Batı basını: Şoke edici

LONDRA/MADRİD/PARİS(ANKA) – “Balyoz” gözaltı ve tutuklamalarının, yabancı basındaki yankıları sürüyor. Financial Times ve Daily Telegraph gazetelerinin başyazılarında işlenen gözaltılar, birçok Avrupalı gazetede haberlere konu oluyor. Financial Times başyazısında “En şaşırtıcı putkıran eylemi” ifadesini kullanırken Telegraph “Düzinelerce üst düzey askeri şahsiyetlerin gözaltına alınması görüntüsü her ülkede dramatik olurdu ancak Türkiye’de bir kat daha şoke edici” görüşleri dile getirildi. Genelkurmay açıklamasının “örtülü uyarı” olarak değerlendirildiği yabancı basında “Orduya karşı görülmemiş hukuki taarruz” nitelemesi de yapılıyor.

-FİNANCİAL TİMES: “TÜRKİYE’NİN YARILMIŞ RUHU”

İngiliz ekonomi gazetesi Financial Times, “Türkiye’nin yarılmış ruhu ile ilgili ihtilaf” başlığı ile yayımladığı başyazısında “Aralarında eski deniz ve hava kuvvetleri komutanları dahil, 51 subayın gözaltına alınması, Türkiye’nin, ülkeyi yüzyıla yakın bir süre yöneten içtenlikle laik sisteme karşı en şaşırtıcı putkıran eylemidir” dedi.

“Ergenekon” davalarını anımsatarak “Balyoz” soruşturmasının, askerlere yönelik ilk operasyon olmadığını kaydeden gazete ancak bu defa kendisini laikliğin korucusu olarak gören asker elidin en tepesine darbe vurulduğunu kaydetti.

-“ÇOK DERİN BİR ÇATLAK”

Türkiye’nin pek kimsenin eski darbe günlerine dönülmesini beklemediğini belirten gazete “Ancak gerginlikler, Türk siyasetini istikrarlaştıran çatlağın ne kadar derin olduğunu ortaya koyuyor” yorumunu yaptı.

Yargıdaki “güç mücadelesi”ne değindikten sonra istikrarsızlığın sadece Türkler için kötü olmadığını bunun da Türkiye’nin dünyada oynayabilecek yapıcı rolüne de zarar verdiğine dikkat çekildiği başyazısında uzun bir süreden beri bir göreceli istikrar ve açıklık feneri olan Türkiye’nin enerji güvenliği ve İsrail-Filistin ihtilafı açısından da “sağlam bir ortak” olduğu belirtildi.

Modern Hıristiyan demokrat partilerinin Müslüman versiyonuna en yakın olan oluşum olarak AKP’nin yükselişinin taşıdığı öneme de vurgu yapan İngiliz gazetesi, 2007 yılında “ılımlı seçmenler”in desteğini elde ettiğini, Yunanistan ve Ermenistan ile daha yakın ilişkileri kurmaya yönelik adımlar attığını belirtti. Gazete şöyle devam etti:

“Ancak AKP, kendisine fazla güveniyor. Muhalefet medyasının kolunu bükmek ve kaba hukuki taktikleri eleştirenleri inandırıcı kılıyor. Türkiye’nin aslında, demokrasinin dinin veya ordunun etkisine karşı sağlamlaştırması için anayasal reforma ihtiyacı var.”

-TELEGRAPH: “TÜRKİYE’DEKİ İSTİKRARIN DEVAMI İÇİN AB ÜYELİĞİ LAZIM”

İngiltere’nin büyük gazetelerinden Daily Telegraph da, “Türkiye’yi istikrarlaştırmak” başlıklı başyazısında AB’ye alınmasının Türkiye’ye yardım edecek en iyi yol olduğu görüşünü dile getirdi. Gazete “Seçilmiş bir hükümeti devirmek için komplo yapmakla suçlanan düzinelerce üst düzey askeri şahsiyetlerin gözaltına alınması görüntüsü, her ülkede dramatik olurdu ancak Türkiye’de bir kat daha şoke edici” diye yazdı.

Laiklerin ve AKP’nin argümanlarının aktarıldığı başyazısında “Bu gazete, İngiliz hükümeti gibi uzun bir süreden beri Türkiye’nin Avrupa hedefini destekliyor” denildi ve Türkiye’nin Ortadoğu, İran ve Afganistan gibi konularda Batı’ya ne kadar “yararlı” olduğunu kanıtladığı vurgulandı.

Buna karşın Fransa ve Almanya’nın Türkiye’nin üyeliğine katı bir biçimde karşı çıktıklarını anımsatan gazete, “Bu, Türklerin AB hevesini azalttı ve Türkiye’de bir İslamcı geri tepme olasılığını artırdı. Darbe suçlamalarının ardından gerçeği ne olursa olsun Batı, dostumuz ve müttefikin istikrarlı, demokratik ve refah içinde bir ülke olmayı sürdürmesini sağlamak için elinden geleni yapmalı. Bunu yapmanın en iyi yolu da katılım müzakerelerini ilerletmektir” dedi.

-EL PAİS: “ORDUDAN ÖRTÜLÜ UYARI”

Bu arada, İspanya’nın en büyük gazetesi El Pais, “Balyoz” gözaltıları ardından tüm orgeneral ve oramirallerin katılımına düzenlenen toplantı ile ilgili olarak Genelkurmay Başkanlığınca yapılan açıklamayı “örtülü uyarı” olarak yorumladı.

Gazete, operasyonu “Son 50 yılda sivil hükümetlere karşı dört darbe ve askeri müdahale gerçekleştiren Türk ordusu, Pazartesi günü, tarihinin en büyük hukuki terslik yaşadı” görüşünü de öne sürdü.

-LE MONDE: “ORDUYA KARŞI GÖRÜLMEMİŞ HUKUKİ TAARRUZ”

Fransa’nın önde gelen gazetelerinden Le Monde de, “Balyoz” soruşturmasını, “Kendisini laik sisteminin garantörü olarak gören orduya karşı görülmemiş genişlikte bir hukuki taarruz” olarak niteleyerek hükümet yanlıları ve karşıtları arasındaki gerginlikleri körüklediğini yazdı.

Geçmişte askeri darbelerin “kurban” olduklarını belirttiği muhalefet partilerin hükümeti suçlayarak “rövanş”tan söz ettiklerini kaydeden gazete, şimdiye kadar hükümete yönelik olduğu öne sürülen birkaç darbe komplosunun ortaya çıkarılmasının ardından gerginlikleri ateşleyen soruşturmaların başlatıldığını da kaydetti.(ANKA)