Azerbaycan'dan KKTC desteği

ANKARA (İHA) - Seçilmesinin ardından ilk kez Türkiye'yi ziyaret eden Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev gazetelerin Ankara temsilcileriyle Çankaya Köşkü'nde sohbet toplantısı düzenledi.

Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev Azerbaycan'da ekonominin artık siyasi ihtilaflara bağlı olmadığını, bölgede istikrar var olduğunu bildirdi. Aliyev, "İnsanların hayat seviyesi yükseldi. Devlet tarafından verilen maaş arttı. Ülkemiz geçen sene yüzde 20 büyüdü. Azerbaycan'ın doğal kaynakları da çok önemli. Ülkemizde durum giderek iyileşiyor. İstikrarın devam etmesi lazım. Bu bizim için şart" dedi.

Azerbaycan Cumhurbaşkanı Aliyev, sohbet toplantısında, basın mensuplarının sorularını cevaplandırdı. Aliyev, 'Dağlık Karabağ bölgesinde son durum nedir?' sorusuna, "Ermenistan'la Azerbaycan arasındaki Dağlık Karabağ meselesi bütün bölge için tehlikelidir. Ermenistan'la Azerbaycan arasında olan iktisadi uçurum genişliyor. Ermenistan ekonomisi iyi durumda değil. Halk oradan göç ediyor. Bu bölgede 1 milyon 800 bin kişi kaldı. Hiçbir gelecek yok, yabancı sermaye yok. Yerli yatırım orada kalan fabrikaların büyük kısmını işlek vaziyette Rusya'ya borçlar karşılığında devretti. Onların elektriği, gazı Rus şirketlerin elinde. Bölgedeki sorun devam ediyor. Bizim de sorunlarımız var. Ermenistan işgal ettiği topraklardan çekilsin ki müzakereler başlasın ve onlarla konuşalım" cevabını verdi.

'Ermeniler, işgal ettikleri Dağlık Karabağ'dan çekilirse müzakerelere başlanır mı?' şeklindeki soruya, Aliyev şu cevabı verdi: "Ermeniler Dağlık Karabağ bölgesine 1820'lerde geldiler. Misafir gibi geldiler. O zaman Rus imparatorluğu Ermeniler'i oraya yerleştiriyordu. Bu nedenle buradaki en yoğun nüfus Ermeniler'den meydana geldi. Elbette Dağlık Karabağ'a dahil bölgeler Azerbaycan'ın ayrılmaz hissesidir. Bu mesele Azerbaycan'ın bütünlüğü dahilindedir. Ama biz bu meseleyi halletmek için kademeli yollara gidilmesini arzu ediyoruz. Ermenistan'ın talebi nedir? Dağlık Karabağ bölgesine ya bağımsızlık verilsin ya müstakil bir devlet gibi bulunsun ya da Ermenistan'la birleşsin. Tabii ki bu mümkün olmayacak. Buna razı olmayacağız. Biz diyoruz ki gelin bu meseleye adım adım yanaşalım. Dağlık Karabağ'ın etrafında olan 7 bölgeye yerleşelim. Bu bölgelerden Ermenistan ordusu çıksın. Ondan sonra bütün iletişim yolları açılır ve böylelikle Ermenistan'la Azerbaycan arasında ilişkiler normalleşir. Ondan sonra Dağlık Karabağ'ın statüsü hakkında müzakareye başlayalım".

Aliyev, 'Dağlık Karabağ için önerdiğiniz formül buranın özerk bir bölge olarak kalması mı? Yoksa federatif bir yapı mı?' yönündeki bir soruya, "Dağlık Karabağ muhtar bir Cumhuriyet olabilir. Dünyanın muhtelif yerlerinde muhtariyetler var. Kafkasya'da var Avrupa'da var ve bunlar milli azınlıklar statüsünde. Ermeniler Gürcistan'da yaşıyor, diğer ülkelerde yaşıyor. Ne olacak şimdi bütün bu ülkelerde Ermenistan Cumhuriyetleri haline mi gelecekler? Bunlar mantıksız. Ermenistan bundan vazgeçmeli ve Dağlık Karabağ'dan elini çekmelidir. Büyük Ermenistan rüyasından vazgeçmelidir" karşılığını verdi.

'Ermenistan'da hadiseler var. Bütün dünyada merak uyandırıyor. Gürcistan'a benzer olay mı gelişiyor. Halk neden Koçaryan'a karşı. Bu halk daha mı sertlik yanlısı yoksa daha uzlaşmacı mı sizin görüşünüz nedir?' sorusu üzerine Aliyev, "Bu durum biraz zor. Ermenistan'ın dahili işlerine karışmak istemeyiz. Bizim meselemiz Ermenistan'ladır iç politikalarıyla değil. Ermeni halkına da bizim diyecek sözümüz yok sadece orada işgalci siyaset güden yöneticiler onlarladır. Bilindiği gibi eğer ülkede iktisadi buhran yaşanıyor, işsizlik artıyor, ekonomi işlemiyor para ve iş bulunamıyorsa insanları mutlu olamaz. Böyle olan bir yerde iktidar güçlü olamaz. Ermenistan'da da durum böyle. Ermenistan böyle bir işgalci siyasetle halkı tarafından tecrit edildi. Bakü-Tiflis-Ceyhan yanından geçti, Bakü-Tiflis-Erzurum projesi de öyle. Ermenistan halkı artık anlıyor ki bu projeler hayata geçirilemiyor. Peki Ermenistan ne kazandı ? Ermenistan'ın işgal ettiği topraklarda hiçbir şey yok. İnsanlar yaşamıyor, topraklar kuru ve verimiz. Ermeni halkı şimdi daha mı mutlu oldu? Özellikle işgalden sonra meyadana gelen faktörler de eklenince orada dahili bir hoşnutsuzluk başladı" dedi.

Aliyev, 'Kazakistan'ın da BTC projesine katılmasını siz nasıl değerlendiriyorsunuz. Azerbaycan'ın kendi öz petrolü bu proje için yeterli değil mi? Bu yönde Kazakistan Cumhurbaşkanı'nın da bir beyanatı olmuştu. Bunu nasıl değerlendiriyor sunuz?' sorusunu, "Kazakistan Cumhurbaşkanı'nın, bu ülkenin BTC' ye katılması yönündeki açıklamaları bizi çok sevindirdi. Çünkü bugüne kadar kesin bir beyanat olmamıştır. Ancak Azerbaycan petrolü de BTC'nin tam kapasite ile çalışması açısından önemlidir. Boru hattını kendi petolümüzün ihracatı için gerçekleştirdik. Ama proje, Kazakistan için de avantajlıdır. Çünkü artık bu ülkenin de 2'inci yolu açıldı. Azerbaycan'ın 2 yolu var. Bunlar, Rusya ve Gürcistan hattı. Bir de Ceyhan var. Kazakistan'ın bir yolu var. Bu yol da risklidir, kapatılabilir hatta şerh bile konulabilir. Umuyorum ki 2007 ve 2008 yılından sonra Kazakistan kendi petrolünü ihraç edebilecek hale gelecektir. Kazakistan petrolü, Azerbaycan ve Gürcistan üzerinden demiryolu ile de çıkarılabilir" diye cevapladı.
'Her 2 ülkenin Dışişleri Bakanları düzeyinde yapılması planlanan görüşmeler ertelendi. Ertelenmenin sebebi nedir? Ayrıca Karabağ meselesine yönelik Rusya'nın bakışında bir değişiklik veya yeni bir gelişme var mı? Rusya'nın bu meseleye bakışı yine eskisi gibi mi?' sorusuna Aliyev, "Görüşmeler 2 defa ertelenmiştir. Ermenistan tarafından birinci görüşme Şubat ayının 13'ün verilmişti. 2'inci görüşme de tarih 4 Mart olarak belirlenmişti. Ancak bu da ertelendi. 3'üncü görüşmenin Bratislava'da yapılması kararlaştırılmıştı. Ermenistan Cumhurbaşkanı ve benim görüşmem şeklinde düşünülmüştü. Ancak ben konferansa geldim o gelmedi. Ermenistan, 3 defa görüşme kararını bozdu. Bu Ermenistan'ın söyleyecek sözünün bulunmadığını gösterir. Ama nihayet Dışişleri Bakanları'nın görüşmeleri gerçekleşecek. Bizim Dışişleri Bakanımız dün İtalya' ya uçtu ve bugün (15 Nisan) Ermenistan Dışişleri Bakanı ile görüşecek. 'Rusya'nın görüşlerinde bir değişiklik hissediliyor. Artık Rusya dengeli bir siyaset yapıyor.

Geçmişte olduğu gibi Ermenistan'ı desteklemiyor. 1990'lı yıllarda Rusya, Ermenistan'a kanunsuz olarak 1 milyar dolar tutarında silah verdi. Ancak Ruslar hiçbir tarafı tutmuyorlar. Herhalde buna bir ilerleyiş gibi bakıyorlar. Ermenistan bizim topraklarımızı işgal etti, buna aynı gözle bakmak olmaz. Eskiden Rusya tam Ermenistan'ın yanındaydı şimdi bu değişti. Ama yine bu yeterli değil. Dünyada artık çift siyaset son bulmalı. Açıkca bu bir işgaldir ve Ermenistan bu topraklardan çıkmalıdır. Biz işgalcilerle anlaşamayız. Anlaşabilseydim ben anlaşırdım. Anlaşamadığıma göre, bir savaşın başlaması riski artar. Azerbaycan halkının da sabrı tükenmez değil. Halk buna ne kadar sabredecek. Zaten dediğim gibi Azerbaycan başka yerden müdahale olmayacağına yüzde 100 inansa bunu çözeriz. Çifte standartlar, adaletsiz yaklaşımlar bunu bu noktaya getirdi. Tam anlamıyla Ermenistan ile başbaşa kalsak bu konuyu hem askeri hem de siyasi alanda çözeriz. ABD ve Fransa gibi büyük devletler tek başına dünyanın her meselesini çözebilirler. Irak'ta yaşanan olaylar bunu gösterdi. İrade olursa sorunlar çözülür. Büyük devletler başkanlık ederse bunu çözerler ama çözmek istemiyorlar" cevabını verdi.
Aliyev, 'Rusya açısından 3 yıl önce Türk-Ermeni Uzlaşma Komitesi konusunda görüşleriniz nedir?' sorusuna ise "Hayır hiçbir bilgim yok. Yani o görüşmeler gizlidir. Bu Türkiye'nin iç işidir. Biz buna karışamayız. Elbetteki merakla izleyeceğiz ancak biz bu komisyonun maksadına yönelik bilgimiz olsun isteriz. Maksadı ve niyeti iyi ise itirazımız olamaz" karşılığını verdi.
'Ermenistan'da Rusya'nın silahlı gücü var. Silahları var, topçu birlikleri var. Bu birlikler geri çekildi mi?' sorusu üzerine Aliyev, "Hayır çekilmedi. Askeri güçleri devam ediyor. Bir de Gürcistan'dan çıkarılan askeri birlik de oraya yerleşti. Tiflis'e yerleşen askeri gücünü de artırıyor. Bu bizi çok rahatsız ediyor. Kafkasya'da yabancı ülkelerin hiçbir askeri varlığı olmamalı. Azerbaycan bu bakımdan örnek olabilir. Bizim topraklarımızda ne Rusya'nın ne de başkasının askeri olmayacaktır. Biz bağımsız bir devletiz. Gürcistan Ruslar'ı çıkarmakla uğraşırken Ermenistan Rus askeri mevcudiyetinin arttırılmasını istiyor. Sovyetler döneminde tabi ki bazı sorunlar vardı. Şu anda sorun yok. Kime karşı güç oluşturulacak? Bölgede bir tehlike yok ki bu güç olsun. Bu güç Ermenistan'dan da Gürcistan'dan da çıkmalıdır. Bu Kafkaslar'da olmamalı. Çünkü Kafkaslar çok hassas bir bölgedir, yoksa asırlar boyu kan dökülür. Bir rahatlık vermek lazım Kafkaslar'a, bu bölgeden el çekmek lazım. Neden bu dünyanın küçük bir parçasında kanlı olaylar yaşansın? Karabağ, Çeçenistan ve diğer bölgeler bizim derdimizdir. Bizi rahat bıraksınlar.
Büyük Ermenistan rüyası bitecektir. Onlarbenın kendi ülkelerinde o kadar problem var ki. Ermeniler onlarla uğraşsınlar Ama maalesef böyle değil" dedi.

'Azerbaycan için vizyonunuz nedir? Yeni gelişen bir ülke olan Azerbaycan için ekonomik ve siyasi vizyonunuz, reform görüşünüz nedir?' sorusuna Aliyev, "2 önemli program kabul edildi: Sosyal iktisadi inşaat ve bölgelerin inşaatı. Zaten şu anda Azerbaycan'ın her tarafı inşaat. Başkent'te ve diğer bölgelerde durum böyle. Ayrıca işsizliğin ortadan kaldırılması için de program hazırlandı. Ben seçimlerden önce Azerbaycan'da 600 bin büyük işyeri açılacak sözü vermiştim. Bu büyük bir rakamdır. Ama biz bu rakamları yakalamalıyız ki o zaman ülkemizde ciddi adımlar atılsın. Ekonomi bakımdan ben bir sorun görmüyorum. Petrol boru hattı için de her bir bölge için hususi bir program var. O programa göre işler yürüyor.

Geçmişteki darbelerde gayri kanuni hareketler oldu. Ancak bu sayfa artık kapansın. Azerbaycan kalıcı bir ülkedir. Nüfusu da çok değildir. Parlamento'da Avrupa standartlarına uygun kanunlar kabul edildi. Yani ülke çağdaşlaşacak ve yenileşecek. Azerbaycan bölgesine örnek bir ülke haline getirilmelidir. Hem iktisadi hem siyasi sosyal bakımdan güçlenmelidir. Benim tüm meselem budur" cevabını verdi.

'Türkiye bu sürece nasıl katkıda bulunabilir?' sorusu üzerine Aliyev, "Bu meseleyi temaslarım sırasında ele aldım. Türkiye ile iktisadi ilişkiler düzelecek ve mal hacmi artacaktır. Türk işadamları Azerbaycan'da çalışacaktır daha da çalışacaktır. Azerbaycan'a, Türkiye'deki büyük şirketlerin yatırım yapmasını istiyoruz. Azerbaycan'da çok güzel sermaye potansiyeli var. Bütün bunlar arasında yabancı sermayenin ülkeye çekilmesi yönünde gerekli adımları atıyoruz. Bunun için yasa tasarıları şu an Meclis'tedir. Yatırımcılar rahat etsin istiyoruz. Türkiye'nin gelmesini arzu ediyoruz. Türkiye bizim en yakın ülkemizdir kardeş ülkemizdir. Biz iktisadi bağımız devam etsin ve 2 ülke bundan faydalansın istiyoruz" şeklinde konuştu.

Aliyev, 'Azerbaycan'da yaşanan yolsuzluk ve rüşvet konusu ile mafyanın etkinliğinin önlenmesi amacı ile çalışmalarınız var mı?' sorusuna, "Bunlar maalesef var. Bunları kaldırmak ve yok etmek için elimizden geleni yapıyoruz. Bunlar, bu ülkeye yakışmayan olaylar. Sovyetler'den ayrılan diğer cumhuriyetlerde de aynı sorunlar var. Bunların sebebi uzun yıllar baskı altında yaşayan insanlar özgürlüklerin kavuşması ile bu tip faaliyetlerin de önü açıldı. Tedbirler var ama uğraşmak gerçekten zor. Yapanları engellersin ama yerine yenisi gelir. Maaş az ama imkan çok. Elbette asırlar boyu başka sistemde yaşamış bir ülke şimdi başka bir sistemde yaşıyor ve elbette ki vatandaş cemiyeti güçlendiği için nezareti de önemlidir devlet nezareti de önemlidir. İnsanlar da buna göz yummamalıdır. Kim böyle hallerle yüzleşirse sessiz kalmasın TV'ye gitsin, devlete gitsin, bana yazsın ve diğer yetkili şahıslara gitsin, ama kabullenmesin. Şimdi bu istikamette elbetteki iyiye doğru gidiş var. Ama tam ortadan kalkmadı" cevabını verdi.

Aliyev, 'Türkiye gibi bir diğer kardeş ülke de KKTC. Ada'da referandum süreci yaşanıyor. Azerbaycan'ın Kıbrıs'a ilişkin görüşü ne olur?' sorusuna, "Orada yaşayan Türkler de bizim kardeşlerimizdir. Biz istiyoruz ki onlar rahat tehlikesiz ve şerefli yaşasınlar. Geçmişin o kanlı olayları yeniden olmasın istiyoruz. Soydaşlarımızın, kendi topraklarında özgürce yaşama hakları var. Hiçkimseden çekinmeden yaşama hakları var. Elbette halk ne derse o olmalı. Bu halkın seçimi olacaktır. Halkın fikri olacaktır. Biz de buna saygı duyacağız. Herhalde orada yaşayan halk onların hayrına ne olursa bizimde hayrımıza o olacaktır" karşılığını verdi.

Aliyev, 'Rum kesiminden 'hayır' çıkarsa referandum ortadan kalkıyor. Kuzey 'evet' derse Güney 'hayır' derse ilginç bir durum ortaya çıkar. Azerbaycan bu konularda biraz çekingendi. Bundan sonraki tutumu ne olacak? Daha mı aktif olur?' sorusu üzerine, "Olur. Ben Avrupa Konseyi'nde 3 sene başkanlık yaptım. Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti'ne önem verdik. Tanınması için çabalarımız oldu" dedi.

Aliyev, 'Eğer Türk tarafından referanduma 'evet' Rum tarafında 'Hayır' çıkarsa. Azerbaycan ön planda olur diyebilir miyiz?' sorusuna da "Evet diyebiliriz. Havanın oluşması lazım ama bakacağız" diye cevap verdi.