Avrupalıya protokolü Osmanlı öğretmiş

Sakarya Valisi Mustafa Büyük'ün Özel Kalem Müdürü Şahin'in Trakya Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Kamu Yönetimi Ana Bilim Dalı'nda yüksek lisans eğitimi sırasında hazırladığı ''Kamu İdarelerinde Protokol Kuralları: Bir Yöntem Denemesi'' konulu tezi kitap olarak yayımlandı.

Kitapta 13 bölümde, protokolle ilgili kavramlar, protokolde öncelik ve sonralık esasları, makam, bayrak, taşıt, toplantı, tören, resmi yazışmalar, ağırlama ve uğurlama, davet ve ziyafetler, kıyafet, kamusal alanda sosyal davranış protokolü ile uygulamalardan kaynaklanan sorunlar ele alınıyor.

Kitabın yazarı Şahin, AA muhabirine yaptığı açıklamada, protokolün devletler kadar eski olduğunu belirterek, tarihi süreç içinde değiştiğini ve gelişerek günümüze kadar geldiğini söyledi.

Protokol kurallarının resmi davranış kurallarını düzenlediğini ifade eden Şahin, ''Tarih boyunca protokol kurallarını düzenli ve sistemli bir şekilde uygulayanların başında Osmanlı Devleti gelmiştir. Padişahların tahta çıkışları, kılıç kuşanmaları, padişah kızlarının düğün törenleri, sünnet törenleri ve dini bayramlar büyük törenlerle kutlanmıştır'' dedi.
''Avrupa protokolü Osmanlı'dan öğrenmiş''-

Protokol kurallarının tarih boyunca uluslararası ilişkilerin temelini oluşturduğuna işaret eden Şahin, uluslararası ilişkilerde sefirlere çeşitli ayrıcalıklar tanındığını ifade etti.

Türk devlet geleneğinde de protokolün ayrı bir yeri ve anlamı bulunduğuna işaret eden Şahin, şöyle devam etti:

''Bütün Türk devletleri protokol kurallarını özellikle saraylarda, saray mensuplarının evlilik ve sünnet düğünlerinde, tahta çıkışlarda ve bayramlarda bütün ihtişamıyla uygulamışlardır. Hatta Fatih Sultan Mehmet döneminde Enderun'da 'Teşrifat Dersi' okutulmuş, daha sonraki dönemlerde Teşrifat Bakanlığı kurularak protokol düzenlemesi bakan sorumluluğuna verilmiştir. Hatta Osmanlı İmparatorluğu'nun protokol konusundaki bilgi ve görgüsünden etkilenen Fransız ve İngiliz saray görevlileri Osmanlı Sarayı'nda protokol konusunda eğitim alarak, öğrendiklerini kendi ülkelerinde uygulamışlardır. Bu da gösteriyor ki Avrupa protokolü Osmanlı'dan öğrenmiş, protokol kuralları en iyi biçimde Türk devletleri tarafından uygulanmış, günümüzde de bu kuralların en fazla önemsendiği ve uygulandığı yer Türkiye'dir.''

Protokolün temel sorunlarının başında öncelik ve sonralık esaslarının geldiğine dikkati çeken Şahin, bu sorunun temelinde protokolde yer alan kişilerin haklarına razı olmamasından ve protokolde yer almayan kişilerin protokole girmek istemelerinden kaynaklandığını söyledi.

Şahin, Türk toplumunda bayrağa saygının esas olduğunu ve bayrağın nerelerde ve nasıl kullanılacağı konusunda kanun ve yönetmelikler bulunduğuna dikkati çekerek, İstiklal Marşı konusunda benzeri bir düzenlemenin yapılmamış olmasının bazı sorunlara neden olduğunu söyledi.

Şahin, İstiklal Marşı'nın usulüne göre söylenmediği durumlarda ortaya hoş olmayan görüntüler çıktığını vurgulayarak, bunu engellemek için Türk bayrağının kullanılmasının düzenlenmesine benzer, yasal düzenleme yapılması gerektiğini bildirdi.
Kırmızı halının sırrı

Kırmızının her dönemde iktidarın ve gücün rengi olduğunu ifade eden Şahin, eski Roma'da generaller, soylular ve birinci sınıf vatandaşların kırmızı kıyafetler giydiklerini söyledi.

Kırmızı halının da ilk kez bir tren yolculuğu sırasında, Londra'daki Paddington Garı'nda Kraliçe Victoria'nın ayakları altına serildiğinin tahmin edildiğini belirten Şahin, ''Fransız imparatoru III. Napolyon bu uygulamayı sürekli hale getirmişse de kırmızı halının ancak 19. yüzyıl sonlarında yaygınlaşmaya başladığı biliniyor. O tarihten sonra, dünyadaki tüm karşılama ve uğurlama törenlerinde görülmüştür'' dedi.