Bitlisli 'berivan'ların Zorlu Mücadelesi

Bitlis'in Güroymak ilçesine bağlı Gölbaşı beldesindeki koyun sağan ve yörede 'Berivan' olarak isimlendirilen

kadınlar, yaz ayları boyunca sarp dağlık bölgede otlayan koyunlarını sağmak için her gün yaya olarak 20 kilometre yol katediyor.

Gölbaşı beldesinde bulunan yaklaşık 60 kadar berivan, her gün çobanlar tarafından Nemrut dağının eteklerinde otlatılan koyunlarını sağmak için yaklaşık olarak 5 saat boyunca yaya yürüyor. Koyun sağmak için beldede bulunan Mazığ dağının eteğine gitmek zorunda olan, ancak bu hallerinden memnun olduklarını söyleyen berivanlar, atlı ve yayan olarak iki gruba ayrılıyor.

Beldede at arabası olanlar 'Atlı Berivanlar' olarak tanınıyorlar. Atlı berivanlar aynı zamanda araçlarını da yine kendileri sürüyorlar.

Günlerinin büyük bölümün hemen, hemen hep koyun sağmak için yürümekle geçtiğini belirten berivan Nafize Sultan, beldede devlet tarafından tütün ekimin yasaklanmasından sonra tek geçim kaynağı olarak hayvancılığın kaldığını ve bu yüzden beldede halkının, özellikle de bayanların küçükbaş hayvan besiciliğine başladığını söyledi. Nemrut dağının eteklerine koyun sağmak için her gün gruplar halinde toplanarak yola koyulduklarını ifade eden Sultan, koyunları sağdıktan sonra sütlerini kovalara koyarak sırtlarına alıp tekrar köye doğru yola koyulduklarını anlattı. Her gün berivan arkadaşlarıyla yürüdükleri kilometrelerce yola bilerce anı sığdırdıklarını dile getiren berivan Sultan şöyle konuştu:

“Berivanlık yapmak özünde zor bir iş. Herkes berivanlık yapmaz. Ancak berivanlığın güzel yanları da var. Bunun en güzel yanlarında biri de her gün 20 kilometre yol kat ettiğiniz arkadaşlarınız ve arkadaşlıklarınızdır. Bunun yanında bazı günler sütümüz az oluyor. O zamanda sağdığımız sütleri o gün için bir berivan arkadaşımıza veriyoruz. Bu böyle devam edip gidiyor."

Her gün çocuklarıyla yayan olarak 20 kilometrelik stabilize yolu kat etmek zorunda kaldıklarını anlatan Zübeyde Bakır ise, “Günde öğle ve akşam olmak üzere iki defa süt sağımına gidiyoruz. Her gidiş ve dönüşümüz 10 kilometredir. Öğle saatlerinde hayvanların sağımı yapıldıktan sonra sıcaktan bozulmaması için bidonlara doldurduğumuz sütü, sağım yerindeki soğuk su kaynaklarına bırakıyoruz. Yılın 4 ayını koyun sağımıyla geçiriyoruz" diye konuştu.

Berivan kadınlardan Kadriye Ulu da, her yürümek zorunda kaldıkları yolun kendilerini yorduğunu, ancak sağlık açısından faydalı olduğunu düşündüklerini belirtti.