'Biyosentetik kornea' çığır açacak

İsveç'te önemli görme kaybı yaşayan on hastaya nakledilen laboratuvar üretimi kornea tabakaları, hastaların görme yeteneğinde önemli ilerleme sağladı.

Tamamen sentetik kolajenden üretilen kornea ile gerçekleştirilen nakillerin, insandan insana yapılan kornea naklinin yerini alması olasılığı, böylece büyük ölçüde arttı.

'Hastaya özel' yapay kornea, gözdeki sinirleri ve hücreleri yeniden canlandırarak sonuç veriyor.

İnsanda görme yeteneği, bu yolla ilk kez normale dönüştürülmüş oldu.

İnsanın görme yeteneği tamamen korneaya bağlı. Gözbebeğini ve gözün ön kısmını kaplayan ve kolajenden oluşan bu şeffaf tabaka, görüntüyü retina üzerinde odaklaştırlacak şekilde ışığın kırılmasını sağlıyor.

Kornea zedelenmeleri, dünya çapında en büyük görme kaybı nedenlerinden ikincisi. Yaklaşık 10 milyon insan kornea zedelenmesi sonucu görme kaybı yaşıyor.

Doku bankası bulunan ülkelerde kornea hasarı ve hastalıkları, insandan insana kornea nakliyle tedavi ediliyor. Ancak kornea, dünyada çapında büyük darlık çekilen dokulardan biri.

"Biyosentetik" kornea ise, hastanın korneası olabildiğince taklit edilerek ve insan kolajeninden üretiliyor. Yapay korneayı üreten Fibrogen firması, 'hastaya özel' korneayı üretmek için maya ve insanın DNA dizininden yararlandı.

Ameliyat edilen 10 hastanın gözlerindeki hastalıklı doku alındı ve yapay kornea nakli yapıldı. Ardından gelen iki yıl boyunca, hastalarda nakledilen korneaların göze ne derecede uyum sağladığı incelendi.

6 Hastada görme yeteneği, 20/400'den 20/100'e yükseldi. Bu da hastaların, ameliyat öncesinden dört kat uzağını görebildikleri anlamına geliyor.

Yapay kornea nakli yapılan 10 hastanın tümü de görme yeteneğine yeniden kavuştular. Ancak bazı hastaların kontak lensle destek alması gerekti.

Söz konusu hastaların hepsi de, İsveç'te insandan kornea nakli için beklemekteydi.

İki yıllık araştırma ve çalışmanın yazarlarından biri olan İsveç Linkopings Üniversitesinde Rejeneratif Tıp Profesörü olan Dr. May Griffith, BBC'ye yaptığı açıklamada, yapay kornea naklinde böylesi bir başarı elde etmiş olmalarının, kendilerini şaşırttığını söyledi.

Prof. Griffith, "Bizim amacımız yapay korneaların insanda ne derece güvenli bir şekilde kullanılabileceğini denemekti. Hastaların görme yeteneğindeki ilerleme, bizlere bir ödül oldu." dedi.

İsveçli hastaların tümünde, görme yeteneği, insandan yapılmış bir kornea naklinde sağlanan derecede iyileşti. Bazı vakalarda hastanın gözü, insandan yapılan nakle kıyasla, daha hızlı iyileşti.

Prof. Griffith, "Tüm hastaların göz sinirlerindeki rejenerasyon, insandan kornea nakli yapılan hastalarınkine kıyasla daha hızlı oldu." şeklinde konuştu.

Hastaların nakledilen dokuyla ilgili herhangi bir uyumsuzluk ya da ret sorunu da yaşamadıkları ve uzun süreli immunosupresyona gerek kalmadığı kaydedildi. Bunlar, insandan yapılan kornea nakillerinde rastlanan en ciddi yan etkiler.