Bağırsak ve psikolojik sorunu olan hastalar için önlemler
1. Diyet: Mutluluk hormonu serotonin’i arttıran triptofan üretimine yararlı olan gıdalar; süt, peynir, yumurta, kırmızı et, badem ve soya tüketilmesi yararlıdır. Benzer şekilde serotonin üretimini arttıran; tahıllı gıdalar, ay çiçek, ceviz, bezelye, patates, Brüksel lahanası, muz ve avakado çok yararlıdır.
2. Yaşam değişiklikleri: güneş teması ile D vitamini üretimi ve serotonin salınımı artmaktadır. Masaj, yoga vb. stresi azaltan önlemlerde çok yararlıdır.
TEDAVİ
· Probiyotikler: İBS sorunu devam etmekte olan hastalarda, kaygı bozukluğu ve depresyon sorununun, hastalıktan bağımsız olduğu belirlenmiştir. Messaoudi ve ark, kaygı bozukluğu ve depresyon hastalarına 30 gün boyunca probiyotik (Lactobacillus) verdiklerinde belirgin düzelme olduğunu saptamışlardır.
· Prebiyotikler: Vücutta Laktobacillus ve Bifidobacter adlı bağırsak bakterilerinin üretilmesine olanak sağlayan gıda takviyeleri veya ‘’prebiyotiklerin’’ verilmesi de aynı etkiyi yaratmaktadır. Benzer şekilde, Silk ve ark, İBS ve kaygı bozukluğu ile depresyon sorunu olan hastalara 4 hafta süreyle prebiyotik verdiklerinde, yakınmalarda belirgin düzelme olduğunu belirlemişlerdir.
· Dışkı nakli: Fekal mikrobiota transplantasyonu (FMT): Probiyotik ve prebiyotiklere alternatif olarak geliştirilen bir tedavi yöntemidir. Sağlıklı bir kişiden alınan dışkı örneğinin mikrofiltrasyon sisteminden geçirildikten sonra; lavman, kolonoskopi, tablet, burundan takılan mide sondası yolu ile bağırsak sorunu olan kişilere verilmesidir.
· Dışkı gevşetici ilaçlar (laksatif): metil sellüloz, metamusil
· Prokinetikler: cisaprid, tegaserod
· Trisiklik antidepresanlar: imipramin, amitriptilin
· Antikolinerjik ilaçlar: disiklomin hiroklorid, hyosiyamin sülfat
· Antidiyareik ilaçlar: loperamid, atropin sülfat, difenoksilat hidroklorür
· Çeşitli: linaklotid, lubiproston, prukaloprid, naronaprid, velusetrag, alosetron, cilansetron, ramosetron, rifaksimin, otilonyum bromür, iberis amara
· Biofeedback tedavisi: stresin azaltılması, davranış tedavisi, gevşeme ve ağrının giderilmesi hastanın yakınmalarını azaltır veya ortadan kaldırır. Özellikle, kabızlık sorunu olan hastalarda biofeedback tedavisi ile ciddi ilerleme sağlanmaktadır.
Prof. Dr. Korhan Taviloğlu
