Bakanlar Gap Eylem Planı Revizyon Toplantısına Katıldı

Gaziantep’te düzenlenen GAP Eylem Planı Revizyon Toplantısı, Aile ve Sosyal Politikalar Bakanı Fatma Şahin ile Kalkınma Bakanı Cevdet Yılmaz’ın katılımıyla gerçekleşti.

Gaziantep, Adıyaman ve Kilis illerini kapsayan GAP Eylem Planı Revizyon Toplantısı’na Aile ve Sosyal Politikalar Bakanı Fatma Şahin, Kalkınma Bakanı Cevdet Yılmaz, Gaziantep ve Adıyaman Milletvekilleri, Gaziantep Valisi Erdal Ata, Adıyaman Valisi Ramazan Sodan, Kilis Valisi Yusuf Odabaş, Ankara’dan gelen üst düzey yöneticiler, 3 ilin bürokratları ve kamu kurum ve kuruluşlarının temsilcileri katıldı.

Hakkari’de hain saldırı sonucu hayatlarını kaybeden şehitlere Allah’tan rahmet dileyen Bakan Yılmaz, “Şehitlerimiz için gerçekten üzülüyoruz. Hakkari’de askerlerimiz ve korucularımız şehit oldu. Ben onlara Allah’tan rahmet diliyorum. Aileleri başta olmak üzere Türk Silahlı Kuvvetlerimize, milletimize baş sağlığı diliyorum. Bu vesileyle şunun da altını çizmek istiyorum. Birileri bu bölgede kan gözyaşı, çatışma, huzursuzluk ve bütün toplumu ve özellikle de bu bölgede yaşayan insanları daha gerilere çeken kalkınmasını ilerlemesini, refahını engelleyen faaliyetler içindeyken, biz bu bölgede daha fazla refah için çalışıyoruz. Daha fazla özgürlük için çalışıyoruz. Milletimize, vatandaşlarımıza, bu bölgede yaşayan insanlarımıza daha iyi bir gelecek sağlamak için çalışıyoruz” dedi.

GAP Eylem Planı ile ilgili bir konuşma yapan Yılmaz, şöyle konuştu: “Son yıllarda sizlerin de şahit olduğu gibi Güneydoğu Anadolu Bölgesi’nde önemli gelişmeler yaşanmaktadır. Bunun nedeni Güneydoğu Anadolu Projesi (GAP) kapsamında başta sulama olmak üzere temel altyapı yatırımlarının, ekonomik ve sosyal gelişmeyi sağlayacak eylem ve projelerin büyük bölümünün tamamlanması amacıyla 2008 yılında uygulamaya konulan GAP Eylem Planı’dır. Eylem Planı kapsamındaki gelişmeler GAP’taki genel gerçekleşmeleri öngörüldüğü şekilde hızlandırmıştır. GAP Eylem Planı ile birlikte öncelikle GAP Bölgesi yatırımlarının merkezi bütçe içindeki payı yüzde 7’den yüzde 14’e yükselmiş, dolayısıyla 2007 yılında yüzde 62,2 olan GAP’ın genel nakdi gerçekleşmesi dört yılda yüzde 86’ya ulaşmıştır."

Bu gelişmeleri dört ana başlık altında özetlemek istediğini anlatan Yılmaz, şunları söyledi: "Bunlar sulama, enerji, sosyal - fiziksel altyapı ve ekonomik göstergelerdir. Sulama alanında kayda değer ve somut gelişmeler sağlandı. Bölgede sulamaya açılan alan 272 bin 972 hektardan 370 bin 418 hektara ulaşmış, sulama yatırımlarındaki fiziki gerçekleşme yüzde 14’ten yüzde 20,3’e yükselmiştir. Ama asıl önemli olan, yıllardır barajlarda depolanmış suyu alana taşıyacak sulama ana kanallarının inşaatına başlanmış olmasıdır. Plan döneminde toplam uzunluğu 639 km olan ve 498.728 ha alana hizmet edecek ana kanalların inşaatına başlanmış ve büyük bölümü 2012 yılı sonunda tamamlanma aşamasına gelmiştir.”

270 bin hektar alanı sulayacak sulama şebekelerinin proje yapımlarının bitmek üzere olduğunu belirten Yılmaz, sözlerini şöyle sürdürdü: “2012 yılında inşaat ihaleleri yapılacaktır. Böylece yeni plan döneminde sulamaya açılan alan miktarı da hızla artacaktır. Sulama yatırımları ile eşzamanlı ve koordineli olarak gerçekleştirilen ve 2,1 milyon hektar alanı kapsayan toplulaştırma çalışmaları da 2012 yılı içinde bitirilecektir. Enerji yatırımlarında tamamlanma aşamasına gelindi. GAP kapsamındaki enerji yatırımlarında fiziki gerçekleşme yüzde 74 düzeyini korumaktadır. Ama Eylem Planı kapsamında inşaatı devam eden ve Dicle Irmağı’nın en büyük barajı olan Ilısu Barajı ve HES’in tamamlanmasıyla birlikte bu oran yüzde 90’ı aşacak ve Cizre Barajı’nın yapımının da önü açılacaktır."

GAP kapsamındaki santrallerin hâla ülkemizin hidroelektrik üretiminin yarısını sağladığını anlatan Yılmaz, sözlerine şöyle devam etti: "Sosyal altyapıda ilerlemeler sağlandı. Eğitim, sağlık, istihdam, sosyal koruma gibi toplumsal gelişmenin temelini oluşturan alanlarda da gerçekleştirilen yatırımlar ile sosyal göstergelerde hızlı ve olumlu gelişmeler yaşanmaktadır. Okullaşma oranları artmakta, ülke ortalamasına yaklaşmaktadır."

Bölgede yeni kurulan üniversitelere destek verildiğini belirten Yılmaz, şöyle konuştu: "derslik ve merkezi birimlerin tamamlanması ile fakülte sayısı, program sayısı ve üniversiteye kabul edilen öğrenci sayısı artmış, hem de öğrenciler daha modern koşullarda eğitim olanağına kavuşmuştur. Hastanelerimizde nitelikli oda sistemine geçilmeye başlanmış, sağlık hizmetlerinin sunumu ve kalitesi yükselmiş, buna bağlı olarak sağlık göstergelerinde de iyileşme gözlenmiştir. GAP illerinde 2008 yılında yüzde 78,8 olan hastanede doğum oranı, 2011 yılında yüzde 91,2’ye yükselmiştir. Anne ölüm oranı 2008 yılında yüz binde 38 iken, 2011 yılında yüz binde 19,7'ye düşmüştür. Bebek ölüm oranı 2009 yılında binde 20 iken, 2011 yılı sonunda binde 14'e düşürülmüştür. Kadınlar, çocuklar, gençler, engelliler, yaşlılar gibi her kesimden insanımızın toplum kalkınmasına entegrasyonunu sağlamak ve yaşam standartlarını iyileştirmek amacıyla sosyal güvenlik kurumları oluşturulmuş, çeşitli programlar düzenlenmiştir. İlk defa GAP Bölgesi’nde uygulanmaya başlanan Sosyal Destek Programı (SODES) ile meslek edindirme, sosyal içerme, kültürel, sanatsal ve sportif faaliyetler gibi alanlarda hazırlanan projeler desteklenmiştir. Bölgenin altyapı yatırımları önemli ölçüde tamamlanmıştır. Eylem Planı döneminde yapılan bin 500 kilometre il ve devlet yolu ile bölgenin karayolu ağı iyileştirilmiştir. Bölgeye doğalgaz arzı sağlayacak beş boru hattı inşaatından ikisi tamamlanmış, Adıyaman Kahta ilçesine doğalgaz arzı sağlanmıştır. Kilis doğalgaz boru hattı inşaatının 2012 yılı içerisinde tamamlanması planlanmaktadır."

Bölgedeki bütün illerin içmesuyu şebekesinin yapıldığını anlatan Yılmaz, şunları söyledi: "Adıyaman ve Kilis içme suyu projeleri tamamlanmıştır. Sanayi altyapısını geliştirmeye yönelik 13 organize sanayi bölgesinden 6’sı, 11 küçük sanayi sitesinden 4’ü tamamen, 2’si kısmen bitirilmiştir. Bölgedeki yatırımların artması ekonomik göstergelerde de olumlu değişikliklere neden olmuştur. TÜİK verilerine göre; 2009 yılında GAP Bölgesi’nde yüzde 17,4 olan işsizlik oranı, 2011 yılında yüzde 11,7’ye düşmüştür. Dış ticaret rakamlarına baktığımızda, GAP Bölgesi, yaklaşık 1.800 ihracatçı firması ve ülkemiz toplam ihracatından aldığı yüzde 5,1’lik pay ile Karadeniz ve Doğu Anadolu Bölgelerinin önünde 5. sırada yer almıştır. 2010 yılı ile kıyaslandığında yüzde 34’lük ihracat artışı gerçekleşmiştir. Bölgenin ihracatı ve toplam ihracattan aldığı pay 2011 yılında 2008 yılına göre yüzde 58,1 oranında artmıştır”

GAP’ı daha ileriye taşımayı hedeflediklerini anlatan Yılmaz, sözlerini şöyle sürdürdü: “Bölgedeki bu gelişmelere ve birçok eylemde hedeflere ulaşılmış, hatta aşılmış olmasına rağmen, plan kapsamındaki bazı projeler henüz tamamlanamamıştır. Sulama projelerinin tasarımı ve ihale sürecinin tabii olarak uzun sürmesi, sosyal koruma alanındaki bazı yatırımlar, öğrenci yurtları, spor tesisleri için arsa bulunamayışı dolayısıyla yer değişikliği yapılması gibi etkenler bu tür yatırımların gerçekleştirilmesinde gecikmelere neden olmuştur. Diğer yandan, geçen beş yıllık süre içerisinde bölgede önemli değişimler ve gelişmeler yaşanmıştır. Önümüzdeki dönemde yenilikçi, sürdürülebilir, ekonomik ve toplumsal gelişmeyi hızlandırıcı, istihdam artırıcı yeni projeler ve programlar geliştirerek uygulamak bölgesel gelişmeye büyük bir ivme kazandıracaktır. Bölgenin rekabet gücünü artırmak, katma değeri yüksek ürünlere yönelmek ve oluşturulan katma değerin önemli bir kısmının bölgede kalmasını sağlamak, altyapıya yapılan yatırımlarla doğan potansiyeli tam olarak kullanmak ekonomik kalkınmaya hız verecektir. İnsanı hedef alan, çevreye duyarlı, sürdürülebilir, gelir eşitsizliğini giderici, dezavantajlı alanları ve grupları önceleyen programlar ve projeler geliştirmek toplumsal refah ve huzurun önünü daha çabuk açacaktır. Kısacası, bugüne kadar yapılan yatırımların hızlandırıcı etkisini yeni uygulamalarla daha da artırarak GAP’ı daha ileriye taşımayı hedefliyoruz. Bu nedenle Eylem Planı’nı revize diyoruz."

Eylem Planı kapsamında gelişmeler ve bu çerçevede Adıyaman, Gaziantep ve Kilis illerindeki gerçekleşmelerle ilgili bilgi veren Yılmaz, şunları söyledi:"GAP Eylem Planı’nda 4 gelişme ekseni altında 73 ana eylem ve bu eylemler çerçevesinde 300 üzerinde proje ve faaliyet yer almaktadır. Söz konusu eylemlerin gerçekleştirilmesi için 2008-2012 döneminde ihtiyaç duyulan kaynağın, 2012 yılı fiyatlarıyla, 26,9 milyar TL’lik kısmının merkezi bütçe kapsamında finanse edilmesi öngörülmüştür. Bugüne kadar kurumlara sadece Eylem Planı kapsamındaki yatırımları için 18 milyar TL tahsis edilmiştir. 2008-2011 döneminde 12 milyar TL harcama yapılmıştır. 2009 yılında uygulamaya konulan teşvik sistemi kapsamında Adıyaman, Gaziantep ve Kilis’te sabit yatırım tutarı toplamı 4,8 milyar TL olan ve 14.608 kişilik istihdam öngörülen 589 adet teşvik belgesi verilmiştir. Gaziantep’in bu toplam içerisindeki payı yüzde 80 üzerindedir. Bildiğiniz gibi bölgesel kalkınmışlık farklarını azaltmak amacıyla, bölge illerini kademelendiren bölgesel ve sektörsel nitelikli yeni bir teşvik programı hazırlanmış ve Haziran 2012 tarihi itibariyle yürürlüğe girmiştir. Yeni teşvik uygulamalarının bölge yatırımları üzerindeki olumlu etkilerini en kısa zamanda görmeyi bekliyoruz. Plan döneminde KOBİ’lerin finansmana erişimini kolaylaştıracak tedbirler alınmış, kullandırılan kredilerde artış sağlanmıştır. Ziraat Bankası, Halk Bankası ve Kalkınma Bankası tarafından 2008-Mart 2012 döneminde bölgede kullandırılan ticari kredi miktarı 1,7 milyar TL, 89 milyon Avro ve 172 milyon dolardır. KOSGEB tarafından 2008 -Haziran 2012 döneminde 460 işletmeye 183 milyon TL kefalet onayı verilmiş; bu kefaletler karşılığı 246 milyon TL tutarında kredi hacmi yaratılmıştır. Yine KOSGEB’in sorumlu olduğu bir diğer eylemde bütün GAP illerinde hedef aşılmış, bölgesel kalkınma programından yararlanan işletme sayısı 6110 (Plan’da öngörülen 1225 işletme), kredi hacmi ise 661,3 milyon TL (Plan’da öngörülen 153 milyon TL) olmuştur. Kültür varlıklarının korunması eylemi kapsamında;Adıyaman’da Nemrut Dağı Tümülüsü ve Anıtları ile ilgili projelerin bazıları tamamlanmış, bazıları devam etmektedir. Perre Antik Kenti Çevre Düzenlemesinin projesi yapılmaktadır. Gaziantep’te Mozaik Müzesi ile Konferans Merkezi tamamlanmış ve açılışı yapılmıştır. Kilis’te Ravanda Kalesi onarımı tamamlanmıştır. Kültür varlığı eski eserlerin onarımı çalışmaları kapsamında Adıyaman’da 2, Gaziantep’te 14, Kilis’te 4 eski eser onarımı gerçekleştirilmiştir. Bölgenin Turizm Master Planı çalışmaları 2011 sonunda tamamlanmış olup uygulamaya yönelik çalışmalara başlanacaktır. Tarımsal üretimde verimliliğin artırılarak tarıma dayalı sanayi yapısının geliştirilmesi amacıyla destekler artırılmış ve yeni tedbirler alınmıştır. Tarımsal Örgütlenme Projeleri kapsamında Adıyaman ve Gaziantep’te 7 kooperatife 10,1 milyon TL kredi kullandırılmıştır. Kırsal Kalkınma Yatırımlarının Desteklenmesi Programı kapsamında bu üç ilimizde programa alınan 190 projeden 119’u tamamlanmış ve toplam 26,6 milyon TL kredi kullandırılmıştır.”

EN İYİ TEŞVİKİ ÇIKARAN EKİP

Kalkınma Bakanlığı’na çalışmalarından dolayı teşekkür eden Bakan Fatma Şahin ise, “Bakanıma ve çalışma arkadaşlarına şu ana kadar en iyi teşviki çıkartan ekip olarak teşekkür ediyorum. Biz iktidar olduğumuzdan beri 3. kez teşvik çıktı ama bu teşvik il bazlı ekonomik ve sosyal kriterleri temel almış, gittiğiniz zaman bütün şehirlerde var" dedi.

Yaklaşık 10 günden beri güneydoğuda olduğunu anlatan Şahin, sözlerini şöyle tamamladı: "Dün Batman’dan geldim. Batman valimizin söylediği tekstilde İstanbul, Batman’a gelmeye başladı. Yeni teşvik sistemiyle Allah’ın izniyle işsizliği çözeceğiz dediği ve 300’e yakın tekstil sektöründe ilerlemenin, işyerlerinin oluşturduğu bir Batman’dan bahsediyor. Bu Kalkınma Bakanlığı’nın sizin ve ekibinizin başarısıdır sayın bakanım. Ben şahsım adına arkadaşlarım adına teşekkür ediyorum. Bizde burada nasibimizi alıyoruz. Biz 5 organize sanayisi olan altıncıyı kurmaya çalışan Türkiye ne kadar büyüyorsa ondan en az yüzde 15-20 daha büyüyebilen biraz önce ihracat rakamlarını söylediniz. Genelde Türkiye ortalamasının yüzde 20’si daha fazla ihracat yapabilen 172 ülkeye ihracat yapabilen, bugün sigortalı işçi sayısı 2011’e göre yüzde 20 artmış ve 200 bine ulaşmış bir şehirden bahsediyoruz. Buradaki en büyük değişim ve gelişim GAP’ın planlanırken, insan odaklı planlanmasıdır. Enerjiyi, ekonomiyi, toprağı, suyu insan için kullanma iradesi azmi ve kararlılığıdır”

Bakanların konuşmasının ardından toplantı basına kapalı gerçekleşti. Toplantıda 3 ilden gelen üst düzey yetkililer bölgelerinde yürütülen GAP Eylem Planı hakkında sunum gerçekleştirdi.