Benlerinizi yakın takibe alın!

Yeditepe Üniversitesi Hastanesi Deri Hastalıkları Uzmanı Doç. Dr. Asuman Cömert Erkılınç, özellikle yaz döneminde güneşe maruziyetle birlikte benlerin sayısının arttığını belirterek korunma için uyarıyor…

Benler doğumla birlikte ortaya çıkıyor ve yetişkinlik döneminde bir kişide ortalama 40 ben görülüyor. Kalıtsal faktörler, hayat boyu maruz kalınan güneşin etkisi, ergenlik hamilelik gibi hormonal değişiklikler gibi birçok etkene bağlı olarak da sayılarında artabiliyor. Her ne kadar tehlikeli oluşumlar olarak görülmese de benlerin yakından takip edilmesi önem taşıyor. Zira melanomların yaklaşık yüzde 30’unun nedenini benler oluşturuyor. Yeditepe Üniversitesi Hastanesi Deri Hastalıkları Uzmanı Doç. Dr. Asuman Cömert Erkılınç, özellikle yaz aylarında ben takibine ayrı bir özen gösterilmesine dikkat çekiyor.

GÜNEŞTEN KORUNMAK ŞART

Sonradan edinilmiş benlerin güneşle çok ilgili olduğunun altını çizen Doç. Dr. Asuman Cömert Erkılınç, özellikle güneş ışınlarının en yoğun olduğu şu günlerde korunmayla ilgili dikkat edilmesi gerekenleri şöyle sıralıyor:

"Yeni ben gelişimini önleyecek en önemli davranış biçimi güneşten korunmaktır. Bunun için özellikle saat 11.00-16.00 saatleri arasında güneşe çıkmayın. Ayrıca, deniz kenarında ya da güneşin altında bulunma şartı olmaksızın her gün en az 15 koruma faktörlü güneş kremleri kullanın. Uzun kollu giysiler ve geniş kenarlıklı şapka giymek gibi fiziksel korunma yöntemleri uygulamak ve solaryumdan kaçınmak da önem taşıyor."

BENLERDEKİ BU KRİTERE DİKKAT

Asimetri özelliği; İyi huylu benler çoğunlukla simetrik oluyor. Oval veya yuvarlak görünen benler normalken, asimetrik bir şekle büründüğünde risk oluşturur.
Kenar özelliği; Kenarları girintili çıkıntılı yani düzensiz bir şekil alan benlerin önemsenmesi gerekir.

Rengi; İyi huylu benlerde çoğunlukla tek bir rengin hakim olduğu görülüyor. Eğer bende homojen kahverenkli pigmentasyon yerine siyahlı, beyazlı, pembeli gibi alacalı renklenme oluşmuşsa durumunda zaman kaybetmeden bir uzmana danışmak önem taşıyor.

Çapı; Selim olan benlerin çapı genellikle 5 mm'den küçük oluyor. Dolayısıyla daha büyük olan ya da büyüme eğilimi gösteren benlerde dikkat etmek gerekiyor.
Kabarması; Bir benin aniden deri yüzeyinden yukarıya doğru kabarması ya da büyüklüğünün iki katına ulaşması da dikkat gerektiren özelliklerden birini oluşturuyor. Ayrıca, bu kriterlerin dışında, bir benin üzerinde kanama, kaşıntı, ağrı, kabuklanma olması ya da benin bir bölümünün aniden kaybolması gibi durumlar da benin kötü huylu olabileceği şüphesini doğuruyor. Çünkü melanomların yaklaşık yüzde 30'u benlerden gelişiyor.

Doç. Dr. Asuman Cömert Erkılınç, melanomlar en sık açık tenli, özellikle sarı-kızıl saçlı ve çilli olan kişilerde geliştiğini hatırlatarak, “Çapı 10 cm'den büyük doğumsal benlerde ve çoğunlukla çapı 5 mm'den büyük ve düzensiz sınırlı olan displastik nevus olarak adlandırdığımız benlerde melanom gelişme riski sıradan benlere oranla daha fazladır" diyor.

KESİN TANI İÇİN BİYOPSİ GEREKİYOR

Bir benin kötü ya da iyi huylu olduğunun ayırt edilmesinde klinik görünüm dışında da bir takım tanı yöntemleri bulunuyor. Bunlardan biri de benlerin ayrıntılı iç yapılarını gösteren ‘dermoskop’ ile muayene. Bunun dışında, şüpheli durumlarda kesin tanı için, biyopsi alınarak veya beni cerrahi olarak çıkararak patolojik incelemesinin yapılması gerekiyor. Diğer tüm kanser tiplerinde olduğu gibi, benlerden köken alabilen melanom için de erken tanının hayat kurtarıcı olduğuna işaret eden Doç. Dr. Asuman Cömert Erkılınç, “Bu nedenle, özellikle beyaz tenli ve çok sayıda beni olan kişilerin benlerinde değişiklik olup olmadığını takip etmeleri önem taşıyor. Ayrıca gerektiğinde yılda en az iki kere hekim muayenelerinin yapılması gerekiyor” diye konuşuyor.