İltihabi bağırsak hastalığında basur veya hemoroid
Özellikle, Crohn hastalığı veya ülseratif kolit gibi iltihabi bağırsak hastalığında basur veya hemoroid geliştiğinde, ameliyat kararı alırken çok temkinli yaklaşmak gerekir. Bu tür hastalıklarda alevlenme döneminde basur yada hemoroid ameliyatı yapıldığında hastalık daha da şiddetlenebilmektedir, bu nedenle hastalığın hekim tarafından ilaç ile baskılandığı veya yatıştığı bir dönemde, bu tür bir ameliyatı planlamak daha mantıklı olur.
Basur veya hemoroid pıhtılaşması (trombozu)
Basur veya hemoroid pıhtılaşması, hemoroidi oluşturan damarlardaki kanın pıhtılaşması nedeniyle oluşur ve pıhtılar nedeniyle tıkanan basur memesi gerilir ve hastaya çok şiddetli ağrı verir. Bu durum özellikle doğum sonrasında yada lohusalıkta ciddi sorun teşkil eder. Pıhtılaşan basur veya hemoroid memesi lokal veya genel anestezi ile boşaltılırsa, hastada çok kısa bir sürede büyük bir rahatlama hissi oluşur. Daha sonradan pıhtının boşaltıldığı delik cerrah tarafından dikilir ve bazen de rahatlıkla boşalması yada tekrar birikim yapmaması için açık bırakılabilir. Yapılan çalışmalarda pıhtılaşmış basur (hemoroid) memesi cerrahi olarak boşaltıldığında, ağının 1-4 gün içinde, buna karşın ameliyatsız olarak sadece ilaç ile tedavi edilmeye çalışıldığında 24 gün içinde ağrının kaybolduğu belirlenmiştir. Ağrı için oturma banyosu, lokal anestezi oluşturan Lidocaine, Nitrogliserin, Nifedipin veya mentol içeren kremler çok yararlıdır. Aynı şekilde, cinsel organın köküne doğru sert bir zemin üzerine (taş veya tahta) oturma gayet etkili olmaktadır. Basur veya hemoroid hastalığında tekrarlama (nüks) oranı ameliyat yapılmayan grupta % 25-50 iken, ameliyat grubunda ise % 5’den az olarak belirlenmiştir.
Basur veya hemoroid boğulması (strangülasyon)
Basur veya hemoroid boğulması, makattan dışarıya sarkma yapan üçüncü veya dördüncü evredeki basurlarda (hemoroid) gözlenir. Acilen tedavi edilmeze boğulan basur (hemoroid) bölümünde aşırı ödem sonucunda ülser ve sonrasında doku ölümü (nekroz) gelişir. Tedavisinde, acil olarak, ameliyathanede ve sıklıkla genel anestezi (narkoz) altında, Longo hemoroid ameliyatı veya üç hemoroid memesinin lazer, makas, bıçak, koter veya damar kapatma cihazları ile alınabilir.
Gebelik ve lohusalıkta basur (hemoroid)
Gebe ve lohusaların yaklaşık olarak % 10-15’inde basur veya makat çatlağı sorununa rastlanır. Hamilelik veya lohusalık döneminde basur (hemoroid) ciddi bir sorun oluşturur. Bu nedenle, hemoroid sorunu olan kişilerin hamile kalmadan önce uygun şekilde tedavi olmaları yararlı olur. Gebelerde, mümkün olduğunca ameliyatsız şekilde basuru tedavi etme yoluna gidilir. Gebeliğin ilk üç ayında düşük tehdidi nedeniyle ameliyat olağanüstü durumlar dışında uygulanmaz, üçüncü aydan sonra ise basur tedavisinde zorunlu olursa lokal anestezi ile girişim yapılabilir. Hamilelik sırasında basuru olan kadınların % 25-30’unda doğum sonrasında lohusalık döneminde basur (hemoroid) pıhtılaşması (trombozu) sorunu geliştiği belirlenmiştir. Doğumu 39. haftadan sonra gerçekleştiren gebelerde hemoroid pıhtılaşmasına daha sık olarak rastlandığı belirlenmiştir.
Lenfoma ve lösemi varlığında basur (hemoroid)
Lenfoma (lenf kanseri) ve lösemi (kan kanseri) gibi önemli hastalıklarının varlığında basur ciddi bir sorun olarak ele alınmalıdır. Bu tür hastalıkların aktif döneminde basur (hemoroid) için herhangi bir girişim yapılması durumunda, hastanın yaşamını tehdit edebilecek ağır enfeksiyonlar gelişebilir. Bu tür durumlarda sıklıkla Hematoloji Uzmanı ile cerrah ortaklaşa çalışmalı ve ameliyat gerekli ise hastalığın ilaçlar ile kontrol altında olduğu bir dönemde (remisyon) yapılmalıdır.
Makat varisi veya portal hipertansiyon hastalarında basur (hemoroid)
Karaciğer sirozu varlığında portal hipertansiyon hastalığına rastlanmaktadır. Bu hasta grubunda, makat bölgesindeki varisler, portal kan basıncının artması durumunda baraj kapağı gibi açılmakta fazla kanı boşaltmaktadır, yani bu varisler, artmış portal basıncı boşaltarak dengeleyen bir sigorta görevini üstlenmektedirler. Varisler alındığında bu boşalma olanağı ortadan kaldırılmış olur ve buda yemek borusundaki varislerden yüksek basınçlı toplar damar kanının boşalmasına yol açabilir. Bu tür bir durumda ağızdan bol miktarda kırmızı renkli kanama gelir ve bu duruma portal hipertansiyon kanaması adı verilir. Siroz ve portal hipertansiyon hastalarının % 50-80’inde makat bölgesinde varis bulunur, bu durumu hemoroid’den ayırt etmek gayet önemlidir.
Sorularınız için: drkorhantaviloglu@mynet.com