Beş Yılda 96 Ton Elektronik Atık Toplandı

Ekonomik ömrünü tamamlayarak çöpe giden elektronik atıklar içerdikleri kimyasal maddeler açısından çevreye zarar verirken hammadde israfına neden oluyordu. Kocaeli Büyükşehir Belediyesi 2008 yılında başlattığı çalışmayla elektronik atıkların doğaya atılmasının önüne geçti. Kurum ve kuruluşlara konulan geri dönüşüm kutularıyla elde edilen ömrünü tamamlamış elektronik ürünler ilgili firmaya gönderilerek ayrıştırılıp tekrar hammaddeye dönüşüyor. Bu yolla 5 yılda 96 ton e-atığın geri dönüşümü sağlandı.

Çevre söz konusu olduğunda üzerlerine düşen görevi yerine getiren vatandaşlar, bozulan ev aletlerini, televizyonunu, telefonunu ve teknolojinin gerisinde kalmış bilgisayar parçalarını geri dönüşüm kutularına atıyorlar. Projenin başlangıcı olan 2008 yılında bin kilo olan toplama miktarı, sonraki yıllar katlanarak artış gösterdi.

Projenin ikinci yılında dört kat artarak 4 bin kilonun üzerine çıkan elektronik atık miktarı üçüncü yılda 16 tona ulaştı. Dördüncü yılda 30 tonla ikiye katlanan elektronik atık geri dönüşüm miktarı 2012 yılında 44 tonu buldu. 5 yılda toplam 96 tondan fazla e-atık ham maddeye dönüştü. Elektronik atıkların geri dönüşümünde öğrenciler etkili oldu. Öğrenciler okullarındaki ve evlerindeki eski elektronik parçaları geri dönüşüm kutularında biriktirdiler.

Geri dönüşüm firmalarına gönderilen elektronik atıkları parça özelliklerine göre ayrılıyor. Plastik, metal, cam ve diğer parçalar ana gövdeden ayrılarak bör bölmede toplanıyor. Daha sonra bu maddeler parçalanıp toz haline getirilerek ham maddeye dönüşüyor.

Elektronik ürünlerin yapımında klorlu solventler, bromlu alev geciktiriciler, PVC, ağır metaller, plastik ve gazlar kullanılıyor. Elektronik eşyalarda kurşun, cıva, kadmiyum, krom, fosfor ve berilyum gibi maddeler bulunuyor. 10 gram kurşun 25 bin ton toprağı kirletirken 200 bin litre suyu kullanılmaz hale getirebiliyor Bir flüoresanın içerisinde bulunan cıva 30 bin litre suyu kirletebiliyor. Yapılan bir araştırmada 7 yılda kullanılmaz hale gelen 300 milyon bilgisayardan 500 bin ton kurşun olduğu tespit edildi. Doğaya atılan e-atıkların içindeki maddeler toprağa ve suya karıştığında insan vücuduna geçerek pek çok organın fonksiyonunu kaybetmesine neden oluyor.

Elektronik atıkların ekonomiye kazandırılmasıyla doğal kaynaklar korunuyor. Uygulama ile enerji tasarrufu sağlanırken atık miktarları da azalıyor. 15 ton elektronik atıktan ortalama 1 ton civarında bakır elde ediliyor. Geri dönüşüme gönderilen e-atıklardan çeşitli araçlar yapılıyor.