Betam: 2016 Yıllık Gsyh Büyüme Tahmini Yüzde 3.0

– Bahçeşehir Üniversitesi Ekonomik ve Toplumsal Araştırmalar Merkezi (Betam), son çeyrekte beklenen yüksek büyümeye bağlı olarak 2016 yılı için büyüme tahminini yüzde 3.0 olarak açıkladı.

Betam’ın Doç. Dr. Ozan Bakış ve Araştırma Görevlisi Mine Durmaz tarafından hazırlanan "Son Çeyrekte Canlanma" başlıklı “Ekonomik Büyüme ve Tahminler: Şubat 2017” notunda ekonomide bir toparlanma olduğu vurgulandı.

Notta, 2016 yılının üçüncü çeyreğinde görülen daralmadan sonra dördüncü çeyrek büyümesi için yapılan tahminlerde öncü göstergelerin ekonomide bir toparlanma olduğunu ortaya koyduğuna işaret edilerek, “Kesinleşen Ekim, Kasım ve kısmen Aralık verilerini kullanarak yaptığımız tahminlere göre 2016 yılının son çeyreği için çeyrekten çeyreğe büyüme oranını 2.1, geçen yılın son çeyreğine göre büyüme oranını yüzde 5.7 ve son olarak 2016 yılının geneli için yıllık büyüme oranını yüzde 3.0 olarak tahmin ediyoruz” denildi.

Tüketimde canlanma

Betam notuna göre;

- mevsim ve takvim etkilerinden arındırılmış özel tüketim öncü göstergelerinin birçoğu 2016 yılının üçüncü çeyreğinde azalır veya çok küçük artışlar gösterirken son çeyrekte neredeyse tamamı artış gösterdi.

- Özellikle, tüketim malı ithalatı (yüzde 7) ve dayanıksız tüketim malı imalatı (yüzde 4.5) yüksek artış oranlarıyla öne çıktı.

- Diğer kalemlerde görece daha düşük artışlar söz konusu. En düşük artış yüzde 1.7 ile tüketici kredileri ve bireysel kredi kartlarında görüldü.

- Mal ve hizmet harcamaları, personel giderleri ve SGK primlerinden oluşan kamu tüketim harcamaları da özel tüketim göstergelerine benzer şekilde hareket ederek yüzde 2.5’lik bir artış gösterdi.

Notta, bir önceki yılın aynı çeyreğine göre yapılan kıyaslamada, dayanaklı tüketim malı üretimi (yüzde -5.2) hariç diğer öncü göstergelerin önemli artışlar gösterdiğini, en büyük artışın da yüzde 13.2 ile özel tüketim vergisinde gerçekleştiği vurgulandı.

Yine tüketici kredileri ve bireysel kredi kartlarındaki artışın yüzde 0.9 ile diğer kalemlerin gerisinde kaldığı, yıllık bazda bakıldığında, yine kamunun tüketim harcamalarının yüzde 8.7 ile en fazla büyüyen kalemlerden olduğuna dikkat çekilerek, “Bu veriler ışığında hem özel hem de kamu tüketim büyümesinin yüzde 5 civarı olmasını bekliyoruz” denildi.

Kamu yatırımlarında büyük artış

Betam notuna göre, mevsim ve takvim etkilerinden arındırılmış yatırım öncü göstergeleri, 2016 yılının son çeyreğinde çoğunlukla artışa işaret ederken sadece yatırım malı ithalatında yüzde 53 oranında bir azalma bekleniyor.

Notta, 2016 yılının üçüncü çeyreğinde tüm öncü göstergelerin yönünün aşağı yönlü olduğu hatırlatılarak, şu değerlendirme yapıldı:

-“Dördüncü çeyrekte en yüksek artış yüzde 2.4 ile taksitli ticari krediler ve kurumsal kredi kartları kaleminde gerçekleşti.

- Perakende ticaret sektörü mevcut mal stok seviyesi endeksinin artışı stok azalışını, azalışı ise stok artışını gösterdiğinden son çeyrekte yine bir canlanma bekliyoruz.

- Kamu yatırımlarında yüzde 26.7 ile çok yüksek bir sıçrama yaptığını tespit ediyoruz.

- Bir önceki yılın aynı çeyreği ile kıyasladığımızda ise öncü göstergelerin bir kısmı yukarı (perakende sektörü mevcut mal stok seviyei, kamu yatırım harcamaları, yatırım malı ithalatı) yönlü hareket ederken önemli bir kısmı aşağı yönlü hareket ediyor.

- Son üç aydaki üretim hacmi (yüzde 2.8) ile ara malı imalatında (yüzde 1.4) belirgin azalışlar dikkati çekiyor.

- Artan öncü göstergeler içinde yine kamu yatırımları dikkati çekiyor.”

Dış ticaret

Betam notunun “dış ticaret” ara başlığı altında da 2016 yılının üçüncü çeyreğinde mevsim ve takvim etkilerinden arındırılmış reel ihracat ve reel ithalat endekslerinin azaldığı hatırlatılarak son çeyrekle ilgili;

-“Son çeyrekte altın dışı ithalat endeksi yüzde 1.5, altın dahil ihracat rakamının ise yüzde 4.3 oranında artmasını bekliyoruz.

- Toplam ithalat endeksi yüzde 2.9 artarken altın dışı ithalatın yüzde 0.8 oranında azalmasını bekliyoruz”

değerlendirmesinde bulunuldu.

Nota göre, bir önceki yılın aynı çeyreğine kıyasla dış ticaret rakamları, 2016 dördüncü çeyrekte altın dışı ihracat artışının yüzde 0.8 ile çok cılız kalması, buna karşın altın dahil toplam ihracatın yüzde 5.6 kadar artması öngörülüyor.

Benzer şekilde altın dışı ithalatın yüzde 2.5 artması beklenirken altın dışı ithalatın yüzde 0.3 azalması beklenen notta, bu gelişmelerin net dış ticaretin büyümeye pozitifi katkı yapacağı belirtildi.

Genel değerlendirme

Betam notunun son bölümünde şu görüşler dile getirildi: “-GSYH’nın tahmininde kullandığımız diğer değişkenlerin büyük bir kısmı ekonomide canlanmaya işaret ederken küçük bir kısmı yavaşlamaya işaret ediyor. - Bir önceki çeyrekle kıyasladığımızda, özellikle imalat sanayi üretim endeksi (yüzde 4,6), perakende sektörü gelecek 3 ay için fiyat beklentisi (yüzde 7) ve toplam otomobil üretiminde (yüzde 14) önemli artışlar olduğunu görüyoruz. - Geçen yılın aynı dönemiyle kıyasladığımızda benzer sonuçlar görüyoruz. - Kesinleşen öncü göstergeler ışığında 2016 yılının son çeyreğinde dönemsel GSYH büyümesinin çeyreklik bazda yüzde 2.1, yıllık bazda ise yüzde 5.7 olacağını tahmin ediyoruz. - 2016 yılının tümü için yıllık GSYH büyümesinin yüzde 3 civarı olacağını öngörüyoruz.”