Bağırsak kanseri için kim risk altında?
- Yaş: 50 yaşın üstündeki kişiler
- Ailevi: Ailede birinci derecede akrabalarda, kalın bağırsak kanseri olan kişilerde kalın bağırsak kanseri riski 1.8 kat artar
- Ailevi polipozis hastalığı: familyal adenomatozis polipozis – FAP, Lynch sendromu (HNPCC veya kalıtsal nonpolipozis kolorektal kanser) olgularında ise bağırsak kanserine ek olarak rahim kanseri veya yumurtalık kanseri de bulunur.
- Peutz-Jeghers sendromu olan hastalarda yaşam boyu % 20 oranında bağırsak kanseri gelişme riski vardır.
- Yüksek yağ ve kalorili (özellikle hayvansal yağlar) diyetle beslenen kişiler
- Düşük lifli diyetle beslenme: Sağlıklı bir beslenmede günde 20-35 gr arasında lif tüketilmelidir. Bingham ve ark. çalışmasında, günde 17 gr’dan az lif tüketenlerde bağırsak kanseri riskinin arttığı saptanmıştır.
- Kırmızı et: Her gün düzenli kırmızı et tüketimi ile kalın bağırsak kanseri riski 1.5 kat artar
- Kalın bağırsak polipleri veya kanseri olan kişiler
- Yumurtalık, rahim veya meme kanseri öyküsü olan kadınlar
- İltihabi bağırsak hastalığı: ülseratif kolit ve Crohn hastalığı varlığında 10 yıldan uzun süreden beri iltihabi bağırsak hastalığı varlığında kalın bağırsak kanseri riski 2-3 kat artar. Eaden ve ark. 54.478 hastayı kapsayan ülseratif kolit ile ilgili 114 bilimsel çalışmayı inceledikleri meta-analizde; 10 yılında sonunda % 2 oranında, 20 yılında sonunda % 8 oranında ve 30 yılın sonunda % 18 oranında bağırsak kanseri riski geliştiği bildirilmiştir. Buna karşın, Bernstein ve ark. 2.672 ülseratif kolit hastasını incelediklerinde, bağırsak kanseri gelişme riskini % 0.16 ve rektum kanseri gelişme riskini ise % 0.06 olarak belirlemişlerdir.
- Obezite: aşırı kilolu olmak ve spor yapmamak, kalın bağırsak kanseri riskini 1.5-2 kat arttırır. Çağımızın hastalığı olan obezitenin, Avrupa ülkelerinde son 10 yılda 60-65 yaş grubunda % 20’den % 30 düzeyine çıktığı belirlenmiştir.
- Şeker hastalığı: % 40 oranında riski arttırır, aynı şekilde insülin direnci olması da riski arttırır.
- Sigara tüketimi
- Alkol: Vogel ve ark. çalışmasında düzenli olarak günde 10 gr alkol tüketimi ile kalın bağırsak kanseri riskinin 1.5 kat arttığı belirlenmiştir.
Uzun süreli olarak gece vardiyasında çalışmak
Tüm bu verilere rağmen, bağırsak (kolon) kanseri ve rektum kanseri gelişen kişilerin % 75’inde hiçbir risk faktörü belirlenmemiştir.
