ülkelerinin Türkiye'ye ithalatları sürekli artış gösteriyor. Son 10 yılda (1996-2005) Çin'den ithalat yüzde 1.137, Tayland'dan ithalat yüzde 677, Güney Kore'den ithalat yüzde 384, Tayvan'dan ithalat yüzde 238 oranında arttı. Söz konusu yedi ülkenin Türkiye'ye ithalatı 1996 yılında 3.6 milyar dolar iken, 2005 yılında 17.2 milyar dolara ulaştı. 10 yılda toplam ithalat yüzde 168 artarken, 7 Uzak Doğu Asya ülkesinden yapılan ithalat yüzde 475 artış gösterdi. Bu artışın yüzde 79'u Çin, Güney Kore ve Japonya'dan kaynaklanıyor.

Uzak Doğu Asya ülkelerinin Türkiye'ye ihracatları her yıl artarken Türkiye'nin bu ülkelere ihracatı yok denecek kadar az. 2005 yılında 1.1 milyar dolarlık ihracata karşılık, 17.2 milyar dolarlık ithalat yapıldı. Bir başka ifadeyle Uzak Doğu Asya ülkelerine 1 satıp 15 alındı. 1996 yılında yedi Uzak Doğu Asya ülkesine yapılan ihracatın toplam ihracat içindeki payı yüzde 2.8 iken, 2005 yılında yüzde 1.6'ya geriledi. Bu ülkelerin toplam ihtalat içindeki payı ise aynı dönemde yüzde 8.3'ten yüzde 14.7'ye çıktı.

DIŞ TİCARET AÇIĞININ YÜZDE 37'Sİ UZAK DOĞU'DAN

Uzak Doğu Asya ülkeleriyle 1996 yılında 3 milyar dolar olan dış ticaret açığı 10 yılda yüzde 438 artış göstererek 2005 yılı itibariyle 16.1 milyar dolara yükseldi. 7 Uzak Doğu Asya ülkesi ile son 10 yılda toplam 7.3 milyar dolarlık ihracat, 69.8 milyar dolarlık da ithalat yapıldı. 10 yılda verilen toplam açık ise 62.5 milyar dolar oldu. 2005 yılında verilen dış ticaret açığının yüzde 37'si bu yedi ülkeden kaynaklandı. En fazla ithalat yapılan ve en fazla dış ticaret açığı verilen üç Uzak Doğu Asya ülkesi sırasıyla Çin, Güney Kore ve Japonya oldu. 2005 yılında Çin'den 6.9 milyar dolar, Güney Kore'den 3.5 milyar dolar, Japonya'dan 3.1 milyar dolar tutarında ithalat yapıldı. Bu üç ülkeden yapılan ithalat yedi ülkeden yapılan ithalatın yüzde 78.3'ünü oluşturuyor. Çin, Güney Kore ve Japonya toplam ithalatın yüzde 11.5 pay alırken, dış ticaret açığındaki payları da yüzde 29'u geçiyor. Bir başka ifadeyle her 100 dolarlık dış ticaret açığının 29 doları üç Uzak Doğu Asya ülkesinden kaynaklanıyor.

10 yıl önce en çok ithalat yapılan Uzak Doğu Asya ülkesi 1.4 milyar dolar ile Japonya idi. Çin'den ithalat ise sadece 556 milyon dolardı.

Çin, Türkiye'ye ihracatını 10 yılda 556 milyon dolardan 6.9 milyara çıkararak, en çok ithalat yapılan Uzak Doğu Asya ülkesi haline geldi. Toplam ithalat içindeki payını 10 yılda yüzde 1.3'ten yüzde 5.9'a çıkaran Çin, en fazla ithalat yapılan 4.ülke konumuna yükseldi. Türkiye, 2005 yılında, Çin'den 6.8 milyar dolarlık ithalatına karşılık 550 milyon dolarlık ihracat yaptı ve 6.3 milyar dolarlık dış ticaret açığı verdi. Bu açıkla Çin, Türkiye'nin en fazla dış ticaret açığı verdiği ülkeler arasında Rusya'nın ardından ikinci sırade geliyor. Uzak Doğu Asya ülkeleri arasında en yüksek ihracat 550 milyon dolar ile Çin'e ait. Çin'e yapılan ihracat yedi Uzak Doğu Asya ülkesine yapılan toplam ihracatın yüzde 48'ini oluşturuyor. Çin, toplam ihracatın içinde binde 1 pay alıyor.

Uzak Doğu Asya ülkeleri içinde en çok ithalat yapılan ikinci ülke 3.5 milyar dolar ile Güney Kore. Toplam ithalat içindeki payını 10 yılda yüzde 1.7'den yüzde 3'e, ithalat miktarını da 719 milyon dolardan 3.5 milyar dolara çıkaran Güney Kore'ye sadece 100 milyon dolarlık mal satılıyor. Güney Kore, 3.4 milyar dolar ile en fazla dış ticaret açığı verilen beşinci ülke konumunda. Yedi Uzak Doğu Asya ülkesi arasında en fazla ithalat yapılan üçüncü ülke ise 3.1 milyar dolar ile Japonya. Japonya'ya ihracat 234 milyon dolar. Japonya 2.9 milyar dolar ile en fazla dış ticaret açığı verilen altıncı ülke durumunda.

UZAK DOĞU'DAN SANAYİ ÜRÜNÜ ALIYORUZ

Uzak Doğu Asya ülkelerinden daha çok sanayi ürünü ithal ediliyor. 1996 yılında tüm sanayi ürünleri ithalatının yüzde 11'i bu ülkelerden yapılırken, bu oran 2005 yılında yüzde 21'e yükseldi. 10 yılda yedi Uzak Doğu Asya ülkesinden yapılan 69.8 milyar dolarlık ithalatın 64.1 milyar dolarını sanayi ürünleri oluşturdu. Aynı dönemde bu ülkelere yapılan sanayi ürünleri ihracatı ise sadece 4.3 milyar dolar da kaldı. Türkiye'nin söz konusu ülkelerle 'sanayi ürünleri dış ticaret açığı' 10 yılda 59.8 milyar doları buluyor. Sanayi ithalatında da Çin birinci sırada bulunuyor, Çin 1996 yılında 520 milyon dolar olan Türkiye'ye sanayi ürünleri satışını 2005 yılında yüzde bin 141 artışla 6.5 milyar dolara çıkarttı.

2006'nın ilk 8 ayında da durum değişmedi. 8 ayda yedi Uzak Doğu Asya ülkesine sadece 869 milyon dolarlık mal satarken bu ülkelerden satın alınan malların tutarı 13.2 milyar doları aştı. Ocak-Ağustos döneminde Uzak Doğu Asya ülkelerinin ithalat içindeki payı yüzde 14.9 olurken, ihracat içindeki payı yüzde 1.6'da kaldı. Çin'le dış ticaret açığı 5.7 milyar dolar, Güney Kore ile 2.1 milyar dolar, Japonya ile de 2 milyar dolar oldu. Bu üç ülkenin dış ticaret açığı içindeki payı da yüzde 27'ye ulaştı.
Rapora ilişkin değerlendirmelerde bllar, Japonya'dan 3.1 milyar dolar tutarında ithalat yapıldı. Bu ulunan ATO Başkanı Sinan Aygün, Uzak Doğu'dan ithal edilen malların yerli sanayici ve tüccara darbe vurduğunu belirtti. Aygün, Uzak Doğu malları nedeniyle Türk sanayisinin haksız rekabete maruz kaldığını, pek çok işyerinin kapandığını ve onbinlerce kişinin işsiz kaldığını kaydetti. Uzak Doğu Asya malları nedeniyle özellikle tekstil sektörünün ciddi darbe yediğini vurgulayan Aygün, Uzak Doğu'nun düşük üretim maliyetleri karşısında Türk girişimcilerin rekabet gücü kalmadığını dikkat çekti.

Avrupa Birliği'nin direktifleri doğrultusunda, TSE tarafından uygunluk denetimi yapılan ithal ürün sayısının 836'dan 210'a indirildiğini hatırlatan Aygün, "Gümrük denetimlerinin çökertilmesi sonucu Türkiye üçüncü Dünya ülkelerinin ithalat cenneti oldu" dedi. Bu ürünlerin sağlıksız ve kalitesiz olduğuna da işaret eden Aygün, "Örneğin Uzak Doğu'dan ithal edilen tansiyon aletleri yanlış ölçüm yapıyor. Platinler vücudun içinde kırılıyor. Cerrahi bıçaklar paslanıyor. Oyuncaklar kanserojen madde içeriyor. Otomobil farları yeterince aydınlatmıyor" tespitinde bulundu.