Avrupa Konseyi'nden seçimlere gözlemci heyet
Avrupa Konseyi Parlamenterler Meclisi (AKPM), 22 Temmuz'da yapılacak milletvekili genel seçimleri için gözlemci sıfatıyla heyet gönderecek.
AKPM, "demokrasi iddiasını realize edip edemeyeceğini gözetlediği" ülkeler için kullandığı "gözlemci" statüsünü 22 Temmuz seçimlerinde Türkiye için de uygulayacak. AKPM'nin söz konusu kararı tartışma yarattı. Alınan bilgiye göre, AKPM, 22 Temmuz'da yapılacak seçimlere gözlemci göndemesine ilişkin 23 Mayıs'ta karar aldı. AKPM söz konusu kararını AKPM Türkiye Delegasyonuna yazılı olarak iletti. AKP Eskişehir Milletvekili ve AKPM Türk Delegasyonu Başkanı Murat Mercan, AKPM Genel Sekreteri Mateo Sorinas'ın 29 Mayıs'ta gözlemci heyetine ilişkin talebine olumlu yanıt verdi. Mercan, Sorinas'a yazdığı davet mektubunda, Konsey tarafından oluşturulacak heyetin 22 Temmuz seçimlerini Türkiye'de gözlemci sıfatıyla izleyebileceğini bildirdi.
Mercan mektubunda, "Türkiye'de 22 Temmuz 2007'de yapılacak genel seçimler konusunda Büro'nun 23 Mayıs'ta verdiği karara ilişkin olarak Türk delegasyonu başkanı sıfatım ile Avrupa Konseyi Parlamenter Meclisi'nin söz konusu seçimleri Türkiye'de izlemek üzere bir ad hoc komitesi'ni (kısa süreli ve belirli bir görev için oluşturan komite) kurma davetini iletmek istiyorum" dedi.
Gözlemci sıfatıyla gelecek parlamenterler arasında demokrasi tarihleri çok yeni olan ülkeler Polonya, Hırvatistan, Litvanya, Azerbaycan ve Rusya'nın bulunması ise dikkat çekti. Gözlemci gönderecek siyasi gruplar ve partiler arasında Avrupa Demokrat Grubu, Birleşik Sol Grup, Sosyalist Grup, Liberal Grup, Avrupa Halk Partisi bulunuyor. Türk kökenli parlamenterler Hakkı Keskin ve Fatma Pehlivan'ın da yer aldığı gözlemci heyeti için asil ve yedek olarak 38'i parlamenter, 4'ü de bürokrat olmak üzere toplam 42 isim belirlendi.
PARTİLERE ZİYARET
Heyetin, 18-23 Temmuz tarihleri arasında gerçekleştireceği program da belli oldu. Heyet, AKP, CHP, DP ve DTP dışında hiçbir siyasi partiyi ziyaret etmeyecek. Heyetin ziyaret edeceği kurum ve kuruluşlar arasında, Türkiye İnsan Hakları Vakfı, İnsan Hakları Derneği, Türk Demokrasi Vakfı, Agos Gazetesi, RTÜK, TRT ve Yüksek Seçim Kurulu bulunuyor. Heyet ayrıca, İçişleri Bakanı Osman Güneş ve Dışişleri Bakanı Abdullah Gül'le de görüşecek. Heyet, 21 Temmuz'da belirlenecek seçim bölgelerine gidecek. 22 Temmuz seçimlerini izledikten sonra hazırlayacakları raporu, 23 Temmuz'da düzenleyecekleri basın toplantısıyla kamuoyuna duyuracak.
KARARI YADIRGADIM
Bu arada, APKM'nin Türkiye'ye gözlemci göndermesine dönük aldığı bu karar tartışma yarattı. AKPM Türk Delegasyonu Üyesi CHP'li Aşye Gülsün Bilgehan, Türkiye'de seçimlerin 1950 yılından beri hür ve adil bir biçimde yapıldığını söyledi. Bilgehan, ANKA'ya yaptığı açıklamada, "Ben, AGİT dışında başka bir kuruluştan seçim için gözlemci davet edilmesine gerek duymuyorum. Zaten, geçen seçimlerde de o dönemin hükümeti Avrupa Konseyinden, denetim sürecinde olduğumuz halde, gözlemci çağırmamıştır. Bu defa, Avrupa Konseyinden büyük bir heyetin davet edilmesi yadırganacaktır" diye konuştu.
Bilgehan, kendisinin de AKPM üyesi sıfatıyla seçim gözlemcisi olarak görev yaptığını ancak, hükümetin bu kararını kuşkuyla karşıladığını söyledi. Bilgehan, "Karara katılmamakla birlikte, kimseden saklayacak bir şeyimiz olmadığına göre, Avrupa Konseyi heyetini geleneksel Türk konukseverliğimizle ağırlayacağız. Bu görüşlerimi Strazburg'da Avrupa Konseyi'nin büro toplantısında da belirttim" dedi.
2002 SEÇİMLERİNDE İZİN VERMEDİK
TBMM eski Başkanvekili Uluç Gürkan, AKPM'nin Türkiye'de ilk kez bir seçimlere gözlemci gönderdiğine dikkat çekerek buna izin verilmesine tepki gösterdi. Gürkan, ANKA'ya yaptığı açıklamada, "AKP, 22 Temmuz seçimlerinin güvenliğini AKPM'ne ihale etmiş görünüyor" dedi. Türkiye'nin, Avrupa Konseyi'nin kurucu statüde üyesi olduğuna dikkat çeken Gürkan, şöyle dedi:
"Bu yapılan işlem Avrupa Konseyi'nin demokrasi iddiasını realize edip edemeyeceğini gözetlediği ülkeler için uygulanan bir şey. Avrupa Konseyi, İngiltere'de, Almanya'da bunu yapmaz. Bugüne kadar Türkiye'de bunu yapmadı, yapamadı."
Gürkan, AKPM Başkanvekili ve Türk Gurubu Başkanı olduğu dönemde, AKPM'nin 2002 seçimlerine göndermek için kendilerinden davet istediklerini ancak buna izin vermediklerini hatırlattı. Gürkan, o dönemde sadece turist olarak gelebileceklerini söylediklerini bunun ardından da sadece 4 parlamenterin geldiğini ve kimseyle resmi bir görüşme yapmadıklarını belirtti. AKPM'nin 22 Temmuz seçimlerinde ilk defa gözlemci bulunduracağına dikkat çeken Gürkan, şunları söyledi:
"AKP gerçekten seçimler konusunda Türkiye'nin birikimini aşağılıyor. Bu karar, deyim yerindeyse Türkiye'yi AKPM'nin kurucu üyesi değil, müstemlekesi konumuna sokan bir anlayıştır. Türkiye'nin demokrasisinin dışardan denetlenmeye ihtiyaç duyduğu izlenimi verilecek. AKPM, Türkiye'de yapılan hiçbir seçime gözlemci göndermedi. 12 Eylül askeri darbesinden sonra Türkiye'nin Konsey üyeliği askıya alınınca, Türkiye Konsey'den 1983 yılında yapılan Anayasa oylaması için gözlemci talep etti."
AKP'Lİ MERCAN: "UYGULAMA RUTİN"
AKPM Türk Delegasyonu Başkanı AKP'li Murat Mercan, denetim sürecinde olan Avrupa Konseyi üyelerinin seçimlerinin bir gurup parlamenter tarafından izlendiğini söyledi. ANKA'ya konuşan Mercan, davetin gönderilmesinin rutin bir işlem olduğunu savunarak, "Biz o daveti göndersek de göndermesek de gözlemci olarak geleceklerdi" diye konuştu.
Türkiye'nin de başka ülkelere gözlemci gönderdiğini ifade eden Mercan, "Bizim Avrupa ile olan ilişkilerimiz çok iyi. Saklayacak, gizleyecek bir şeyimiz yok. Türkiye özgür bir ülke. Her zaman geliyorlar. Kurucu üyenin seçimlerini istedikleri gibi izleme hakkına sahipler. Üyelik şartlarından bir tanesi de bu" dedi.
ANKA
