Avustralyalı yetkililerden mülteci raporu

Avustralyalı yetkililer, ülkeye Nauru Adası ve Papua Yeni Gine'den gelen sığınmacılar için bir açık deniz işlem merkezi açılması, ayrıca Malezya'yla yapılacak olan mülteci anlaşmasının peşinden gidilmesi gerektiğini söyledi.

Kurulan bağımsız panel, hükümetin konu hakkında bir çıkmaza girmesinin üzerine Başbakan Julia Gillard tarafından bir araya getirildi.

Avustralya'ya deniz yoluyla ulaşan sığınmacıların sayısı özellikle son aylarda artmış durumda.

Haberlere göre ülkeye geçtiğimiz haftasonu giriş yapan mülteci sayısı en az 170.

Panel, kişileri resmi yöntemler yoluyla sığınma hakkı istemeye teşvik etmek doğrultusunda çözüm önerilerinde bulunduğunu bildirdi.

Çalışmaların bir başka amacıysa ülkeye yasadışı bir şekilde teknelerle giriş yapan kişilerin sayısını azaltmak.

Yetkililer, uygulamanın yılda 1 milyar dolara mal olacağını da ekledi.

'İdealist değil gerçekçi'

Panelde, "bir an önce" kurulması gereken iki açık deniz tesisinin, "kapsamlı bir yerel ağın" parçası olacağı belirtildi.

Eski Güvenlik Bakanı Angus Houston'ın moderatörlüğünü yaptığı panel, yazdığı raporda 22 öneride bulundu.

Bu önerilerin arasında şunlar bulunuyor:

Avustralya'nın insani yardım programının kapasitesini senede 13 binden 20 bin kişiye çıkarmak; Ülkeye deniz yoluyla ulaşan sığınmacıların aile ferdlerini de ülkeye getirmelerine izin vermemek; Endonezya'yla beraber yürütülen gözetim ve araştırma ve kurtarma çalışmalarını artırmak; Konuyla ilgili yasaları ve mülteci statüsü belirleme sürecini gözden geçirmek. Houston, yaptığı basın açıklamasında "Duyarsız değil dik bakışlı bir politika yaklaşımını öneriyoruz. İdealist değil gerçekçi bir yaklaşım" dedi.

Başbakan Gillard, konuyla ilgili bir uzlaşma yolu bulmak için bir süredir çalışmalara devam ediyor.

Gillard'ın liderliğindeki İşçi Partisi, Malezya'yla yapılacak olan bir mülteci takas programını desteklemişti.

İmzalanan anlaşma çerçevesinde, Avustralya'nın tekneyle gelen 800 sığınmacıyı Malezya'ya nakletmesi ve karşılığında dört yıllık bir süre zarfında 4 bin mülteciyi topraklarına kabul etmesi öngörülüyor.

Ancak geçtiğimiz sene Avustralya'da bir mahkeme, Birleşmiş Milletler Mülteci Anlaşması'nı imzalamayan Malezya'nın yeterli korumayı sağlayamayacağını iddia ederek anlaşmanın aleyhine karar vermişti.

Panelin hazırladığı raporda, anlaşmayı "gözden çıkarmaktan ziyade geliştirmek" gerektiğinden bahsediliyor.

"Koruma koşulları ve yükümlülüklerin" artırılması gerektiği de söyleniyor.

Öbür yandan muhalefet, Nauru Adası'ndan gelen mülteciler için bir göçmen ıslahevinin yeniden faaliyete geçmesini ve deniz kuvvetlerine gemileri geri çevirme hakkı verilmesini istiyor.

Rapor, gemileri yasal ve güvenli bir biçimde geri göndermek için "gerekli koşulların" mevcut olmadığını, ancak bu durumun "ileride değişebileceğini" söylüyor.

Batan botlar

Avustralya Parlamentosu, Haziran ayında Noel Adası yakınlarında bir hafta içinde batan iki teknenin tartışmaları yeniden ateşlemesi üzerine bir mülteci yasa tasarısını reddetmişti.

Parlamentonun bu hafta tekrar bir araya gelmesi bekleniyor.

Avustralya Göç Bakanı Chris Bowen, ABC Radyosu'na "Rapordaki önerileri ciddiye alacağız, çünkü Avustralya halkı artık bu sorunun çözülmesini istiyor" dedi.

Avustralya'nın kuzeybatı sahilinde bulunan Noel Adası, ülkeye sığınmak isteyen mültecilerin en kısa yoldan Avustralya topraklarına ayak basması için en kolay ulaşılabilecekleri yer.

Mülteciler genelde kalabalık ve iyi korunmayan tekneler ile yolculuk ediyor.

2010'un Aralık ayında bir teknenin Noel Adası yakınlarındaki kayalara çarptığı kazada 50 sığınmacı hayatını kaybetmişti.

Avustralya Deniz Kuvvetleri, geçtiğimiz hafta Perşembe günü fırtınaya yakalanan bir tekneden en az 200 kişi kurtardı.

Bunun şu ana kadar en çok sığınmacıyı taşıyan sefer olduğu düşünülüyor.