Bitlis’in Asırlık “düğün Yemeği” Geleneği Değişiyor

Bitlis ve ilçelerinde düğünlerin vazgeçilmez bir geleneği olan, ancak günümüzde amacının dışına çıkarak hem israfa neden olan hem de evlilik yapan gençleri ve ailelerini maddi anlamda sıkıntıya sokan düğün yemekleriyle ilgili girişim başlatıldı.Tatvan Esnaf ve Sanatkarlar Odası (ESO) öncülüğünde başlatılan girişim kapsamında Bitlis Valisi Ahmet Çınar, Tatvan Kaymakamı Murat Erkan ve Tatvan Belediye Başkanı Fettah Aksoy’un katılımıyla STK temsilcileri, kanaat önderleri ve kentin ileri gelenleri ile konu üzerine istişare toplantısı düzenlendi.Tatvan’daki bir otelin toplantı salonunda gerçekleşen toplantıda düğünlerdeki yemek ikramlarının sünnet anlamındaki asıl önemine vurgu yapılarak günümüzde bu geleneğin amacın dışına çıktığı ve bu yüzden maliyeti 15 ila 25 bin lira arasında değişen bu yemek geleneğinin evlilik yapan gençleri ve aileleri maddi sıkıntıya soktuğu gibi ciddi anlamda israfa da neden olduğuna dikkat çekildi.Günümüzde normal bir düğün maliyetinin bile en az 100 bin liraya tekabül edildiğinin ifade edildiği toplantıda, düğünlerde yemek ikramında bulunulmasının farz değil sünnet olduğu, bu anlamda da israfa yol açacak yada gösterişe neden olacak olan düğün yemeklerinden kaçınılması gerektiğine vurgu yapıldı. Ayrıca, yapılan toplantı sonucunda konuya duyarlılık oluşturulması amacıyla konunun camilerde halka anlatılması, kanaat önderleri ve kentin ileri gelenlerinin de konuyla ilgili halkı bilgilendirmeleri yönünde görüş birliğine varıldı.“EZİYET ETMEK SÜNNET DEĞİLDİR”Düzenlenen istişare toplantısında konuşan Bitlis Valisi Ahmet Çınar, eziyet etmenin bir sünnet olmadığına dikkat çekerek, “Düğün yaparken işin eziyete döndüğü görülüyor. Borçlanmak, sıkıntıya girmek, çarşı pazarda dolaşırken alacaklardan gözünü kaçırmak, evde huzursuzluk bunlar maddi olarak bizim aile hayatımıza yansıyan olumsuzluk ve sıkıntılardır. Bunun birde manevi tarafları var. Şimdi bizim bazı arkadaşlarımız, din adamlarımız meselenin sünnet olduğunu söylüyorlar doğrudur tabiî ki. Ama sünnet var birde uygulama biçimi var. Eziyet etmek sünnet değildir. Örneğin bir iş 500 liraya yapılabiliyorsa bu sünnettir ama aynı iş için 30 bin lira harcanıp, borçlanıp, eziyet ediliyorsa bu sünnet değildir. Yani dolayısıyla eziyet etmek sünnet değildir. Hani şaka gibi söylüyorum ama, şaşalı yemek veren düğünlere gitmeyebiliriz mesela. Eğer bizim burada konuştuğumuz, sünnete uygun düğün yaparsanız düğününüze geliriz diyebiliriz, buda bir yöntemdir. Tabi burada insanları zorlayamazsınız. Sen buna niye böyle yemek veriyorsunuz diyemeyiz ama buradaki maksat şu aşırılıkların ve gelenekselleşmiş yanlışlıkların önüne geçmektir. Doğru olanda budur, doğru olanı yapmak lazım. Burada toplumun ileri gelenleri olarak, bu meselenin yanlış olduğunu kabul ediyor ve buna inanıyorsak öncüde olmamız gerekiyor. Bence bu meselenin çığı burada açılsın. Biri yine ben bildiğimi yaparım derse bu onların bileceği bir iştir ama çoğunluk bunu yapmamaya başlarsa iş zamanla yoluna girer, rayına oturur. Biz illa bir sünnet, hayır işleyeceksek bir dershane, bir Kur’an kursu, bir yetimhanedeki çocuklara yemek verebilir ve sünneti bu şekilde yerine getirebiliriz” diye konuştu.“KAYMAKAM ERKAN: KONUNUN MAĞDURLARINDAN BİRİDE BENİM”Konunun mağdurlarından birinin de kendisi olduğunu belirten Tatvan Kaymakamı Murat Erkan ise, “Bu gün burada düğün yemeklerindeki aşırı masrafı değerlendirmek için bir araya geldik. Konunun mağdurlarından birisi de benim. Bunun yanlış olduğunu herkes kabul ediyor ve aynı yanlışı maalesef herkes yapıyor. Yalnız bu bir sonuç olarak ortaya çıkıyor. Bu sonucun ortaya çıkmasına neden olan sonuçlar nedir temel sebepleri burada değerlendirmemiz ve tartışmamız gerektiğini düşünüyorum. Düğünler haliyle masraf istiyor. Bu sadece düğün yemeğiyle de sınırlı olan bir şey değil, bunun yanında bir sürü harcama kalemleri var. Biz ailenin kutsal olduğunu, toplumun yapı taşı ve molekülü olduğunu söylüyoruz. Dinimizde aileyi, evliliği teşvik ediyor ama ile daha kurulmadan biz adeta temelde bazı yanlışlar yapıyoruz. Belki çiftlerin ve ailelerin en huzurlu olması gereken ilk yıllarında maalesef bizim yaptığımız yanlışlarla çiftlerin ve ailelerin ilk 5-10 yılını ipotek altına alıyoruz. Bu anlamda boşanma sebeplerini de araştırdığımız zaman, ki bu konuda yapılan bilimsel araştırmalarda var, boşanmalar evliliklerin genellikle ilk 3 yılında oluyor. Çok büyük bir oranında da ekonomik sıkıntılar var. Yani biz henüz aileyi kurarken bazı şeylerin pimini çekip temele yerleştiriyoruz. Bizim burada temel sorunlara ve temel sebeplere inip sonuçlarını ortadan kaldırmamız gerekiyor. Bu anlamda bu konunun gündeme getirilmesi çok çok önemli. İnşallah buradan güzel sonuçlar çıkar ve hayırlara vesile olur. Bu vesile ile emeği geçenlere teşekkür ediyorum” şeklinde konuştu.Evliliğin ve aile kurmanın önemine vurgu yapan Tatvan Belediye Başkanı Fettah Aksoy da, “Belediyecilik doğumdan başlayıp, evliliğe oradan da ölüme kadar giden dönemi kapsamaktadır. Burada dile getirdiğimiz, nikahlarını kıydığımız, mürüvvetlerini gördüğümüz mutluluklarına ortak olduğumuz, çocuklarımızın düğünlerinde karşılaştığımız düğün masrafları ve bunun evlilikten sonra ödenmesi hususunu görüşmek, düğün yemeklerine nasıl bir standart getirebiliriz ve bu konuda neler yapabiliriz gibi konularda fikir birliğine varmak üzere bir araya gelmiş bulunmaktayız. Düğünlerde misafirlere ikramda bulunmanın sünnet olduğunun bilincindeyiz. Peygamber efendimizin (s.a.v.) sünnetlerinden biri olan, düğünlerde verilen ziyafetlere velime diyoruz. Bu sünnetin yani velime dediğimiz yemeğin illaki pahalı ikramlardan ibaret olması gerekmez. Çünkü genç çiftler yuva kuralım derken borcun altına girmekte ve düğün masrafları, başlık parası, ev tutma ve döşeme gibi bin türlü derde girmekte ve yıllarca borç yükü altında kalarak inim inim inlemektedirler. Bizler gençlerimizin, çocuklarımızın bu mutluluklarına samimi bir şekilde ortak olmak istiyorsak bu gibi kıstaslara, konulara standart getirmek mecburiyetindeyiz” dedi.Günümüzdeki düğün ve düğünlerde verilen yemeklerin maliyetine dikkat çeken Tatvan Esnaf ve Sanatkarlar Odası Başkanı Emrullah Tekin, günümüzde verilen düğün yemeklerinin maliyetinin 15 ila 25 bin arasında bir maliyete tekabül ettiğini ifade etti.Düğün yemeklerinin günümüzde altından kalkılamaz büyük bir yük haline geldiğine dikkat çeken ESO Başkanı Tekin ise, “Bu nedenle iki kişinin hayatlarını birleştirme yönündeki bu girişimleri, mutluluk vermekten çok, düğün sonrasında huzursuzluk vermektedir. Örneğin; sırf düğün yemeği geleneğini yerine getirmek için genç çiftlerimiz faizli krediler çekmekte, satın aldığı yemekle ilgili malzemeleri veresiye alarak esnafı mağdur etmekte veya eşten dosttan borç ederek evlilik sonrası kendisinin ve başkasının huzurunu kaçırmaktadır. Vatandaşımızın bu durumu da bizi ciddi şekilde rahatsız etmektedir. Bu nedenle güzel bir gelenek olmaktan çok sosyolojik bir travmaya yol açan bu soruna bir an önce bir çözüm bulma zarureti oluşmuştur. Allahın izniyle siz kıymetli konuklarımızın destekleriyle de bu problemimiz çözülecektir. Dinimize göre, düğün yapmak ve bu düğünde ikramda bulunmak peygamber efendimizin sünnetidir. Ancak sünnettin anlamını ve amacını çok iyi idrak etmemiz gerekmektedir. Düğün yapmanın en temel amacı, iki kişinin hayatlarını birleştirmelerinin ilan edilmesidir. Bu ilan sırasında da düğün sahibi tarafından belli ikramların sunulması sünnet olarak yer almaktadır. Ama ne yazık ki düğün yaparken meydana gelen usuller düğünleri, sünnet olmaktan çıkarıp, bir şova ve gövde gösterisi yapma davranışına çevirmektedir. Bu şekildeki davranışlar, düğünü hayırlı olmaktan çıkarıp, düğünü maddi ve manevi açıdan bir hezimete dönüştürmektedir” diye konuştu.Düzenlenen toplantı, yapılan konuşmaların ardından toplantıya katılan kanaat önderleri, STK temsilcileri ve diğer katılımcılar konuyla ilgili görüşlerini dile getirmesiyle sona erdi.