Avrupa basınında bugün

LONDRA (İHA) - İngiliz gazetelerinde iç gelişmelerin yanı sıra, Irak devrik lideri Saddam Hüseyin'in bugün başlayacak yargılanma süreciyle ilgili haber ve yorumlar öne çıktı.

Times gazetesi, bugün iddianamesi okunacak Saddam Hüseyin'in eski Sırp Lider Slobodan Miloseviç'in yaptığı gibi mahkemenin meşruiyetine itiraz edeceğini yazdı. Gazete dün hukuksal nezareti Irak hükümetine geçen Saddam Hüseyin'in Iraklı yetkililerle yaklaşık beş dakika süren görüşmesinde, "Ben Irak Devlet Başkanı Saddam Hüseyin el Mecid" diyerek, bu konuda ilk işareti verdiğini belirtti. İlk kez bir Arap diktatörün yargıç karşısına çıkacağını yazan Times, Saddam Hüseyin'in avukatlarının da yüzyılın davası olarak nitelenen duruşma öncesinde mahkemeyi tanımayacaklarını söylediklerini aktardı. Fransız avukat Emmanuel Ludot, gazeteye demecinde şöyle dedi: "Irak savaşı Birleşmiş Milletler kararına dayanmadığı için yasa dışı. İşgal yasa dışı. Dolayısıyla Saddam Hüseyin'in tutuklanması da yasa dışı."

Times, Saddam Hüseyin'in Amerikalıların eline geçtikten sonra ilk kez televizyonda görüntülerinin yayınlanacağını, duruşmanın yerinin gizli tutulduğunu, can güvenliğini tehlikeye atmamak için yargıcın yüzünün görüntülerde dijital olarak maskeleneceğini belirtti. Guardian ise, Iraklı yetkililerinin Saddam Hüseyin'i idam etmekte kararlı olduğunu yazdı. Guardian'a göre, Irak geçici Cumhurbaşkanı Gazi Yaver bir Arap gazetesine Amerikalılar'ın kaldırdığı idam cezasını geri getirmek istediklerini söyledi.

"İNGİLİZ HÜKÜMETİ SADDAM'IN ASILMASINA İTİRAZ ETMEYECEK" Independent'a göre İngiliz Hükümeti, Saddam Hüseyin'in idam edilmesi halinde kahraman haline gelmesinden endişe ediyor, bu yüzden devrik liderin asılmasına karşı çıkıyordu. Ancak İngiliz Hükümeti dün mahkemenin bu yönde karar vermesi halinde idam kararına itiraz etmeyeceğini açıkladı. Gazete, üst düzey bir hükümet yetkilisinin "Romanya diktatörü Nikolay Çavuşesku için de benzer endişeler yaşanmıştı. Ama öyle olmadı. Bazen halklar meselenin kapatılmasını istiyorlar" dediğini aktardı. Independent birinci sayfasında "Bugün Saddam adaletin önüne çıkıyor. Ancak insanlığa karşı suç işlemekle suçlanan diğerleri nerede?" diye sordu. Gazete, birinci sayfasında arananlar listesinin başında bulunan Bosnalı Sırplar(ın eski lideri Radovan Karaciç, Taliban lideri Molla Ömer, El Kaide lideri Usame bin Ladin ve El-Ansar lideri Ebu Mussab ez-Zerkavi'nin fotoğraflarını yayımladı.

Guardian, Amerika'nın Irak'taki en yüksek rütbeli ikinci generali Thomas Metz'in yönetimin geçici hükümete devredilmesinden iki gün sonra sürpriz bir çıkış yapıp gerekmesi halinde, Iraklı yetkililerle sürtüşmeyi göze alarak ülkede teröristlere karşı büyük çaplı operasyonlar yapacaklarını söylediğini belirtti. Gazete, özellikle ülkedeki saldırılardan sorumlu tutulan Ürdünlü militan Zerkavi'yi hedefleyecek operasyonlarda Amerikan birliklerinin Iraklılar'a haber vermeden harekete geçebileceklerini yazdı. Guardian'a göre, Korgeneral Thomas Metz şöyle dedi: "Kişisel olarak Zerkavi için hiç düşünmeden tetiğe basmamız gerektiğine inanıyorum. Bunu sadece Iraklılar'ın ve egemenlikleri için değil, teröre karşı küresel savaş adına yaparız."

Guardian'ın yazarlarından Seumas Milne, Irak'ta direnişçi grupların gerilla yöntemleriyle ağırlıklarını her geçen gün daha fazla hissetrirmeye başladığına dikkat çekerek, şunları yazdı:

"Direniş hareketi, Irak'ın gerçek kurtuluş savaşı. Direniş hareketine destek artıyor. Irak'ta yapılan son anketler halkın büyük bir çoğunluğunun yabancı birliklerin ülkeden ayrılmasını istediğini ortaya koyuyor. Iraklılar, seçimlerde bu birliklerin çekilmesi için çaba harcayacak partilere oy vereceklerini söylüyor. İşgalci güçlerin şimdi iki seçenekleri var. Ya uzlaşarak hızlı bir şekilde ülkeden ayrılacaklar, ya da Irak halkının çoğunluğuna karşı daha kanlı bir savaşın içine girecekler."

Financial Times, Hong Kong'un Çin idaresine devrinin yedinci yıldönümü olan bugün yüzbinlerce kişinin daha fazla demokrasi talebiyle sokaklara dökülececeğini yazdı.

Guardian da, Çin yönetiminin demokrasi yanlılarına karşı baskılarını artırdığını önce gelen isimlere kimliği belirsiz kişiler tarafından ölüm tehditleri yağdırıldığını, demokrasi kampanyasına öncülük edenlerin üç radyo çalışandan uzun bir süredir haber alınamadığını belirtti.

"HOLLANDA'DAN TÜRKİYE'NİN AB ÜYELİĞİNE YEŞİL IŞIK" Financial Times, Hollanda'nın bugün Avrupa Birliği dönem başkanlığını üstleneceğini anımsattı. Gazetede, Hollanda'nın dönem başkanlığının Türkiye'nin birliğe üyelik çabalarını nasıl etkileyeceğini irdeleyen bir haber yer aldı. Türkiye'nin üyeliği konusunun Avrupa Birliği'nin önündeki en önemli konu haline geldiğini belirten gazetenin haberinde Hollanda'nın dönem başkanlığının Ankara için bir şans olduğu belirtildi. Haberde şöyle dendi:

"Hollanda'nın Amerika'ya karşı özel bir yakınlığı var. Türkiye NATO'nun ve ABD'nin çok önemli bir müttefiği. Çok kritik bir dönemde Hollanda'nın dönem başkanlığını üstlenmesi Türkiye'nin işlerini kolaylaştırabilir. Aralık'ta AB, Türkiye ile müzakerelere başlayıp başlamayacağına karar verecek. Eğer görüşmelere başlamaya karar verirlerse Avrupa'nın sınırları Irak ve Suriye'ye dayanacak. Ancak son zamanlarda Hollanda'da da Türkiye'de hava değişiyor. Daha önce genişleme yanlısı kampta yer alan Hollanda şimdi genişlemenin külfeti ve büyük bir Müslüman ülkenin üyeliğe kabul edilmesi konusunda şüpheci bir tavır sergilemeye başladı. Geçen yıl topraklarında Amerikan askerlerinin konuşlanmasına izin vermeyen Türkiye'de Amerikan yanlısı hava değişiyor. Hollanda genişlemeye şüpheyle bakmaya başlamasına rağmen dönem başkanı olarak tstimin geçici hükümete devredilmesinden iki gün sonrartışmaların dışında kalması gerekiyor."

Financial Times, haberinde önümüzdeki dönemde Avrupa'da Türkiye'nin üyeliğinin geniş şekilde tartışma konusu olacağını, iktidar ve muhalefet partilerinin Türkiye'nin üyeliğine odaklanacaklarını belirterek Avrupalı uzmanların da bu görüşe katıldığına dikkat çekti. Haberde Avrupalı bir uzmanın, "Konu bu kadar büyük bir ülkenin üyeliğe alınmasının Avrupa Birliği'ni nasıl etkileyeceği. Tartışmanın pekçok boyutu var. Türkiye'nin büyüklüğü, birliğe mali külfeti, stratejik konumu gibi" şeklindeki açıklamasına yer verildi. Financial Times, son zamanlarda birçok reforma imza atan Türkiye için havanın olumlu olduğunu, komisyon yetkilileri için bu reformların uygulanması konusunun önem taşıdığını kaydetti, bir yetkilinin üyelik için en az dokuz yıl gerektiğini söylediğini aktardı.

Gazete, reformların uygulanmasının Avrupa hükümetleri için tek konu olmadığını, küçük ülkelerin Türkiye'nin üyeliğinin Avrupa entegrasyonunuı felce uğratacağına inandıklarını, Avusturya'nın Avrupa'nın Hristiyan kimliğini yitireceği için endişeleri olduğunu yazdı. Bir Avrupa Birliği Büyükelçisi ise, Türkiye'nin nüfusu konusunda şüphe belirtti. Büyükelçi, "Türkiye, AB içinde Almanya kadar söz hakkına sahip olacak. Savunma, insan hakları ve sosyal konularda aynı değerleri paylaştığımız sürece sorun yok" dedi.

Financial Times başyazısında da, Türkiye'nin üyeliğinin Hollanda'nın dönem başkanlığı için bir sınav niteliği taşıdığını, Hollanda Hükümeti'nin hedefinin Türkiye'ye yeşil ışık yakılması olacağını belirtti.