Balgamın Rengine Göre Hastalık
Balgamın Rengine Göre Hastalık
Öksürerek ağız yoluyla çıkarılan akciğer kaynaklı salgılara balgam ismi verilir. Tükürük, geniz akıntısı, boğazdan çıkarılan salgılar ve geğirme ile yemek borusundan gelen sıvı balgam olarak değerlendirilmemelidir.
Akciğerlerin çeşitli hastalıklarında balgamın rengi tanıda önemli ipuçları sağlayabilir.
YEŞİL BALGAM
Solunum sistemini bakterilerle oluşan iltihaplanmalarında balgam yeşil renkte olabilir. Yeşil rengin nedeni bakterilerde bulunan verdoperoksidaz pigmentidir. Kronik bronşit, zatürree, akciğer apsesi, bronşektazi gibi hastalıklarda rastlanır.
Astımlıların balgamı da yeşilimsi bir renk alabilir. Bunun nedeni enfeksiyon değil, balgamda bol miktarda eozinofil ismi verilen hücrelerin bulunmasıdır. Bu nedenle, balgamları yeşil olan astımlılara hemen antibiyotik vermek doğru değildir.
SARI BALGAM
Solunum yollarının bakterilerle oluşan iltihaplarında balgam sarı renkte olabilir. Kronik bronşit, zatürree, tüberküloz gibi hastalıklarda görülür.
KAHVERENGİ BALGAM
Mantarların neden olduğu iltihaplarda veya karaciğerdeki amip apsesinin akciğere açıldığı durumlarda görülebilir. Balgamdaki kanın zamanla değişmesinden de kahverengi balgam meydana gelebilir.
KIRMIZI BALGAM
Balgama taze kan karışmışsa parlak kırmızı, eski bir kanama varsa koyu kırmızı-kahverengi bir renk saptanır. Tüberküloz, akciğer kanseri, akciğer ambolisi, bronşektazi kanamaya neden olabilen hastalıkların başında gelir.
GRİ BALGAM Hava kirliliğine maruz kalan kişilerin veya sigara içenlerin balgamı gri renkte olabilir.
SİYAH BALGAM
Kömür madeni işçileri gibi, uzun süre ve yoğun olarak kömürle uğraşanların balgamı siyah olabilir. Siyah rengin nedeni balgamdaki karbon tanecikleridir.
YEŞİLİMSİ-SARI BALGAM
Bu renkteki balgam safra yollarının akciğerlere fistülize olduğu durumları düşündürmelidir. Buna safra ile karışık balgam anlamında bilifitizis ismi de verilir.
PEMBE BALGAM
Bol miktarda, pembe renkte, köpüklü balgam sol kalp yetersizliğine bağlı akciğer ödeminin tipik bir bulgusudur. Hastada nefes darlığı, kuru öksürük ve sık soluma gibi belirtiler de bulunur.
PASLI BALGAM
Sarı renkte iltihaplı balgam içinde kanın homojen olarak dağılması balgama pas rengi verir. Bu pnömokok adı verilen mikropların neden olduğu zatürreenin tipk bir bulgusudur.
VİŞNE ÇÜRÜĞÜ RENKLİ BALGAM
Klebsiella isimli bakterilerin neden olduğu zatürreede vişne çürüğü renginde, şeffaf ve kıvamlı bir balgam vardır. Bu mikrop, özellikle alkoliklerde, yaşlılarda ve hastanede yatan hastalarda çok ağır ve ölüm riski yüksek olan zatürreeye yol açar.
ŞEFFAF BALGAM
Şeffaf balgam astımın tipik özelliğidir. Hasta bu yapışkan balgamı çıkarmakta çok zorlanır ve küçük miktarda da olsa balgam çıkarmak hastayı rahatlatır. Bunlar bazen inci tanesi veya iplikçik şeklinde de olabilir.
Atipik zatürreeli hastalarda da şeffaf balgama rastlabilir.
SU GİBİ BALGAM
Akciğer ödemi ve bronkoalveoler karsinomu olan hastalarda, enfeksiyonla ilgisi olmayan, su niteliğinde bazen köpüklü de olabilen balgam vardır.
Prof. Dr. Ahmet Rasim Küçükusta
Cerrahpaşa Tıp Fakültesi
Göğüs Hastalıkları Bölümü Öğretim Üyesi
