Bir defacık nasıl yazılır, bir defacık yazımı nasıl olmalıdır? Bir defacık ayrı mı yazılır birleşik mi yazılır, TDK'ye göre doğru yazılışı nedir?

Bir ve defa kelimelerinin bir araya getirilip -cık ekiyle birleştirilmesi sonucunda oluşan bir defacık ifadesi bir zarf sözcüğüdür. Yani iki ayrı kelimenin bir araya getirilmesiyle oluşturulan bu zarf sözcüğü bir kere anlamında kullanılır. Sözlü dilde genelde doğru anlamda ve bir kelimesinin r sesi yutulacak şekilde kullanılan bir defacık zarfının doğru yazılışı sıklıkla araştırılır. Bu araştırmanın temelinde yatan neden ise bir defacık zarfının bitişik mi ayrı mı yazıldığının unutulmasıdır. Ancak TDK güncel sözlüğüne danışıldığı takdirde bu zarf sözcüğünün doğru yazılışı kısa sürede keşfedilebilir.

Bir defacık nasıl yazılır?

Bir defacık sözcük öbeğinin iki ayrı kelimeyi içerdiği ve ikinci sözcüğünün -cık eki aldığı görülür. İki ayrı kelimeden oluştuğu için birleşik yapıda olduğu sanılan bu ifade aslında bir zarf sözcüğüdür. Yani birleşik kelimeler kapsamında yer almayan bir defacık sözcük öbeği olarak incelenmelidir. Bu bilgilerden yola çıkıldığı zaman ise "Bir defacık ayrı mı yazılır?" sorusunun "evet" yanıtıyla buluşturulması mümkündür.

Bir defacık zarfı okunurken bir sözcüğünün r sesinin genel olarak sesletilmediği söylenebilir. Ancak bu durum ilgili sözcük öbeğinin Türkçe yazım kuralları ihlal edilerek yazılmasına yol açmamalıdır. Dolayısıyla "Bir defacık bitişik mi yazılır?" diyen kişilere sunulması gereken doğru cevabın "hayır" olduğu belirtilmelidir. Yapılan bu TDK onaylı açıklamalara göre doğru olan bir defacık yazımı ile incelenen sözcük öbeğinin yaygın olarak rastlanan hatalı kullanımı aşağıdaki gibi sıralanmalıdır:

• Bir defacık (doğru kullanım)
• Birdefacık (yanlış kullanım)
• Bidefacık (yanlış kullanım)

Bir defacık yazımı ile ilgili örnek cümleler

Bir ve defa sözcüklerinden oluşup ikinci kelimesine -cık eki getirilerek kullanılan bir defacık TDK kuralları gereğince bitişik olarak yazılmaz. Çünkü bu ifade bitişik olarak yazılan bir birleşik kelime değildir. Buna ek olarak bir defacık sözcük öbeğinin ayrı olarak yazılması bu ifadenin birleşik kelime olduğunu da göstermez. İki ayrı kelimeden oluşan zarf sözcüklerinden olan bir defacık mutlaka ayrı olarak yazılması gereken bir öbektir. Bir defacık doğru yazılışı üzerine araştırma yapan kişilere bu zarf sözcüğünü yakından incelemeleri için sıralanan cümle örnekleri ise şu şekildedir:

• Seninle bu konu üzerine bir defacık bile konuşma imkanımız olmadı.
• Beni bir defacık dinleseydin söylediklerimin senin iyiliğin için olduğunu anlardın.
• Bir defacık tatile gidelim dedik ama hayallerimiz her zamanki gibi suya düştü!