Belediyelere "engelli Yaşam" Cezası

Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı Özürlü ve Yaşlı Hizmetleri Genel Müdürü Aylin Çiftçi, yerel yönetimlerin yapması gereken engellilerin yaşam alanlarının düzenlenmesine ilişkin, "Daha önce kanunda 'kamusal alanlar erişilebilir hale getirilecek' diye geniş bir cümle yer alırken, yeni düzenlemeyle cezai müeyyide oluşturuldu" dedi.

Çiftçi, AA muhabirine, 2005 yılında yürürlüğe giren engellilerle ilgili kanunda, kamusal alanlar, açık ve kapalı alanlarla toplu ulaşım araçlarının 7 yıl içinde engelli erişimine uygun hale getirilmesinin öngörüldüğünü söyledi.

Bu doğrultuda yerel yönetimlere tanınan sürenin geçen temmuz ayında sona erdiğini belirten Çiftçi, kanunun yürürlüğe girdiği tarihteki metinde, istenen uygulamaların yapılmaması durumunda cezai hükümler bulunmadığını ama tazminat davaları oluşabileceğini bildirdi.

Çiftçi, sadece tazminatta kalan hükümler ve yasal düzenlemelerin olumlu sonuçlar vermediğine dikkati çekerek, son 7 yılda bu konuyla ilgili açılan dava sayısının da fazla olmadığını anlattı.

Kanunda yapılan son düzenlemeyle 7 yıllık süreye bir yıl ek süre konularak iki yıl esneklik getirildiğini dile getiren Çiftçi, "öngörülen sürenin 3 yıl uzatıldığı" yönünde yanlış algılama oluşmaması gerektiğini vurguladı.

Çiftçi, şöyle devam etti:

"Daha önce kanunda 'kamusal alanlar erişilebilir hale getirilecek' diye geniş bir cümle yer alırken, yeni düzenlemeyle cezai müeyyide oluşturuldu. Erişilebilir hale getirilmezse ne olacak- Bunun cevabı verilmiş oldu. Erişilebilir olup olmadığı kararının nasıl verileceği belirlendi. Kararı da engellilerle ilgili sivil toplum kuruluşları, Çevre ve Şehircilik Bakanlığı ile Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı gibi konunun muhataplarının içinde yer alacağı bir komisyonun vereceği hükme bağlandı. Denetim mekanizması olarak neyi, nasıl yapacağımızla ilgili bir yönetmelik oluşturuyoruz. Bir yıl ek süre, yönetmelik için tanınan süredir. Bu bir yılı kullanmadan gelecek yıl başı gibi yönetmelik çalışmalarını tamamlamayı planlıyoruz."

-Tren ve uçaklarla metro gibi alanlara "iki yıl esneklik"-

Yönetmeliğin hazırlanmasının ardından bazı erişilebilirlik düzenlemelerinin bir günde, bazılarının da bir yılda tamamlanabileceğini anlatan Çiftçi, demiryolu ve havayolu taşıtlarıyla metro gibi alanlardaki düzenlemelerin büyük bütçeli işler olduğunu belirtti.

Çiftçi, iki yıl esnekliğin bu tür büyük bütçeli çalışmalar için konulduğu bilgisini vererek, "Bir caddenin, durağın, binanın düzenlemesi için iki yıl esnek süre verilmeyecek. Yeter ki harekete geçelim. Çok kısa zamanda sonuç alacağımıza inanıyoruz" dedi.

Fiziksel anlamda mekanları, sosyal anlamda ilişkileri, insanları erişilebilir hale getirmeden, engellilerin istihdam, eğitim ve sosyal hayata katılımından bahsetmenin mümkün olamayacağına işaret eden Çiftçi, asıl sorunun "erişilebilir hale getirmek" kavramıyla ortaya konulmak istenenin bilinmemesi olduğunu ve bunu ortaya koyma yönünde bir standarda ihtiyaç duyulduğunu dile getirdi.

Çiftçi, spor tesisi, kültür merkezi ya da belediye binasında erişilebilirliğin ne demek olduğunu ortaya koyma yönünde standartlar gerektiğini ifade ederek, şöyle konuştu:

"Görme engelliler için yön gösteren hissedilebilir yüzey çalışmalarında kabartmanın yüksekliği, genişliği, niteliğinin üzerinde tek tek çalışılması gerekiyordu. Görme engelli için çalışma yaparken tekerlekli engelli için engel oluşturmaması, herkes için erişilebilir olması gerekiyordu. Erişilebilirlikle ilgili standartları hazırlamak zamana mal oldu. İşin birinci derecede uygulayıcıları, denetçileri planlayıcıları ve başlarındaki yöneticileri hepsini bir bütün olarak eğitmemiz, bilgilendirmemiz gerekiyor. Tutumları ve davranışları değiştirmekten bahsediyoruz. Bunu tekrar tekrar işlemezseniz zor hayata geçiyor."