Balıklar Uydudan Izlenecek

Kahramanmaraş’taki barajlarda uydudan izleme yöntemiyle balık geçişlerindeki sorunlar araştırılacak.

Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi (KSÜ) Su Ürünleri Fakültesi tarafından düzenlenen ‘Uydu Yöntemiyle Balık Markalama ve İzleme’ konulu çalıştay başladı. 11 gün sürecek çalıştaya Türkiye, Amerika Birleşik Devletleri, Kanada, Norveç, Azerbaycan, Rusya ve Gürcistan’dan 30’a aşkın bilim adamı katılıyor. Çalıştayda, Türkiye’de ve Karadeniz bölgesine kıyısı bulunan ülkelerde, balık göç yolları ve yaban hayatı etkilemeden, doğal kaynaklar üzerinde mühendislik yapıları dizayn etmenin yolları tartışılacak.

Birleşmiş Milletler Gıda ve Tarım Örgütü (FAO) Su Ürünleri Uzmanı Gerd Marmulla, özellikle nehirlerin üzerinde kurulan baraj ve göletlerde balık geçişleriyle ilgili ciddi sorunlar yaşandığını söyledi. KSÜ Ziraat Fakültesi Su Ürünleri Bölümü'nce düzenlenen 'Uydu Yöntemiyle Balık Markalama ve İzleme' çalıştayına katılan Marmulla, "Bio telemetri uydudan izleme yöntemiyle sorunların üstesinden gelebiliriz. Türkiye ve Karadeniz ülkelerinde ilk kez böyle bir çalıştay düzenliyoruz." dedi.

Çalıştay süresince, teorik ve pratik çalışmalar yapılacağını ifade eden Marmulla, bilim adamlarına balıklar üzerinde işaretleme yöntemleriyle ilgili bilgi verileceğini kaydetti.

Çalıştayın açılış konuşmasını yapan KSÜ Rektörü Prof. Dr. Mehmet Fatih Karaaslan, hidroelektrik enerji yatırımlarında su canlılarının yaşam alanlarının ve yaşantılarının dikkate alınması gerektiğini belirtti. Karaaslan, “3 tarafı denizlerle çevrili olan Türkiye; akarsuları, baraj gölleri ve kaynak sularıyla önemli bir potansiyele sahip. Türkiye, 8 bin 333 kilometre uzunluğunda kıyı şeridi, 178 bin kilometre uzunluğunda akarsu alanına sahip. Bu su kaynaklarında 500’den fazla balık türü yaşamaktadır. Söz konusu canlılardan yılda 400 bin ton balık avcılığı, buna ek olarak da 370 bin ton balık yetiştiriciliği yapılmaktadır. Son 10 yıl içerisinde balık üretiminde yüzde 200 artış sağlanmaktadır. Bizim için bu denli önemli olan su kaynaklarını kullanan farklı sektörler bilimsel çalışmaları dikkate alarak yatırım ve üretim yapmaları önemlidir.” diye konuştu.

KSÜ Su Ürünleri Fakültesi Bölüm Başkanı Prof. Dr. Ahmet Alp ise çalıştay sonunda balık göçleri ve hidroelektrik santrallerindeki (HES) balık geçitlerinin etkinliğinin araştırılacağını belirtti. Barajlardaki balıkların göç yönlerini öğrenmek için telemetri ölçümler yaptıklarını anlatan Alp, “Balıklara barkod yerleştirerek, balık geçitlerinden göç eden balık sayısı tespit edilebiliyor. Balığa uydu vericisi yerleştirdiğiniz zaman, yıl içerisinde bunun nerede ve hangi derinlikte olduğu hakkında bilgiler topluyorsunuz.” diye ifade etti.

ÇED RAPORU BİLİMSEL ÖZELLİĞİNİ YİTİRDİ

Akarsu ve göl gibi doğal kaynakların kullanımında bilimsel çalışmaların önemine değinen Alp, Çevresel Etki Değerlendirme (ÇED) raporunun bilimsel özelliğini yitirdiğini öne sürdü. Günümüzde, ÇED raporunun özelliğinin kalmadığını vurgulayan Alp, şunları söyledi: “Örneğin bir hidroelektrik santrali yapılırken genellikle ÇED raporu hazırlanır. Bu raporlar bilimsel özelliğini yitirdi. Artık marketlerden alınabilir hale geldi. Bana göre, hiçbir geçerliliği yok. Oysa bunun bilimsel telemetri çalışmalarla canlının yıl içerisindeki davranışları izlenmeli, üreme yerleri tespit edilerek, buna uygun hidroelektrik yapılar oluşturulmalıdır.