Bırakın Otobüsü, Uçak Lastiği Bile "kaplama" Olabiliyor

MUSTAFA YILMAZ - Türkiye'de genellikle kamyonlar ve binek otomobillerde kullanılan "kaplama lastik"ler, Kayseri'de 21, Sivas'ta ise 9 kişinin ölümüyle sonuçlanan, yolcu otobüslerinin karıştığı trafik kazaları nedeniyle tartışılmaya başlandı. Bursa'da bir lastik kaplama firmasının sahibi Kadir Karnak, uçak lastiklerinin bile kaplama olabildiğini belirterek, bu işin, "R-109 Lastik Kaplama Tip Onay Belgesi"ne sahip işletmelere yaptırılması gerektiği uyarısında bulundu. Karnak, AA muhabirine yaptığı açıklamada, dişleri aşınmış ama gövdesi sağlam kalmış otobüs, kamyon, çekici ve iş makinelerinin lastiklerine dışarıda hazırlanmış malzemelerin yapıştırılması işlemine "lastik kaplama" denildiğini söyledi. Eskiyen lastiğin yüzeyinin kazınması, kraterlerinin temizlenmesi, çiğ ve pişmiş kauçuk çekilmesi, iç ve dış zarflama yapılması, 120 derece sıcaklığındaki özel fırında 4 saat pişirilmesiyle lastik kaplama işinin gerçekleştirildiğini bildiren Karnak, Türkiye'de kullanılan lastiklerin yaklaşık yüzde 25'inin böyle olduğunu aktardı. İşletmesinde, Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığının kriterlerine uyulduğu bilgisini veren Karnak, şöyle konuştu: "Uçak lastiği kaplama olur mu desem, hepimiz şaşıracağız. Evet, bir uçak lastiği 6 kez kaplanır. Her bir kaplama lastikle 200 iniş ve kalkış yapılır. Dolayısıyla en korkunç alan olan uçak lastikleri bile kaplama yapılıyorsa karayolu taşımacılığında kaplama aslında güvenlidir. İç Anadolu'daki meşhur söz; 'Yarım imam dinden, yarım doktor candan eder' hesabı, işi ehline vermek gerekiyor. Son zamanlarda devlet, kaplamacılardan bir belge istedi. Dedi ki 'Standartlara uymanız gerekiyor.' Dolayısıyla Avrupa standartlarına uygunluğu gösteren R-109 belgesi; aslolan bu. Bu bir sektör. Kaplama lastik kullanımı ABD ve Orta Avrupa'da yüzde 60, Kuzey Avrupa'da yüzde 90 oranında. Bu insanlar bilerek ve isteyerek, ekonomilerine katkı sağlamak amacıyla kaplamaya yönelmiş." Ucuz malzeme kullanılarak yapılan kaplamaların, sürücüler ve yolcuların güvenliğini tehlikeye attığını kaydeden Karnak, kaplama lastiğin, yenisinin üçte bir fiyatına satıldığını dile getirdi. Orijinal lastiğin bin-bin 300 lira, kaplamasının ise 350-450 liradan satıldığını söyleyen Karnak, "Canınızı taşıdığınız lastiği yaptırıyorsunuz. Bunu da lütfen belgesi olan işletmelere yaptırın. Kaplama lastik son derece güvenli; yeter ki ehil ellerde, uygun şart ve standartlarda yapılsın" ifadesini kullandı. - Kaplama lastikte "merdiven altı" uyarısı Türkiye Otobüsçüler Federasyonu lastikler için getirildiğini ve otogarlardan çıkarken otobüslerin bu konuda denetlendiğini belirtti. Denetimlerde, lastiklerde "M+S" yazısı görülünce yola çıkış için izin verildiğini dile getiren Erdoğan, şunları kaydetti: "Burada önemli olan; tüm yolcuların emniyet kemeri takması. Bu konuda da Bakanlığın çalışması var. Zannediyorum ki tüm yolcular için emniyet kemeri zorunlu hale getirilecek. Türkiye'de yolcu taşımacılığı yapan D-1 belgeli 343 firma var. Geçen yıl 398 kaza gerçekleşti ve bu kazalarda 49 kişi vefat etti. Bu yıla kötü başladık. Buna 'şanssızlık' da diyebiliriz. Biz de kendimizi tekrar gözden geçireceğiz. Önümüzdeki günlerde Emniyet yetkilileriyle Ankara'da bir araya gelip bu konuyu değerlendireceğiz." Karayolu Trafik ve Yol Güvenliği Araştırma Derneği Üyesi İlhami Uludağ ise kaplama lastiklerin, belirlenen standart ve koşullarda üretilmesinin önemine değindi. Özellikle "merdiven altı" işletmelerin düşük standartlarda yaptığı kaplamanın büyük risk oluşturduğuna işaret eden Uludağ, "Kaplama lastikler, belli standart ve şartlarda, özellikle Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığının istediği R-109 belgesine uygun yapılırsa orijinal lastikten farkı yoktur. Herhangi bir güvenlik sorunu oluşturmaz. En fazla tekerleğin hava kapasitesiyle taşıyabileceği yük miktarında çok ufak sapmalara yol açar ki şoför, yol şartları ve yük miktarlarına uygun davranırsa risk oluşmaz" diye konuştu.