Batman Üniversitesi Güzel Sanatlar Dekanı Prof. Dr. Cereci'den Belgesel Film

Batman Üniversitesi Güzel Sanatlar Fakültesi Dekanı Prof. Dr. Sedat Cereci, Türkiye'de tartışılacak bir filme imza atıyor. Prof. Dr. Cereci, “Aynkehf’ten Aynvert’e adlı belgesel film”inde Ermeniler ve Süryaniler'in katledilmesini konu alıyor.

Güneydoğu Anadolu Bölgesi’nde yaşayan Süryanilerle Müslümanlar arasında 1915 yılında çıkan çatışmaları ve yörenin manevi önderi Şeyh Fethullah Efendi’nin Süryanileri koruması altına almasını konu edinen Aynkehf’ten Aynvert’e adlı belgesel film çalışmaları sırasında Osmanlı hükümetinin kararıyla gayrimüslimlere saldırılar yapıldığı ve çok sayıda Süryaninin de öldürüldüğü iddia ediliyor. Yrd. Doç. Dr. Ersoy Soydan’ın koordine ettiği, Prof. Dr. Sedat Cereci tarafından yönetilen, Yrd. Doç. Dr. Rohat Cebe, Yrd. Doç. Dr. Funda Masdar, Nuri Abaşlıoğlu’nun da aralarında bulunduğu bir ekip tarafından çekilen filmde, 1872 yılına ait bir elyazmasına göre Mardin ve köylerinde 30 bin, Beşiri ve çevresinde 30 bin 800, Nusaybin çevresinde 16 bin 500, İdil çevresinde 10 bin 200, Savur çevresinde 8 bin, Midyat’taki dört Süryani metropolitliğinin sınırları içinde de (Mor Malke Manastırı, Mor Gabriel Manastırı, Mor Yakup Manastırı ve Mor Abrohom Manastırı) 52 bin 80 Süryani Ortodoks yaşadığı, Süryanilerin Seyfo olarak adlandırdığı bu dönemin sonunda çok sayıda Süryaninin yöreyi terk etmek zorunda kaldığı anlatıldı.

OSMANLI'NIN 'ERMENİ TEHCİRİ' ANLATILIYOR

Çekimleri Mardin ve Batman’ın köylerinde yapılan filmde Osmanlı Hükümeti’nin 1915 yılında Ermenileri özellikle doğu cephesinde Ruslarla işbirliği yaptığı gerekçesiyle cephenin dışına çıkarmaya karar verdiği, tarihte “Ermeni tehciri” olarak anılan bu olayda Ermenilerin yaşadıkları kentlerden alınarak Suriye’nin Der Zor kentine gönderildiği, dönemin ulaşım koşulları, çetelerin yaptıkları saldırılarla bir çok sayıda Ermeninin tehcir yolunda yaşamını kaybettiğinden söz ediliyor. Dönemin Diyarbakır Valisi Reşit Bey’in tehcir kararının tüm Hristiyanlara uygulanması için yerel yöneticilere izin verdiği, bunun üzerine Midyat’ta da olayların başladığı, Reşit Bey’in Kürt Aşiretlerinden elli kişilik El Hamsin diye adlandırılan birlikler kurdurduğu ve 17 Temmuz 1915 günü Süryanilere yönelik saldırıların başladığı filme konu edildi.

Yrd. Doç Dr. Ersoy Soydan’ın yaptığı film araştırmaları sırasında Midyat’ın Kürt aşiretlerce kuşatıldığı, Süryanilerden teslim olmalarının istendiği, çatışmaların Midyat’ın her köşesinde devam ettiği ve bu sırada Midyat Emniyet Müdürü’nün öldüğü, kaymakamın da Süryanilerce esir alındığı bildirildi. Süryanilerin Midyat’ta daha fazla direnemeyeceklerini anlamasıyla daha korunaklı olduğunu düşündükleri ve altı mağaralarla kaplı olan Aynvert (Gülgöze) köyüne çekilmeye karar verdikleri, Midyat Süryanilerinin lideri Hanna Safar gibi Midyat’ta kalıp direnen Süryanilerin ise El Hamsin birliklerince öldürüldüğü dile getirildi.