Batı Avrupa'da nüfus yaşlandı ama demans artmadı

James Gallagher

BBC Sağlık Editörü

Cambridge Üniversitesi tarafından yürütülen bir araştırma Batı Avrupa'nın bazı bölgelerinde demans (bunama) hastalarının sayısının yaşlı nüfusun artışıyla paralel olarak artmadığını ortaya koydu.

Britanya merkezli araştırmada bu ülkedeki yaşlı nüfus içinde demans oranının daha önceki tahminlerin aksine, artmak yerine azaldığı belirlendi.

Bilim insanları bunda sağlık ve eğitim alanlarındaki genel ilerlemelerin rolü olabileceğini düşünüyor.

Demanslılarla çalışan yardım kuruluşları azalmanın sürekli bir eğilim olmayabileceği konusunda uyarıda bulunuyorlar.

30 yıllık dönem 60 araştırmaLancet adlı tıp dergisinde yayımlanan araştırma sonuçlarına göre, uzmanlar onlarca yıl arayla yapılan 60 demans araştırmasını karşılaştırıp incelediler.

Hollanda, Britanya, İspanya ve İsveç'de yapılan beş ayrı araştarma demanslı hastaların oranındaki artışın 20 ila 30 yıllık bir dönem içinde genel olarak durduğunu gösteriyor.

Özellikle Britanya'da ve İspanya'da erkekler arasında demans oranının ise düştüğüne işaret ediyor.

Britanya'da 1991'de yapılan araştırmalar sonucu uzmanlar, 65 yaş ve üzeri nüfus içinde demans oranının yüzde 8'e ulaşacağını tahmin etmişlerdi.

Oysa 2011'de yapılan bir çalışma bu oranın yüzde 6'da kaldığını gösterdi.

Bu oranlar rakama vurulduğunda beklendiği gibi 850 bin kişi yerine 670 bin kişinin demans olduğu anlaşılıyor.

Beklenmedik sonuçUzmanlar, ortalama ömrün uzaması ve yaşlı nüfusun genel nüfusa oranının yükselmesiyle demans vakalarının da artış göstermesini bekliyordu.

Fakat bu son araştırma bunun böyle olmadığını gösterdi.

Cambridge Üniversitesi'nin araştırma ekibinin başkanı Profesör Carol Brayne BBC'ye "Demans hastalarının oranının artmadığını bir yerde durduğunu söyleyebiliriz" diyor.

Profesör Brayne, "Yaşla orantılı demans hastası oranı, nüfusun yaşlanmasına rağmen aynı kaldı. Bu da kişilerde ve toplumlarda önlenebilme ihtimalinin olduğuna işaret ediyor. Bu hastalığı tamamen yok etmek muhtemelen mümkün değil ama geciktirilmesi mümkün görünüyor" diye konuştu.

Brayne, demanslı hasta oranının hala 65 yaştan sonraki her beş yaşta ikiye katlandığını da hatırlatıyor.

Riskler tam anlaşılmış değilYaşlı nüfus içinde demans oranının neden düştüğü tam olarak bilinmiyor fakat kamu sağlığı alanındaki genel iyileşmenin etkili olabileceği düşünülüyor.

Demans riskinin, diyabet, damar hastalıkları, inme, hiper tansiyon, depresyon, sigara tiryakiliği ve hareketsizlik gibi unsurlarla arttığı biliniyor.

Uzmanlar, karşılaştırmaya konu ilk araştırmalardaki yaşlıların çoğunun iki dünya savaşı, İspanya iç savaşı ve Hollanda'daki kıtlık dönemlerini yaşamış olduğunu, daha sonra kamu sağlığı ve sağlık eğitimi alanlarında dev adımlar atıldığını hatırlatıyorlar.

Britanya'daki Alzheimer Araştırmaları kurumundan Doktor Matthew Norton bulguların umut verici olduğunu söylüyor ama demansa yol açan bütün risk unsurlarının henüz tam olarak bilinmediğini de vurguluyor.

"Diyabet ve obezitedeki artış eğilimleri hala çok dikkatli olmamızı gerektiriyor. Fakat insanları daha sağlıklı yaşam biçimleri benimsemeye yönelten önlemler gelecekte demanslı hasta oranını azaltmakta önemli bir rol oynayabilir" diyor.