Bağcılıkta yabani gen umudu

Diyarbakır Dicle Üniversitesi(DÜ) tarafından yapılan bir araştırmada, Güneydoğu’nun dağlık alanlarında kendiliğinden yetişen yabani asmanın, bağcılığın gelişmesinde ‘gen kaynağı’ olarak kullanılabileceği belirlendi.

Dicle Üniversitesi Bismil Meslek Yüksek Okulu Şarap Üretim Teknolojisi Programı Öğretim Üyesi Dilek Değirmenci, Dicle Üniversitesi Ziraat Fakültesi Bahçe Bitkileri Bölümü Öğretim Üyesi Hüseyin Karataş ve Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi Bahçe Bitkileri Bölümü Öğretim Üyesi Y. Sabit Ağaoğlu tarafından yapılan araştırmada, bölgede yabani bağcılıkla ilgili önemli bilgiler gün yüzüne çıkartıldı. Araştırmada, Avrupa’da yabani asma popülasyonunun hızla azaldığı vurgulanarak, bunun Dünya Doğayı Koruma Birliği tarafından korunma altına alındığı vurgulandı. Araştırmada yabani asmanın Adıyaman’ın Kahta ilçesinde ve Fırat Nehri civarlarında popülasyonunun bulunduğu vurgulandı. Araştırmada, yabani asmanın anaç olarak kullanılabilirliği ve kültür çeşitleri ile olan uyuşmasını tanımlamak, aşı tutma oranlarını incelemek ve aşıda kaynaşma oranını belirlemek için yapılan çalışmaların da sonuç verdiği kaydedildi. Konuyla ilgili, “Sonuç olarak değişik amaçlı ıslah çalışmalarında gen potansiyeli olarak kullanılabileceği belirtilmiştir. Yabani asmaların tuzluluğa dayanımı bakımından yapılan bir başka araştırmada ise Marmara Bölgesi’nden alınan örneklerin tuzlu toprak koşullarına dayanıklı olduğu ve anaç ıslahı çalışmalarında kullanılabileceği belirtilmiştir.” denildi.
Türkiye’de özellikle Güneydoğu Anadolu Bölgesi’nin lokal üzüm çeşitliliği bakımından oldukça zengin olduğu vurgulanan araştırmada, “Diyarbakır ili ve ilçelerinde dağlık kesimler, vadilik alanları, dere kenarlarında ve su yataklarında yaygın olarak yabani asma tiplerinin bulunduğu tespit edilmiştir. Bölgede yapılan incelemelerde Diyarbakır’ın merkez, Dicle, Lice, Kulp, Silvan, Çermik, Ergani ilçeleri ile Bitlis’de merkez bahçelerde ve Ahlat ilçesinde, Elazığ’da Maden Çayı çevresinde ve Siirt’de dağlık alanlarda yabani asma popülasyon varlığı tespit edilmiştir. Tespit edilen bu yabani asma tiplerinde biyolojik özelliklerinin incelenmesi, üretimde kullanılabilme imkanlarının araştırılması ve genetik çalışmaların yürütülmesi bakımından Dicle Üniversitesi Ziraat Fakültesi Bahçe Bitkileri Bölümü Araştırma ve Uygulama Bağ alanında koleksiyon parseli oluşturulmaktadır.” ifadelerine yer verildi.

GÜNEYDOĞU'DA YETİŞEN YABANİ ASMA DÜNYADA TÜKENİYOR
Yabani asma geninin dünyada tükenmeye doğru gittiğinin belirtildiği araştırmada şu bilimsel görüşe yer verildi: “Dünyada tükenmek üzere olan ve gen merkezi konumunda olan ülkemize ait yabani asma gen kaynaklarımızın korunması oldukça önemlidir. Sahip olduğumuz yabani asma gen kaynağı ve genetik zenginliğin korunmasına yönelik yapılacak morfolojik, kültürel ve genetik çalışmalar önem taşımaktadır. Bu kapsamda bölgede doğal yayılım alanlarının bulunduğu yerlerin belirlenmesine yönelik çalışmaların yapılması gen kaynaklarımızın korunması açısından oldukça önemlidir.