Ayvalık’taki Çalıştayının Sonuç Bildirgesi Açıklandı

Balıkesir’in Ayvalık ilçesine bağlı Küçükköy beldesinde, geçtiğimiz ay düzenlenen ‘Sarımsaklı ve Ayvalık Denizi’nin Çevresel Etkileri’ adını taşıyan çalıştayın sonuç bildirgesi açıklandı.

Ayvalık ve Küçükköy’de (içdeniz) ve Sarımsaklı Bölgesinde deniz suyu kalitesinin belirlenmesine yönelik ölçümlerin yapılması ve değerlendirilmesi çerçevesinde çalışma bölgesinde bir seri deniz suyu ve sediment örnekleri alınarak analizlendiğinin vurgulandığı bildirgede; 23-24 Mayıs 2013 tarihinde Küçükköy Belediyesi’nin ev sahipliğinde çalışmalardan edinilen bilgilerin irdelendiği ve Balıkesir Üniversitesi, Gazi Üniversitesi ve Dokuz Eylül Üniversitesi’nden öğretim üyeleri ile yerel ilgili uzmanlar katıldığı çalıştay hatırlatıldı. Katılımcılar tarafından, Çalıştay konularının, belirtilen muhtemel sorunlar ve önerilere ilişkin hazırlanan sonuç bildirgesinde; Deniz Suyu kalitesinin korunması ve iyileştirilmesi ile ilgili olarak; İç körfeze yapılan kirlilik kaynaklarının kesilmesi için tüm iç körfezi kapsayan bir toplama kolektörü (kanalizasyon) yapılması gerektiği, kanalizasyon sistemini takiben ileri arıtma sağlayan (azot fosfor gibi parametreleri gideren) uygun kapasiteli bir Atıksu Arıtma Tesisi (AAT) yapılmasının önerildiği belirtildi.

Bildirgede; AAT çıkış suyunun iç deniz yerine mümkünse dış denize deşarjı (derin deniz deşarjı) ile veya geri kullanım seçeneklerinin irdelenmesi önerildiği vurgulanarak, körfezde su yenilenmesinin (sirkülasyonun) arttırılmasına yönelik tedbirler alınması ve bununla ilgili olarak, Lale Adası Gönül Yolu’nun köprüye dönüştürülerek yeni bir sirkülasyon yolu açılması veya Sarımsaklı Denizi ile Küçükköy Körfezi arasına bir kanal açılması seçeneklerinin irdelendiği hatırlatıldı. Çalıştayın bildirgesinde; Küçükköy körfezinden Sarımsaklı’ya kanal açılmasıyla ortaya çıkacak coğrafi değişikliğin beraberinde getireceği durumun da irdelendiği kaydedilerek, “Sarımsaklı Denizi ile Küçükköy Körfezi arasına açılacak kanal ile ortaya çıkacak olumlu-olumsuz durumlar değerlendirilmiştir. Projenin olumlu yanları arasında Ayvalık-Küçükköy iç körfezdeki su sirkülasyonunun artması gösterilmiştir. Kanal ile Sarımsaklı -Ayvalık arası deniz ulaşımının kolaylaşacağı ve projenin bölgeye değer katarak turizmde hareketlilik sağlanması konuları vurgulanmıştır. Fakat önerilen projenin Sarımsaklı bölgesinde su kalitesini olumsuz etkileyebilme potansiyeline dikkat çekilmiştir. İçdenizi sucul yaşamı hareketlendirirken dış denizde kanalın etkilerinin ne boyutta olacağının teknik olarak araştırılması ve projenin ekolojik etkilerinin tespitine yönelik tüm bölgenin biyolojik çeşitliliğinin araştırılası gerektiği üzerinde durulmuştur. Kanal açılması durumunda bölgede geçişi sağlayacak köprü ya da köprüler yapılması gerektiği ele alınmıştır. Köprü ya da köprülerin tekne geçişlerini engellemeyecek teknolojide inşa edilmesi gerektiği belirtilmiştir” denildi.

Yapılan çalıştayda, Küçükköy’de belirtilen alanan Port (Kanal Şehir) yapılamsı halinde ortaya çıkacak durumun irdelenmesi ile ilgili olarak da; “Sarımsaklı plaj bölgesiyle Küçükköy arasındaki Nikita Deresi’nin bulunduğu alanda port (kanal şehir) yapılması konusunda olumlu-olumsuz değerlendirmeler yapılmıştır. Küçükköy Port gibi bir projenin bölgeyi markalaştıracağı, yat turizmini arttıracağı gibi olumlu yönleri üzerinde durulurken bölgenin biyolojik çeşitliliğinin uzmanlar tarafından araştırılarak bölgedeki ekolojik durumun tespit edilmesi gerektiği belirtilmiştir. Denizdeki akıntılar ile kanala sediment taşınmaması, sarımsaklı kumunun olumsuz etkilememesi için çeşitli teknolojilerden faydalanılması gerektiği belirtilmiştir. Bu gibi yatırımların ciddi maliyetli yatırımların olduğu ve maliyetinin karşılanması amacıyla finansal kaynak bulunması gerektiği vurgulanmıştır” ifadeleri yer aldı.

Söz konusu çalıştayda, önerilen projelerle ilgili olarak yapılan sonuç bildirgesinde, “Uzun süreli (en az 1 yıllık) akıntı, batimetri, oşinografi, kalite verileri gibi veri toplanması önerilerek, “Veri/bilgi toplama çalışmaları kapsamında biyolojik çeşitliliğinin araştırılması deniz ve kara parçası ilişkilerinin ortaya konması gerektiği vurgulandı. Bildirgede; verilerin bilgiye dönüştürülmesi için modelleme yapılması ve bu modellerin çeşitli senaryolar altında çalıştırılarak alınacak sonuçların karar vericilere aktarılması gerektiğinin altı çizilerek, “Tüm paydaşların katkısı alınarak projeler geliştirilmeli ve hazırlanan projeler çeşitli platformlarda ve ÇED ortamında tartışılmalıdır” ifadeleri yer aldı.

PROJELERİN HAYATA GEÇİRİLMESİ İÇİN ÖNCE ÇED ÇALIŞMASI YAPILMASI ÖNERİLDİ

Sarımsaklı ve Ayvalık Denizi’nin Çevresel Etkileri Çalıştayının ardından önceki gün yapılan sonuç bildirgesinde; projeler hakkında izlenmesi gereken yol haritası da önerildi. Buna göre; “Bölgenin imar planı güncellenerek yukarıda belirtilen hususların daha ayrıntı ele alınması, proje detaylarının belli ölçüde belirlenmesi ve söz konusu yatırımların yapılabilirliğinin hukuki altyapısının hazırlanması; Planlanan projenin ön bilgileri çerçevesinde iç deniz ve Sarımsaklı bölgesinin akıntı, sediment taşınımı, vb. özelliklerini tanımlayan modellerin geliştirilmesi, modellerin çeşitli senaryolar altında çalıştırılarak çıktılarının ortaya konması;Çalıştay’a temel teşkil eden deniz suyu ve sediment kalite verisi toplama çalışmaların sürdürülmesi, sonuçların ilgili modellere entegre edilmesi ve mutasavver işlerin gerçekleştirilmesi durumunda iç körfez ve sarımsaklı bölgesindeki su kalitesi ve diğer doğal ortam koşullarının ne şekilde etkileneceğinin belirlenmesi; Tüm bu bilgiler altında bütün paydaşların katılacağı çalışmalarla yatırımların bir kez daha şekillendirilmesi (veya vazgeçilmesi);Projenin somutlaştırılarak ÇED çalışmasının yapılması gerektiği vurgulandı.

Geçtiğimiz ay, Küçükköy beldesine bağlı dünyaca ünlü Sarımsaklı’da Grand Hotel Temizel’de gerçekleşen 2 günlük çalıştayda; Ayvalık Kaymakamı Nihat Nalbant, Küçükköy Belediye Başkanı Mesut Ergin, CHP Balıkesir İl Genel Meclis Üyeleri, Küçükköy Belediye Meclis Üyeleri, bölgede mühendislik alanında faaliyet gösteren firmaların temsilcileri, turizmciler, sivil toplum kuruluşlarının temsilcileri ve çok sayıda vatandaş hazır bulunmuştu. İki gün süren çalıştayda; Dokuz Eylül Üniversitesi (DEÜ) Mühendislik Fakültesi Çevre Mühendislik Bölümü üyesi Prof. Dr. Necdet Alparslan, DEÜ Mühendislik Fakültesi Çevre Mühendisliği Bölümü üyesi Prof. Dr. Tolga Elbir, Balıkesir Üniversitesi Mühendislik Fakültesi İnşaat Mühendisliği Bölümü Üyesi Prof. Dr. Emel İrtem, Gazi Üniversitesi Mühendislik Fakültesi İnşaat Mühendisliği Bölümü Üyesi Prof. Dr. Erdal İrtem, DEÜ Deniz Bilimleri ve Teknolojisi Enstitüsü Üyesi Prof. Dr. Doğan Yaşar, DEÜ Denz Bilimleri ve Teknolojisi Enstitüsü Üyesi Prof. Dr. Gökdeniz Neşer, DEÜ Mimarlık Fakültesi Şehir ve Bölge Planlama Bölümü Üyesi Yrd. Doç Tolga Çilingir, Prof. Dr. Deniz Dölden ve Dr. Aslı Numaoğlu Genç adlı akademisyenler, Küçükköy Belediye Başkanı Mesut Ergin öncülüğünde hayata geçirilmek istenilen dev projeyi masaya yatırmışlar ve milyarlarca dolarlık projenin bölgeye getirisi ve olası götürülerine ilişkin ayrıntıları üzerinde yoğun çalışmalar yapmışlardı.