Boko Haram saldırısı: Cesetlerle dolu köyler

Nijerya'daki Boko Haram örgütünün Baga kentini 'haritadan silerek' gerçekleştirdiği kıyımın ayrıntıları, örgütten kaçanların tanıklıkları ile gün yüzüne çıkıyor.

Guardian gazetesinden Monica Mark, kıyımdan kurtulanlarla konuşarak, saldırının geleceğini kimsenin anlamadığını, militanların önce asker sanıldığını anlatıyor.

Tanıklardan biri "Beş köy geçtim, beşi de sadece cesetle doluydu" diyor.

Monica Mark'ın izlenimini kısaltarak yayımlıyoruz.

Boko Haram katlamı: Cesetlerle dolu beş köyYusuf Sarkin, kendisini doğduğu kasabadan sürgüne yollayan katliam hakkında çok bir şey hatırlamıyor. Silah sesleri, çığlıklar, Baga'nın tozlu sokaklarında uçuşan kurşunlardan kendisini kurtarmaya çalışan çıldırmış bedenler... Tüm bunlar uzun ve korkunç bir bulanıklık içinde birbirine karışmış. Ama Sarkin'in zihninde dönüp duran başka bir şey daha var: O da 10 yaşındaki korkmuş oğlunun elini bırakmış olması.

Sarkin ve eşi dört çocuklarını da yanlarına alarak 3 Ocak'ta Boko Haram'ın katliamından kaçanların arasına katılmış. 51 yaşındaki adamın aklındaki tek şey balıkçı barınaklarının inşa edildiği Çad Gölü'nün kıyısına varabilmekmiş.

Evladının elini bırakacak kadar korkmakSarkin oğlu Adamu'nun elini kavramış ve aile koşmaya başlamış. Ama suya vardıklarında, panik halindeki Bagalılar kanolara üst üste sığmaya çalışırken yanına baktığında oğlunun olmadığını görmüş. "Çocuğunuzun elini bırakmanıza sebep olabilecek korkuyu hayal edebiliyor musunuz?" diye soruyor Sarkin, sesi çatallanarak.

Borno eyaletinin başkenti Maiduguri'ye iki saat mesafede, yakılmış hükümet binalarınin olduğu bir yok üzerinde yer alıyor Baga. Kasabanın uzaklığı onu yakıt kaçakçıları ve 1980'ler boyunca Çadlı isyancıların sınır ötesi baskınları için uygun bri yer haline getirmiş. Bu nedenle buraya çok uluslu bir ordu birimi konuşlandırılmış.

Baga daha önce de Boko Haram tarafından saldırıya uğramıştı. Bu fotoğraf 2013 yılı Nisan ayından. FOTOĞRAF: AFP

Dikenli teller ve kum torbaları ile çevrilmiş bir dizi yapayalnız binalardan oluşan üste Nijer, Kamerun ve Çad'dan birlikler var. Ama yolsuzluk ve sabotaj konusunda karşılıklı süregiden suçlamalar ilişkileri kötüleştirmiş ve geçen yıl Kasım ayı itibarıyla, Boko Haram'ın en az 40 balıkçıyı öldürdüğü saldırıdan sonra burada sadece Nijeryalı birlikler kalmış.

Baga'da beş dönem hizmet veren ancak adını vermeden konuşan Nijeryalı bir asker "Burası bizim için önemli bir üstü ve buradaki (askerleri) öylece geri çekmek çok anlamsız" diyor ve ekliyor: "Bu saldırı sürpriz değildi."

Boko Haram saldırıları konusunda deneyimli, Nijer'den askeri bir yetkili birliklerinin "taktik nedenlerle" çekildiğini söylüyor. Ne asker ne de bu askeri sözcü en son uluslararası birliklerin ne zaman çekildiğini açıklıyor.

Önce asker sandılarBoko Haram militanları kente süzülmeye başladığında henüz şafak sökmemiş. O günlerde yanlış zamanda yanlış yerde olmak kişinin hayatına mal olabilirken, manavlık yapan Yusuf Ahmed Maiduguri'den bir gün önce ayrılmak zorunda bırakıldığı için şanslı olanlardan.

Sabaha karşı 5'te sabah namazını kıldıktan sonra Ahmed kente giren bir dizi kamuflajlı kamyon görüyor. Kasalar, üzerlerinde askeri üniforma olan adamlarla dolu. Bu nedenle Ahmed bir saat sonra ateş açıldığında önce korkmamış. "Her yerde asker görmeye alışmış bir Maidugurili olarak insanların sesin geldiği yön olarak gösterdiği yere doğru yürüdüm" diyor.

Yakınlarda başka bir grup adam yol kenarlarına bariyerler koymaya başlamış. Bunlardan biri 37 yaşındaki Yusuf İdris.

İdris 2013 yılında vahşi bir saldırı Baga'yı Boko Haram'a karşı yeni bir merkez haline getirdiğinde 40 dolar ödeyerek el yapımı eski bir tüfek satın almış ve arkadaşlarının yanına Boko Haram'la savaşmaya başlamış. BU nedenle bir askeri etkinlik gördüklerinde İdris ve adamları ilk önce yardım etmek istemiş. Hiçkimse yaklaşmakta olan kıyımı fark etmemiş.

Heryer yağmalandıAhmed bu bir grup "askere" yaklaştığında birşeylerin ters gittiğini anlamış. "Asker değillerdi, çünkü askeri üniforma giyselerdde botları ve bereleri yoktu" diye anlatıyor. Gruptan bazıları pazara giderek kamyonlarına yiyecek, sığır ve para doldurmaya başlamış. Ahmed "Gülüyor ve kendilerinin hakkı olan bu şeyler için neden para ödeyelim ki diyorlardı. Herşeyi yağmalıyorlardı" diyor.

Başka bir grup ise askeri üste yuvalanmış. "Allahu Ekber" nidaları ile militanlar ateşe başlamışlar. Yolu kapatan barikatların orada İdris elinde ev yağımı tüfeği, roket güdümlü bombalar ve AK 47 tüfekler olan militanlara karşı savaşmaya hazırlanmış. "Birden askeri üste olan grup zırhlıl araçların üzerinde bize doğru gelmeye başladı. BU hepimiz için (başetmesi) çok zordu" diyor. Gruplarından iki kişi öldürülmüş, diğerleri ise kaçmış.

Görgü tanıklarına ve yerel bir yetkiliye göre, askerler silahlarını atıp ormana kaçmadan önce dokuz saat boyunca savaşmış. Adını vermek istemeyen askere ve başka bir yetkiliye göre destek birimi gelmemiş.

'Öldüklerini kabul etmeliyim'İdris, oluklu metal çatısı kurşunlardan dolayı kıvrılıp bükülen bir evde yaşadıkları nedeni ile hayli korkmuş olan Hadiza isminde bir kadınla üç gün boyunca saklnamış. O esnada militanlar evleri yakıyor ve yağmalıyormuş. Bir sabah Hadiza su bulmak için çıkmış ve bir daha dönmemiş. İdris gece olduğunda kaçmaya karar vermiş.

"Ormana vardığımda ilk önce rahatladım. Ama sonra heryerde cesetler gördüm. Beş köy geçtim ve her biri sadece ölülerle doluydu" diyor.

Oğlunun elini bırakmış olmanın azabını yaşayan Sarkin ise, ailesinin geri kalanını da arıyor. Maidiguri'de bir göçmne kampında Sarkin, yeni gelen her göçmen grubu içinde en küçüğü beş yaşında olan çocuklarını arıyor.

"Onları kimse görmemiş. Sanırım öldüklerini kabul etmem gerek" diyor sakince. "Şu anda kafam çok karışık. Ama gücümü topladığımda, sanırım başka bir yere gidip yeni bir başlangıç yapmalıyım. Şu anda tek yapabileceğim bu."