Avrupa-Rusya ortak misyonu Mars'ta yaşam izleri arayacak

Avrupa ve Rusya'nın ortaklaşa gönderdiği roketle, Kızıl Gezegen'de yaşam olup olmadığı sorusunun cevabına bir adım daha yaklaşılacak.

Avrupa ile Rusya'nın ilk ortak misyonu bu sabah TSİ 11:31'de Kazakistan'ın Baykonur üssünden fırlatılan Proton roketiyle başladı.

Roketin yerleştireceği uydu, Mars'ın atmosferinde bulunan metan gazının jeolojik bir kaynaktan mı geldiğini, yoksa mikroplar tarafından mı üretildiğini araştıracak.

Uydu gezegenin atmosferini incelerken, Mars'ın yüzeyine ileride rover tarzı bir araç indirilebilmesi için gerekli teknolojileri belirlemek üzere yüzeyde de incelemeler yapılacak.

Yaşam belirtisi mi?

Metan gazının varlığı, yaşam belirtisi olabileceği için büyük önem taşıyor. Projede çalışan bilim insanlarından Profesör Andrew Coates BBC'ye verdiği mülakatta, "Mars'ta metan olmaması gerekir, çünkü metan güneş ışığında kolayca dağılır" dedi.

"Bu nedenle metan bulunması, Mars'ta bu gazı üreten bir kaynak olduğu anlamına geliyor. Bu da çok heyecan verici bir şey. Bu kaynak ölü zannettiğimiz gezegenin yüzeyinde jeolojik bir aktiviteye, veya Mars'ta yaşam beliritisi olduğuna işaret edebilir."

ExoMars Gaz İzleme Uydusu'nun Mars'ın yörüngesine oturtulması on saat sürecek. Roketin bunun için yapacağı uçuşun yolunda gidip gitmeyeceği bilim insanları arasında büyük heyecanla bekleniyor.

Özellikle de daha önce bu konudaki girişimlerinde başarıyı yakalayamayan Rusya için bu böyle. Rusya daha önce 19 kez Kızıl Gezegen'e roket gönderme girişiminde bulunmuş, bunlardan çoğu başarısızlıkla sonuçlanmıştı.

Rusya'nın gönderdiği uzay araçlarından bir kısmı dünyadan havalanamadı, bir kısmı uzayda fazla ileriye gidemeden dünyaya düştü, bazıları ise Mars yüzeyine düştü ya da gezegene iniş yapamadan yanından geçti.

Bu kez herşey yolunda giderse, bu gece TSİ ile 23:28'de Almanya'nın Darmstadt kentindeki Avrupa Uzay Ajansı tesislerine uydunun roket tarafından Mars'a gidecek olan güzergaha oturtulduğuna dair bir sinyal gelecek.

Uydunun Mars yolculuğu yedi ay sürecek. Uydu daha sonra 16 Ekim'de, Schiaparelli adı verilen ufak bir modülü Mars'a bırakacak.

Üç gün sonra 19 Ekim'de yüzeye inmesi beklenen modül bazı cihazları deneyecek, ancak bilim insanları daha çok, modülün Mars'ın atmosferine girişte, iniş yaparken ve yüzeye temas ettiği anda neler olacağını gözlemlemeyi amaçlıyor.

Metan gazı kaynağı

Uydu ise modülü bıraktıktan sonra Mars'ın 400 km yukarısındaki yörüngesinde kalarak, gezegenin atmosferini inceleyecek. Burada da en çok metan gazının izlenmesi önem taşıyor.

Gezegenin derinliklerinde suyun hidrojen üretmek için kaya mineralleriyle kimyasal tepkimeye girmesi, hidrojenin de daha sonra metana dönüşmesi olası. Bir diğer olasılık metanın kaynağının biyolojik olması.

Dünyanın atmosferindeki metanın büyük bir kısmı, geviş getiren hayvanların midesindekiler gibi canlı mikrobik organizmalardan kaynaklanıyor.

Mars'ın yüzeyinde böyle hayvanlar olmamasına karşın, gezegenin yüzeyinin hemen altında hareket halinde basit organizmalar bulunma olasılığı var. Uydunun yapacağı ölçümler işte tüm bunların aydınlatılmasına katkıda bulunacak.