Başağrıları ve tedavisi

Modern hayatta en sık yakınılan ağrı tipidir. Kadın ve erkekte görülmekle birlikte kadınlarda daha sık olarak karşılaşılmaktadır.

Her başağrısı “migren” değildir. Hastalarımızın büyük çoğunluğu, kendilerine “migren” tanısı koyarak Ağrı Uzmanlarına başvurmaktadırlar.

Başağrısı nedenleri ve sınıflaması çok çeşitlidir, hastaların hiklayeleri çok önemlidir. Stres, kansızlık, tansiyon hastalıkları, tiroid bozuklukları, hormonal dengesizlikler gibi vücudun farklı bölgesinden kaynaklanan ve süregelen hastalıklarda başağrısı nedeni olabilmektedir.

TANI

Hastalarımıza şu sorular sorulu ve alınan yanıtlara göre tetkikler ve diğer doktorlardan görüş alınır:

Ağrı başın hangi bölgesinde?
En sık nerede başlar ve nerelere yayılır?
Ne zamandır var? (Kaç yıldır? Kaç aydır?)
Hangi sıklıkla devam ediyor?
Her başağrısı ne kadar süre ile devam ediyor?
Ağrının şiddeti nasıl?
Ağrıyı arttıran ya da azaltan nedenler ve yöntemler var mıdır?
Başağrısına eşilk eden şikayetler varmıdır? (bulantı-kusma-gözlerde bozukluk, işitmede değişiklikler, kulakta çınlama gibi)
Hangi doktorlara gidildi ve ne tedaviler verildi?
Ağrı ile beraber, ruhsal, fiziksel değişiklikler, uyku ve iştah problemleri sorgulanmaktadır

Tüm bu soruların cevaplarına göre “Başağrısı sınıflaması” yapılmaya çalışılır. Hikayenin ayrıntısına göre de görüntüleme ve laboratuvar tetkikleri istenir.

Gerekir ise; Göz hastalıkları, Kulak Burun Boğaz, Diş Hekimliği, Beyin Cerrahı, Nöroloji ve Psikiyatri uzmanlarından görüş ve destek alınabilir.

Amaç: ağrının nedenini tam olarak saptayabilmek ve nedene yönelik tedavi planı yapabilmektir.

Başağrısı çeken herkesin hayatında mutlaka bir kez “Kraniyal MR” (Beyin MR) filmini çektirmesi gerekmektedir. Başvurdakları hekimler bu konuda hastalarını yönlendirmektedirler.

TEDAVİ

Sınıflandırmada: Migren ya da gerilim başağrıları, akut ya da kronik başağrıları, tipik ve tanımlanamayan başağrıları, nevraljiler farklı tedavi kuralları ile takip ve tedavi edilirler.

Neden saptanabilmiş ise: örneğin yüksek tansiyon hastalarındaki başğarıları; tansiyon düzenlenmesi esas kuraldır, beraberinde de başağrısı tedavi edilir. Kansızlıktaki başağrısında, İç Hastalıkları doktoru ile beraber hatalar takip edilir.

Migren tanısı almış ise; ağrıların sıklığını ve şiddetini azaltacak ilaçlar ve ataklar için ayrı ilaçlar tedaviye eklenir. Yeni gelişmelerde “botox uygulamaları” ile migren başağrıları tedavi edilebilmektedir.

Gerilim tipi başağarılarında, bir piskiyatri uzmanı ve psikolog ile hatalar takip edilebilir. Baş ve boyun bölgesinde ele gelebilen ağrılı tetik noktalara, lokal anestezikler ya da radyofrekans yöntemleri ile iğne tedavileri yapılabilir. İlaçlara antidepresanlar ilave edilebilir.

Nevraljilerde kullanılan ilaçlar diğer başağrılarında kullanılanlardan farklılık gösterebilmektedir. Nevraljinin neden olduğu sinir ve yolağı belirlenebilmiş ise bu sinirin blokaj tedavisi yapılabilir.

Başağrılı hastalar uzun süreli ve sabırlı bir tedavi ile takip edilmeli, “kaliteli yaşantı” amaç olarak hedeflenmelidir.

Prof Dr Emine Nur Tozan

İstanbul Üniversitesi, İstanbul Tıp Fakültesi, Algoloji ABD