Begonvil, renkli çiçekleri dolayısıyla bahçe ve balkon düzeninin vazgeçilmezleri arasında yer alan, ağaçsı bir bitkidir. Özellikle yaz aylarında mor, beyaz, pembe ve kırmızı renkte açan çiçekleriyle dikkat çekici bir hal alarak bulunduğu ortama görsel açıdan canlılık katar. Bazı türlerinin tırmanıcı özelliğinden ötürü yol kenarlarında da yetişmeye müsait olmasının yanı sıra en önemli özelliği hastalık ve böcek barındırmamasıdır.
Begonvilin temelde üç tane türü vardır:
Bougainville glabra (tırmanıcı begonvil)
Bougainville spektabilis (çalı begonvili)
Bougainville peruviana (bodur begonvil)
Yetiştiği yere tıpkı bir sarmaşık gibi yayılan begonvil bitkisi genel olarak Ege ve Akdeniz kıyılarında yetişir. Bunun sebebi Ege ve Akdeniz kıyılarının diğer bölgelere nazaran daha fazla ve daha uzun süre güneş almasıdır. Bengonvil de genel olarak tropik ve tropik altı bölgelerinin bitkisidir. Ana vatanı Amerika kıtasının orta ve kuzey kısımlarıdır. İyi bakıldığı takdirde yaz başından itibaren sonbaharın sonuna kadar çiçek açabilir.
“Begonvil yaprakları sarardı” gibi bir sorunla karşı karşıyaysanız:
Begonvil yapraklarının soğuk havanın etkisiyle sararması mümkündür. Genel olarak -1 dereceye kadar olan soğuklara dayanıklılık gösterebilen begonvil bitkisinin yaprakları, hava koşulları uygun ise yaklaşık 6 ay boyunca yeşil kalabilir.
Begonvil yapraklarının sararmaması için, bitkinin bulunacağı ortamın tercihi özellikle kuzey cephesinden yana olmamalıdır. Güney ve batı cephelerinde çok daha fazla güneş alması mümkün olan begonvilin yapraklarının sararma probleminin önüne bu şekilde geçilebilir. Ayrıca begonvil bitkisinin çok fazla rüzgara da maruz kalmaması gerekir, daha kuytu, rüzgar almayan köşeler begonvil için ideal alanlardır.
Begonvilin yeterince sulanmaması da yapraklarının sararmasına sebep olabilir.
Begonvil çiçeği için saksı tercihi:
Kalın topraktan yapılma çömlek bir saksıdan yana kullanılmalıdır.
Saksı büyüklüğü ise, köklerin zor sığabileceği şekilde olmalıdır.
Begonvilin saksıda yetiştirilebilmesi için bodur yani cüce türünde olması gerekir. Bodur bir begonvil büyümesi yavaş olduğundan dolayı, besinlerden yüksek derecede yararlanamaz. Topraktaki besini alamamasından ötürü her iki yılda bir saksıdaki toprağın değiştirilmesi gerekir.
Deniz suyundan etkilenen, biraz tuzlu topraklarda çok daha iyi yetişen begonvil bitkisi:
En ideal şekilde ph’ı 6-7 arasında olan az asitli nötr toprakta yetişir .
Yaprakların sararmaması adına, humuslu gerçek toprağın kullanılması gerekir.
Ayrıca kırmızı killi toprak, kuvars kumu ve ince taneli ponza taşı da kullanılabilir.
Yaprak çöplerinden oluşan humuslu yapıdaki topraktan hoşlanan begonvil bitkisi geçirgen yapıdaki topraklarda büyümeye daha müsaittir.
Ayrıca köklerini de bu tip topraklarda daha iyi korur. Sebebi ise suyun geçirgen olan toprakta birikmeden bitkinin köklerine inebilmesidir.
Sıcak yaz günlerinde begonvilin dikili olduğu toprak ıslaklığını yitirir ve kuru kalır. Böyle zamanlarda toprağın sulanması gerekir. Ancak bunun haricindeki günlerde toprak kupkuru olmadan sulama yapılmamalıdır, begonvil; belli zamanlarda toprağının kuru kalmasına ihtiyaç duyan bir bitkidir.
Eğer begonvilin yetiştiği toprak besleyici özellikte değilse; dört sulamada bir kez olması koşuluyla sulama suyuna bitki besini karıştırılmalıdır. Bahçede yetişen begonvil için ise bitki besinine ya da gübreye gerek yoktur.
Begonvil çiçeğinin özellikleri şu şekilde listelenebilir:
Çok fazla çiçek açar.
Güneşli alanları sever.
Begonvilde çiçek kılıfları adı verilen kılıflar, bu kılıfların içinde ise gerçek çiçekler yer alır. Çiçek kılıflarının renkleri de gerçek
çiçekler kadar canlıdır.
Soğuk hava koşullarından ve sert rüzgarlardan hoşlanmaz.
Sert geçen kışların ardından begonvil tohumu ekilebilir.
Ekimi için:
Özellikle begonvil bitkisinin ihtiyaç duyduğu gölge miktarı göz önünde bulundurularak ekim işlemi gerçekleştirilmelidir.
Bahçeye ekilen bitkinin soğan kısmının çıkarılmaması gerekir. Saksıdaki bitkinin toprağı ise ilk zamanlarda tam olarak kurumadan sulanmalıdır.
Daha sonra sulama işlemine toprak kuru kaldıkça devam edilebilir.
Begonvilin Güneş Işığı Seviyesi Nasıl Olmalı?
Begonvil sıcağı ve güneşi çok seven bir bitkidir. Bu nedenle çiçek açabilmesi, yetişip gelişebilmesi için güneş ışığından faydalanması gerekir. Fakat çok fazla miktarda güneş ışığına maruz kalıp sulanmayan begonvilin çiçek açması da mümkün değildir.
Sarmaşık tarzında bahçede yetişen begonvilin budama işlemi:
Bitkinin ilk çiçeklenmesinden sonra yapılır.
Kış sonu ya da bahar başı yapılan budama bitkiyi olumsuz yönde etkiler.
Ayrıca yine aynı şekilde sonbahar ya da kış başı yapılan budama ise kış mevsiminde begonvilin soğuktan etkilenip ölmesine neden olabilir.
Bodur yani cüce begonvil türlerinde ise budama işleminin kış sonunda yapılması gerekir.
Begonvilin Toprağı Nasıl Değiştirilir?
Zaman içerisinde saksıdaki begonvilin toprağı değiştirilmelidir. Bu toprak değişimi bitkiyi rahatlatır ve daha sağlıklı bir şekilde yetişmesini sağlar. Saksı içerisindeki toprak değişmez ise, bitki yeterince beslenemeyebilir. Buradaki ana konu saksıdaki toprağın sürekli olarak değiştirilmemesi gerekliliğidir. Toprak değişimi işlemi mutlaka zamanı geldiğinde yapılmalıdır.
“Toprak değişiminin en uygun zamanı yılın mayıs ayıdır.”
Toprağın ne kadar koyulacağı konusunda da dikkat edilmesi gereken şey, saksının büyüklüğüdür. Saksı büyüklüğüne uygun bir şekilde toprak değişimi yapılmalıdır.
Tepe çeliği yöntemi:
İlkbaharın soğuk ilk günlerinin ardından havaların ısınmaya başlamasıyla birlikte begonvilin 10 santimetre kadarlık genç ama olgun dalının kesilip atılması gerekir. Bu esnada alttaki yaprakların da atılması önemlidir. Yalnızca üst kısımda birkaç yaprak kalabilir. Ardından bitki, havadar ve suyu çok iyi süzen toprağa dikilir.
Bitkinin bu yöntemde kapalı ve şeffaf bir kap ya da poşetin içerisinde bulunması gerekiyor. Haftada bir, 1 saat kadar kaptan çıkarılıp dinlendirilmeli, bitki hiçbir zaman yakıcı güneşe maruz bırakılmamalıdır.
Toprağın üst yüzeyindeki nem azalırsa fısfıs yardımıyla az miktar sulama yapılabilir. Bitkinin bu şekilde köklenmesi 6-8 hafta kadar sürer.
Köklendikten sonra bitki kapalı tutulmamalı, yavaşça güneşe alıştırılmalıdır.
Tamamen olgunlaşmış yapraklı dal ile çoğaltma:
Yazın hemen öncesinden yaz sonuna kadar uygulanan bu metotta bitki, tepe çeliği yönteminde olduğu gibi kapalı tutulmaz. İri taneli kumda köklendirilmesi için bitkinin çatal şeklindeki ikili bir dalı seçilir. Dallardan birinin dibi 3 santimetre kesilir. Bu şekilde köklendirilecek tek dalın dip kısmı T şekline benzer.
Büyük bir saksının suyu çok iyi süzdüren özellikte bir toprakla doldurulmasıyla başlayan çoğaltma işlemine ince bir çay bardağı yardımıyla toprağın orta kısmında 10 santimetrelik çukur açılmasıyla devam edilir.
Dal tam ortada dikilirken bu bölge dalın toprağa temas etmesine engel olacak şekilde dişli kumla doldurulur. Bitki köklenince kumu geçip toprağa ulaşacaktır. İlk 6 hafta boyunca her gün sulanan bitkinin sulama sıklığı zamanla azaltılmalıdır.
Begonvile zarar veren şeylerin başında soğuk hava koşulları gelir. Uygun toprak koşullarında yetiştirilmeyen ve ideal miktarda sulanmayan begonvil de zamanla yıpranır, yaprakları sararır. Ayrıca saksının gereğinden fazla büyük ya da küçük olması da begonvile zarar veren şeyler arasındadır.
