Avustralya'da taksi plakası borsası kuruldu
SİDNEY (İHA) - Avustralya'nın Victoria eyaletinde taksi plakası alım-satımı ve kiralama işlemleri artık sadece yetkili brokerler tarafından yapılacak.
Avustralya'nın Victoria eyaletinde taksi plakası sektöründe yeni bir dönem başladı. 28 Mart'ta yürürlüğe giren yeni uygulamaya göre, taksi plakası alma, sa
tma ve kiralama yetkisi sadece tescilli brokerlere verildi.
Uygulamaya, daha önceki sistemde yaşanan mağduriyetleri önlemek amacıyla geçildiği bildirildi. Dünyanın ilk taksi plakası borsası, Bendigo Borsası bünyesinde Victoria'da kuruldu. Victoria Hükümeti'nin girişimiyle geçtiğimiz hafta Salı gününden itibaren 'BSX Taxi Market' adıyla faaliyet göstermeye başlayan borsada, bundan böyle sadece tescilli brokerler alışveriş yapabilecek. Brokerlik yetkisi 3 gün süren seminerlerde başarı gösterenlere verilecek.
Borsanın çalışma şekli de belirlenmiş durumda. Bir plaka sahibi tescilli brokerlerden birine başvurarak, plakasını borsada satmasını isteyecek. Broker de plakayı belli bir fiyattan borsanın internet sitesinde açık artırmaya çıkaracak. Açık artırmaya da sadece yetkili brokerler fiyat verebilecek. En uygun fiyatı veren broker plakayı satın alacak ve gerekli anlaşmayı, satın almak isteyen müşterisi adına satan müşterinin brokeri ile bir araya gelerek yapacak. Aynı şekilde bir broker, bir müşterisinin isteği üzerine borsada belli bir fiyattan plaka da arayabilecek. Bir diğer broker de, eğer müşterisi isterse bu brokere elindeki plakayı satabilecek.
Brokerler, borsaya her satılık plaka veya alma talebi bulunduklarında 100 dolar ödeyecek. Satma veya alma işlemi gerçekleştiğinde ise bu kez borsaya 300 dolar ücret ödenecek. Aynı uygulama plaka kiralama veya plakasını kiraya vermek isteyenler için de geçerli olacak. Brokerlerin geliri de, müşteri ile yaptıkları anlaşmaya göre değişecek. Bu konuda herhangi bir sınırlama getirilmezken, bazı brokerler satıştan belli bir yüzde, bazıları da belli bir ücret talep edebilecek. Brokerlerin hesapları, avukat ve muhasebecilerde olduğu gibi her 3 ayda bir yetkili muhasebeciler tarafından denetlenerek borsaya rapor edilecek. Kurallara uymadığı belirlenenlerin ruhsatları ise iptal edilecek.
"ESKİ ANLAŞMALAR DEVAM EDECEK"
Plakasını, borsanın yürürlüğe girdiği tarihten önce kiraya veren veya plaka kiralayanların anlaşmaları, anlaşmanın bitiş tarihine kadar geçerli olacak. Ancak bu tarihten sonra yeni bir anlaşma kesinlikle yetkili brokerler aracılığı ile borsada yapılabilecek.
Taksi plakası sahiplerinin Victoria Taksi Direktörü (VDT) ile yaptıkları işlemlerde ise herhangi bir değişiklik yapılmadı. VDT'nin talep ettiği ücretlerde de değişiklik olmadı. Mağduriyetleri önlemek için Borsanın ilk etapta yetki verdiği 11 broker arasında yer alan Türk gurbetçi Mürsel Düz, söz konusu uygulamaya geçmiş dönemde yaşanan mağduriyetlerin önüne geçmek için başlandığını belirterek, "Daha önce taksi plakası alıp satanlar veya kiralayanlardan bazıları, müşterilerinin paralarını başka işlere yatırıyor, kendilerine ödenen kira ücretlerini müşteriye zamanında vermiyor, bazıları da topladıkları paralarla ortadan kaybolup mağduriyete yol açıyordu. Şimdi bu durumun önüne geçildi" dedi.
Yetkili broker sayısının önümüzdeki günlerde artabileceğini de belirten Mürsel Düz, "Şu anda 11 tane broker var. Ben bağımsız brokerim. Diğerleri ise bir işletme ve taksi deposu adına çalışıyor" şeklinde konuştu. Glenroy semtindeki AMB Australia'nın sahibi Mürsel Düz, şu anda borsada beliren ilk sorunun ise, işletmeci ve depo adına çalışan brokerların, taksi plakalarını daha fazla kiraya verme veya kendi depoları için ucuza kiralamak isteyebilecekleri olduğunu; ancak bunun da zamanla düzeleceğini umduğunu kaydetti. Mürsel Düz, yeni sistemin plaka fiyatları üzerinde artış veya düşüş anlamında nasıl bir etkisi olacağı konusunda ise kesin bir şey söyleyemeyeceğini belirterek, "Plaka fiyatları şu anda 360'la 370 bin dolar aralığında seyrediyor. Aylık plaka kiraları da bin 900'le 2 bin 100 dolar arasında değişiyor. Ben fiyatlarda fazla bir artış veya düşüş olacağını sanmıyorum" diye konuştu.
Bir diğer yetkili broker Taxi Brokers Melbourne'un Türk yetkilisi Bülent Mimaroğlu da, taksi plakası, alım, satım ve kiralama işlemlerinin yetki belgesi olan brokerler tarafından yapılmaya başlanmasıyla, daha önce yaşanan para kaptırma riskinin sıfıra indiğini belirterek, "Ancak yeni bir uygulama olduğu için çoğu plaka sahibi ve taksicinin bu durumdan haberi yok. Bu nedenle en kısa zamanda yetkili bir brokere başvurarak bilgi almalarında yarar var" açıklamasında bulundu. Yeni uygulama ile plaka sahiplerinin fiyatları istedikleri gibi artırmalarının önüne geçileceğini, iyi İngilizce bilmeyen kişilerin plaka alım, satım ve kiralama işlerinde zarara uğratılmayacağını da belirten Mimaroğlu, "Bu sektörde faaliyet gösteren tüm toplum üyelerimize hizmet vermeye hazırız" ifadelerini kullandı.
