Ülkemizde pek çok sporcu, profesyonel veya amatör oyuncu olarak basketbolun içerisinde. İlkokuldan üniversitelere kadar binlerce basketbol oyuncusu için turnuvalar düzenleniyor. Bunların dışında çok büyük bir kitle de basketbolu izleyici olarak seviyor. Oynaması son derece keyifli ve seyir zevki de bir o kadar yüksek olan basketbol oyununu yakından tanıyalım. Basketbol nasıl oynanır, kuralları nelerdir? İşte merak ettiğiniz tüm detaylar...
Basketbol; 1891 senesinde, Amerika'da bir beden eğitimi öğretmeni tarafından icat ediliyor. İcat edildiği yıllarda amacı beysbol oyuncularına antrenman yaptırmak olan bu oyun, ilk defa 1896 senesinde profesyonel olarak oynanmış. Önce Amerika'da, daha sonra Avrupa'da ve dünyada yaygınlaşan basketbol, kısa sürede dünyanın en sevilen sporlarından birisi haline geliyor. NBA ve FIBA gibi devasa organizasyonların da kurulmasıyla modern basketbol dönemi başlıyor. TBF (Türkiye Basketbol Federasyonu) ise kuruluşunu 1966 senesinde İstanbul'da tamamlıyor.
Basketbol; bir adet pota ve top bulunan her yerde oynanabilir. Bu şekilde oynanan oyunlarda kurallar değişken olabilir. Buna karşın profesyonel anlamda basketbol oynamak için belirli standartlar var. Profesyonel basketbol oynamak için bilinmesi gerekenler sizin için derlendi.
Oyuncular, topu rakip sahaya taşıyıp fileden içeri sokmaya çalışırlar. Aynı şekilde rakip takım hücum ederken de topun fileden içeri girmesine engel olmaya çalışır. Her basketin sayı olarak bir karşılığı bulunur. Buna göre, 40 dakikalık oyun süresi bittiğinde en çok sayıya ulaşan takım oyunu kazanır. Beraberlik durumunda ise maç, uzatma dakikalarına gidebilir.
Basket/Sayı: Topun fileden girmesi durumu.
Serbest Atış: Basket atmakta olan oyuncuya faul yapılması durumunda kullanılır.
Smaç: Potaya doğru koşup zıplayarak, topu elden bırakmadan potaya sokma işi.
Üçlük: Üç sayı çizgisinin gerisinden atılan şut. Bu atış basket olursa skor tablosuna 3 puan olarak yazılır.
Asist: Sayı yapacak olan oyuncuya atılan pas.
Alley-oop: Smaç basacak olan oyuncuya havadan atılan asist.
Blok: Savunma sırasında, rakibin potaya attığı ya da atacağı topu engelleme durumu.
Dribbling: Top sektirerek sahada hareket etme durumu.
Steps: Hatalı top sürme durumu. Oyuncular, topu sektirmeden önce adım alırsa ya da top sektirirken topu tutup sonra tekrar sektirmeye devam ederlerse steps yapmış olurlar.
Turnike: Potaya doğru koşup zıplayarak, yakın mesafeden atılan şut.
Ribaunt: Potadan sekip geri gelen topu alma durumu.
Perdeleme: Takım arkadaşına yardım etmek için, onu savunan kişinin önünde hareketsiz durarak takım arkadaşına hareket alanı yaratma durumu.
Periyot: Oyun süresinin 10'ar dakikadan oluşan çeyrek bölümü.
Hava atışını kazanan takım, ilk hücumu başlatır.
5 oyuncu, topu sürerek ve paslaşarak rakip potaya ulaşıp basket atmaya çalışır. Diğer 5 oyuncu da hücumu engellemeye çalışır.
Basket olduğunda top rakibe geçer. Rakip takım, pota altında ve çizginin gerisinden oyunu başlatır.
Top dışarı çıktığında da aynı şekilde diğer takım, topun çıktığı yerden ve çizginin gerisinden oyunu başlatır.
Rakip takım da aynı şekilde hücum eder. Oyun bu şekilde ilerler.
Hücum süresi 24, oyuncuların kendi yarı alanlarından çıkma süreleri ise 8 saniyedir. Bu süre dolduğunda top diğer takıma geçer.
Basketbolda farklı pozisyonlarda görev alan oyuncuların farklı görevleri bulunur. Bu pozisyonları yakından tanıyalım.
5 numara olarak da adlandırılır. Bu oyuncu, saha içerisinde genellikle pota altında görev yapar. Pivotun amacı; savunma ya da hücum ribaundu almak, blok yapmak ve pota altında güç unsuru oluşturmaktır. Aynı zamanda bu oyunculardan, sırtları potaya dönük bir biçimde oynamaları beklenir. Bu nedenle pivotlar, kuvvetli ve uzun boylu oyunculardan oluşur. Bu oyuncular, üçlük atışlar yerine potaya yakın pozisyonlarda sayı bulurlar.
4 numara olarak da adlandırılır. Takımın sayı yükünü taşıyan iki oyuncudan biridir. Uzun forvet pozisyonunda görev alan oyuncular, pivotlar kadar olmasa da uzun boylu ve kuvvetli oyunculardan oluşur. Şut ya da turnike atma becerilerinin gelişmiş olması beklenir.
3 numara olarak da bilinir. Bu pozisyon isminin, oyuncuların fiziksel özellikleriyle alakası yoktur. Kısa forvetlerin skor tablosuna doğrudan katı vermeleri beklenir. Bunun yanında ribaunt ve şut kabiliyetleri yüksek olan çok yönlü oyunculardır.
Skorer gard veya 2 numara olarak da isimlendirilir. Oyun kurucu ile birlikte top sürüp pozisyon yaratmaya çabalarlar. Oyun kurucudan farklı olarak skora katkı sağlamaları da beklenir.
Oyun kurucular, 1 numara olarak da tanınır. Takımın hücum organizasyonunu yönetirler. Top sürme becerilerinin gelişmiş olması beklenir. Topu rakip potaya genellikle oyun kurucular taşır.
Her sporda olduğu gibi basketbolda da başarıya ulaşmak için bazı taktikler bulunur. Bol bol antrenman yapıp bu taktikleri uygulayarak siz de basketbolda başarıya ulaşabilirsiniz.
Unutmayın ki basketbol bir takım oyunu. Takım oyunlarının en önemli unsurlarından birisiyse paslaşmak. Takım arkadaşlarınızla paslaşarak rakip potaya en hızlı şekilde gidebilirsiniz.
Basketbolda hücum yapmak kadar sayı yememek de önemli. Basketbolun iki temel savunma taktiğini uygulayıp rakip takımı zorlayabilirsiniz.
Kendi bölgenize eşit şekilde dağılıp alan savunması yapabilirsiniz. Her oyuncunun belirli bir alanı olur ve o alanı savunur.
Basketbolda rakibinizi alt etmek için saha dışı dinamiklere de hakim olmanız gerekir. Rakip takımın güçlü ve zayıf yönlerini öğrenerek buna göre bir plan çizebilirsiniz. Bunun yanı sıra kendi eksiklerinizi de görerek bu eksik yönleri kuvvetlendirmek için en doğru şekilde çalışabilirsiniz.
