Bir asır önce Ordu'yu portakaldan geçindirme projeleri yapılmış

Ordu'da Taşbaşı Mahallesi'nde, birçok evin bahçesi portakal ve mandalina ağaçları ile dolu. Aralarında 100 yıllık olanların da bulunduğu portakal ve mandalina ağaçları, hasat zamanı olması nedeniyle görenlere görsel bir şölen sunuyor.
Ordu'da 100 yıl önce yayınlanan gazete arşivlerinde, ilde portakal ve mandalina yetiştiriciliğinin teşvik edildiği görülüyor. Hatta zamanın valilerinin Ordu için portakal ve mandalina yetiştiriciliğini özendirdiğini, bunun için büyük bütçeli programlar hazırladığını görmek mümkün. Öyle ki ekonomik faydasının yanı sıra mandalina ve portakalın bulundurduğu C vitamininin hastalıkları azaltacağı, yeterli beslenemeyen halka iyi geleceği ifadelerini sık sık tekrarlayan haber ve yazılar yer alıyor.
Günümüzden 100 yıl önce hayal edildiği gibi, Ordu'da mandalina portakal bahçeleri bulunmuyor. Bugün Ordu'nun geleceği için mandalina portakal bahçeleri kurmak isteyen bir vizyon da yok. Ancak yine de mandalina portakal yetiştirenler var.
Taşbaşı Mahallesi'nde birçok evin bahçesinde portakal ve mandalina ağacı bulunuyor. Çoğunlukla görüntüsü için dikilen ağaçların meyvesi bütün mahalleliye yetiyor. Aralarında asırlık ağaçların sahipleri onların 100 yıllık hikâyelerini tek tek anlattılar. Ahmet Kuru, şunları ifade etti:
“Ben ilk olarak 1973 yılında Rize’de ilkbaharda mandalina-portakal satıldığını gördüm. Oradan fide aldım. O fidelerin bir kısmını bizim Giresun Görele’de fındık bahçemiz vardı. Yarıcı topluyordu oraya götürdüm. Diktirdim orada. Geri kalanını da buraya getirdim. İlk diktiğimde bırakıp büyütmediler. İşçiler normal meyve gibi zannedip budamışlar. Halbuki bunun boya gitmesini sağlamak gerekir. Biz de burada yoktuk. Yazın geldiğimde işçilerle kavga ettim ama iş işten geçmişti. Kardeşim de çok üzülmüştü. Mandalina ağaçları yemesinden daha çok görüntüsü güzel. Rahat bırakmıyorlar. Tam oldurmadan erken topluyorlar. Yoksa çok güzel oluyorlar.” diye konuştu.
Murat Çağlar ise “Bu ağaçlar çok eski, ben mandalinayı diktim sadece. Portakal ağaçları ben doğduğumda vardı. Bu ağaçlar görsellik açısından çok güzeller. Bakımlarını kendim yapıyorum. Her yıl düzenli olarak bakımlarını yapmak gerekir. Çok zevkli bir şey.” dedi.
Hasat zamanı olması nedeniyle görsel bir şölen oluşturan mandalina-portakal ağaçlarından Turnasuyu'nda da bulunuyor. Hatta Divani mevkiinde oturan 90 yaşındaki İbrahim-Fatma Yıldız çifti, kendi ihtiyaçlarını karşıladıktan sonra fazla meyvenin satışını yaptıklarını belirterek, şunları ifade ettiler:
“Bu meyvelerden hem kendi ihtiyacımızı karşılıyoruz, hem komşu hakkını veriyoruz, arta kalanını da satıyoruz. Veya komşular satın almak istediklerinde 2-3 kilo kadar bedava veriyoruz. Geri kalanının parasını alıyoruz. Bir kasa mandalinayı 5 liraya satıyoruz. Burayı biz parayla satın aldık. Sonra buraya ev yaptık. Bu meyveleri yetiştirmeye başladık.