'Bağırsak kanseri'ni 10 soruyla tanıyın

Bağırsak kanseri kanserden ölüm nedenleri arasında üçüncü sırada yer alıyor. Belirti vermeyen ve yavaş ilerleyen hastalık özellikle 50 yaş ve üzerindekileri tehdit ediyor. Bugün sadece Amerika Birleşik Devletleri'nde kadın ya da erkeklerde yaşam boyu kolon kanserine yakalanma riski yüzde 6 civarında. "Acıbadem-Harvard Tıp Günleri 4" kapsamında gerçekleştirilen "Bağırsak Kanseri ve Riskleri" konulu toplantıda Acıbadem Hastanesi Kozyatağı Gastroentereoloji Bölüm Sorumlusu Prof. Dr. Nurdan Tözün ve Massachusetts General Hospital Yüksek Gastrointestinal Kanser Riski Kliniği Direktörü Dr. Daniel C. Chung barsak kanseriyle ilgili akıllara takılan tüm sorulara yanıt verdiler.

İşte 10 soruda kolon kanseri:

1. Kimler bağırsak kanseri riski altındadır?

Herkes kolon kanseri riski altındadır ancak 50 yaş ve üstündeki kişiler için risk artar. 50 yaşın üzerindekiler alkol alıyorsa, kırmızı et yemeyi tercih ediyorsa, sigara kullanıyorsa ve şişmansa onlar açısından tehdit daha da büyür. Genetik olarak barsak kanserine eğilimli olanların yüzde 75'i riskli grubuna girer.

2. Bağırsak kanseri erken dönemde belirti verir mi?

Kalın bağırsak kanseri küçük polipten kaynaklanabilir. Bu polip yaklaşık 7-10 yılda büyüyerek kansere neden olur. Bu süreçte hiç belirti vermediği için özellikle risk grubundakilerin düzenli olarak kontrolden geçmesi gerekir.

3. Geç dönemde hangi belirtiler ortaya çıkar?

Kolay belirti vermeyen bağırsak kanserinin geç ortaya çıkan belirtileri şöyledir: Kabızlık, ishal, karın ağrısı, dışkıda kan, ağrılı dışkılama , sebebi bilinmeyen ani kilo kaybı

4. Erken tanı için hangi testler yaptırılmalıdır?

Kalın bağırsak taramalarında "dışkıda gizli kan testi" ile yapılır. Gözümüzle görülmeyen kanamalar dışkıda aranır. Negatif ise yılda bir tetkik tekrarlanmalıdır. Pozitif çıkarsa hastalara kolonoskopi yapılması gerekmektedir. Kolonoskopiyle tüm kalın barsağı görüntülemek mümkündür. Ailesinde kalın barsak kanseri olan kişiler 40 yaşından sonra her 5 yılda bir kolonoskopi yaptırmalıdır.

5. Kolonoskopi nasıl işlemdir?

Kalın bağırsağın tümünün incelenmesini içeren bir yöntemdir. Hasta bu işlem sırasında uyutulduğu için sanıldığının aksine korkulacak bir işlem değildir. Polip saptandığında işlem sırasında çıkartılır ve incelenmek üzere patolojiye gönderilir. Bir kez polip alınan kişinin daha sonra kolonoskopi ile düzenli olarak izlenmesi gerekir.

6. Görüntüleme tekniği olarak kolonoskopi dışında alternatif bir yöntem var mıdır?

Geleneksel kolonoskopiyi istemeyenler için bir yeni bir alternatif daha var. Özel bir batın tomografisi olan sanal (Virtüel) kolonoskopi. Bununla da bağırsağı tamamen görüntülemek ve polipe rastlandığında daha sonra uygulanacak kolonoskopi ile bunu almak mümkündür.Ancak anlaşılacağı üzere müshil ile kolonun temizlenme işlemi 2 kez yapılmış olacaktır.

7. Barsak kanserini önlemek açısından dikkat edilmesi gereken noktalar nelerdir?

Folik asit, selenyum, kalsiyum ve D vitamini kullanmak,günde 1200 mg kalsiyum almak, egzersiz yapmak, yağlı gıdalardan kaçınarak liften zengin besinler ,sebze – meyve tüketmek kolon kanserini önleyici faktörler arasındadır. Sigara barsak kanseri riskini arttıran etmenlerin başında gelir. Bu açıdan riski azaltmak adına sigara içilmemelidir.

8. Nasıl bir tedavi programı uygulanır?

Hastalığın evresine göre tedavi şekilleri değişir. Tedavi gastroenterolog, cerrah ve radyasyon onkoloğu tarafından planlanır. Ameliyat, barsak kanserinin başlıca tedavisini oluşturur ve en çok kullanılan metotların başında gelir. Ameliyatla tüm kanserli dokunun temizlenmesi esas amaçtır. Kemoterapi ve radyoterapi ile gözden kaçabilecek kanser hücrelerinin de yok edilmesi hedeflenir.

9. Kemoterapi tedavisi gören barsak kanseri hastaları hangi noktalara dikkat etmelidir?

Kemoterapi sırasında baharatlı gıdalardan uzak durmak, çok aç veya çok tok olmamak gerekir. Tedavi sırasında balık, tavuk, kırmızı et yenmesi önerilir. Yüksek dozda ve özellikle mültivitaminlerin alınmaması önerilir.

10. Bitkisel ilaçlar tedavide kullanılabilir mi?

Doğal ilaçların vücuda ne açıdan yararlı veya zararlı olduğu bilinmemektedir. Bu ilaçların yapılan tıbbi tedavinin etkisini azaltma, engelleme ihtimali bulunmaktadır. Bu açıdan önerilmemektedir. Özellikle karaciğere ekstra yük getirebilmesi nedeniyle ısırgan otu , aloe vera ya da uzak doğu kökenli karışık çaylardan ve etkisi bilimsel açıdan sınanmamış çeşitli otlardan uzak durmak gerekmektedir.