Ay'a ayak basışının 35. yıldönümü
NEW YORK (İHA) - Amerikalı astronot Neil Armstrong'un ay yüzeyinde "bir insan için küçük fakat insanlık için dev adım"ını atmasının üzerinden tam 35 yıl geçti.
20 Temmuz 1969'da Florida'daki Kennedy Uzay Merkezi'nden fırlatılan Apollo 11, Armstrong ve Buzz Aldrin'in Ay'a ayak basmasıyla insanlık tarihinde yepyeni bir sayfa açmıştı.
Amerika'nın Ay'a astronot gönderme çabaları, 25 Mayıs 1961'de Kongre'ye özel oturum talebinde bulunan Başkan John F. Kennedy'nin politikalarıyla yoğunlaştı.
Kennedy, Kongre'de yaptığı tarihi konuşmasında, ülkesinin 60'lı yıllar sona ermeden önce bu hedefi gerçekleştireceğine inandığını söyledi.
Soğuk Savaş sırasında Sovyet uzay çalışmalarının yoğun olarak devam ettiği bir dönemde Kennedy'nin ortaya koyduğu hedef hem Kongre hem de Amerikan halkı tarafından büykü destek gördü.
Uluslararası bilim adamları ve mühendisler tarafından yapılan 5 yıllık çalışma sonunda, 1966'da NASA, ilk insansız uzay misyonunu başlattı. Bu çerçevede, Apollo adı verilen uzay aracının yapısal oluşumu ve uzay şartlarına uygunluğu çeşitli şekillerde testlere tabi tutuldu. 27 Ocak 1967'deki insanlı uzay aracı denemeleri sırasında Apollo uzay aracı ve Saturn roketinde teknik hatalardan dolayı yangın çıktı. Amerikan halkını derinden üzen bu hadisede 3 astronot hayatını kaybetti.
Uzay çalışmalarındaki bu ilk ciddi başarısızlığa rağmen NASA ve bünyesinde çalışan binlerce bilim adamı, mühendis ve diğer personel çalışmalarını ivme kazandırarak sürdürdü. 1968 yılı Ekim ayında Apollo 7 ilk insanlı fırlatımında Dünya yörüngesine başarıyla oturdu. Apollo 7'nin Dünya yörüngesinde bulunduğu süre içinde Ay'a iniş için gerekli olan çok sayıda sofistike sistemler test edildi.
Aynı yıl Aralık ayında ise Apollo 8 içindeki 3 astronotla birlikte, Ay'ın dünya tarafından görülmeyen karanlık bölümüne seyahat etti. Mart 1969'da Apollo 9, Dünya yörüngesindeyken ilk kez uzay modülünü test etti. Mayıs ayında 3 astronot Apollo 10 ile, Temmuz ayında inmesi planlanan iniş öncesinde ilk kez Ay çevresinde dolaştılar.
16 Temmuz saat 09:32'de Apollo 11, içindeki Neil Armstrong, Edwin Aldrin Jr ve Micahel Collins ile Kennedy Uzay Merkezi'nden fırlatıldı.
Apollo 11'in komutanı 38 yaşındaki sivil bir pilot olan Neil Armstrong'du. Uzay üssünden fırlatılmasından itibaren süren 76 saatlik yolculuğun ardından 19 Temmuz'da Apollo 11 Ay yörüngesine girdi. Sonraki gün saat 01:46'da Armstrong ve Aldrin, Eagle uzay modülü ile Apollo 11'den ayrıldılar. 2 saat sonra Eagle Ay yüzeyine doğru yavaş yavaş inmeye başladı. 04:18'de uzay modülü Ay'ın Sessizlik Denizi adı verilen bölgesine iniş yaptı. Armstrong'un inişin ardından yaptığı ilk şey, Houstan'daki Görev Kontrol merkezi ile iletişim kurmak oldu. Kısa süre sonra tarihe geçecek adımı atmadan önce söylediği ilk söz, "Eagle indi" oldu.
Armstrong, planlanandan 5 saat önce 22:39'da modülün merdivenlerini açarak, modüle iliştirilmiş kameranın görüntülediği şekilde yüzeye doğru ilerledi. Amstrong'un tüm hareketleri dünyadaki yüz milyonlarca kişi tarafından canlı olarak izlendi.
Ve Armstrong, yerçekiminin dünyadan çok daha az olduğu Ay'daki ilk adımlarını atarken mikrofondan dünyaya yaptığı ilk seslenişte o ünlü cümlesini söyledi:
"Bir insan için küçük bir adım, insanlık için ise dev bir sıçrama"
Modüldeki diğer astronot Aldrin ise 23:11'de Ay yüzeyine indi. Amerikan bayrağını diktikleri Ay yüzeyinde bazı basit bilimsel testler yaptılar. Daha sonra Eagle'a geri dönen astronotlar geceyi bu modülün içinde uyarak geçirdi. Armstrong ve Aldrin ertesi gün 17:35'de Apollo 11'e geri dönerek başarıyla kenetlendiler.
İnsanoğlunu bu tarihi adımı Apollo 11'in 22 Temmuz'da Dünya'ya dönmesinin ardından günümüzün gelişmiş uzay çalışmalarının ilk önemli basamağı oldu.
