Borsa İstanbul Yönetim Kurulu Başkanı Karadağ: (2)

İSTANBUL (AA) - Borsa İstanbul Yönetim Kurulu Başkanı Himmet Karadağ, "2018 yılında 6 halka arz gerçekleşti, bunlardan toplam 3 milyar 39 milyon lira fon sağlandı, toplam yerli ve yabancı yatırımcı sayısı 56 bin 527 oldu." dedi.

Karadağ, basın mensupları ile bir araya gelerek gündeme ilişkin soruları yanıtladı. Türkiye'de şu ana kadar sermaye piyasalarının çok belirleyici olmadığını dile getiren Karadağ, bundan sonraki süreçte sermaye piyasalarına dönülmesi gereken yere ulaşıldığını söyledi.

Kredi Garanti Fonu'nun (KGF) etkilerinden bahseden Karadağ, şu değerlendirmelerde bulundu:

"Ekonomimizi rahatlatmak, en azından şirketlerin hayatiyetini devam etmesini sağlamak, batmalarını engellemek için KGF etkisiyle kredi fonlamasını artırmaya çalıştık. Kredi fonlamasını siz, bankacılık sistemindeki değişik dengeleri oynayarak artırmaya çalıştığınızda, mevduat hacmi aynı şekilde kalıyorsa, ilave kredi talebi yaratıyorsunuz.

Mevcut sistem de zaten kapasitenin üzerinde olan kredi talebini ilave artırdığınızda, bu ciddi anlamda enflasyon ve faiz oranlarını tetikliyor, yukarı yönlü hareket etmesini sağlıyor. 2016 şoklarını atlatmak için KGF iyi uygulandı ancak bunun negatif dışsallıkları oluştu. En temel negatif dışsallığı da enflasyonu ve faiz oranlarını yukarı yönlü tetiklemesi oldu. Olağanüstü koşullar sebebi ile böyle bir uygulamaya gidildi, orta ve uzun vadede çok sürdürülebilir ve devam edilebilir değil."

Himmet Karadağ, gelinen noktada Borsa İstanbul'un Türkiye'nin ilk 500 ve bindeki firmalarını hedeflediğini belirterek, ilk bin firma ile ekonomik büyüklüğün ciddi kısmının kavranabileceğini söyledi.

- "Öz kaynak kredi oranı birçok sektörde yüzde 90'ların üzerinde seyrediyor"

Firmaların birçoğunun ilave krediyi kaldıracak kapasitelerinin kalmadığını bildiren Karadağ, firmaların öz kaynak kredi oranının birçok sektörde yüzde 90'ların üzerinde seyrettiğini anlattı.

Kur etkisi de dikkate alındığında geçen sene firmaların yaşadığı sorunlardan bahseden Karadağ, şöyle devam etti:

"Artık bu faiz oranlarında iş adamları girişimciler yatırım yapmak istemiyor. Çözüm, öncelikle beklentileri düzeltmek lazım. Genel makroekonomide beklentilerimizde bir negatiflik yok, siyasi istikrar devam ediyor, bölgede sorunlarımız olmakla birlikte tansiyon aşağı yönlü, siyasi olaylarda, terör ve diğer çatışma bölgelerinde kısmi düzelmeler var. Şimdi biz firmalarla şunu çalışıyoruz, birçok firmada, kredi yerine halka arz ve hisse finansmanı modellediğimizde, firmaların mali tabloları sürdürülebilir hale geliyor, kur riski çok ciddi anlamda firmalarımızın kabusu olmaktan çıkıyor, en önemlisi de firma değerlemeleri ciddi anlamda yukarı hareket ediyor.

Şu an ki mevcut senaryoda, yüksek faiz ve kur giderleri nedeniyle kısa-orta vadede zarar oluştuğu için, kredilerin belli bir kısmını hisseye dönüştürdüğümüzde, kur ve faiz giderlerindeki azalma sebebiyle mali tablolardaki EBİTDA ve net kar rakamları pozitife doğru ciddi anlamda yol alıyor, bu da firma değerlerini yukarı çekiyor."

- "Ölçeğini yakalamış firmaları halka arza birebir teşvik etmeye devam edeceğiz"

Halka arz modellemesinin firmaların değerlemesi ve kaynakların etkin kullanımının firmalar için önemi hakkında değerlendirmelerde bulunan Karadağ, son dönemde örnekleri görüldüğü üzere firmaların halka arzla ilave kredi talebinden kurtulduğunu anlattı.

Karadağ, bu tür halka arzların kredi arz-talebindeki dengesizliğe pozitif etki sağladığına işaret ederek, şöyle devam etti:

"Bankacılık sisteminin verebileceği kredi zaten 1,5 trilyon, onu zaten zorlamış 2 trilyon bandının üzerine çıkarmış, siz ilave birkaç milyar daha kredi istediğinizde, bankalar artık tok satıcı. Çünkü kaynakları kısıtlı, zaten rahat ve esnek koşullarda verebileceği kadar sistemi fonlamış. Böyle bir sistemde küçük rakamlarla bile olsa ilave kredi talebini azaltmak, hele bir de mevcut alınan kredileri geri ödemek sistemimizi makro açıdan çok ciddi anlamda rahatlatıyor.

Biz bu sene devam edecek halka arzlarda da bu yöntemle bir kaç milyar bir kaç milyar mevcut kredi ve faiz oranlarındaki şişkinliği alabileceğimizi, kalkınmanın sürdürülebilirliğine de çok ciddi katkı yapabileceğimizi düşünüyoruz. 2018'in bu anlamda çok kötü başlamadığını düşünüyorum, iyi bir başlangıç yaptık, devamında da aynı eksende devam edeceğiz. Ölçeğini yakalamış firmaları halka arza birebir teşvik etmeye devam edeceğiz."

Halka arz için firma ile ilgili çalışarak, firmalara spesifik çözümlerle gittiklerini anlatan Karadağ, firmanın CFO'su gibi hareket ettiklerini, hedef kitledeki nitelikli firmaları seçtikten sonra hareket ettiklerini söyledi.

- "Yeni yatırımcılarda yukarı yönlü bir artış var"

Şu ana dek 2018 yılında 6 halka arz gerçekleştiğini anımsatan Karadağ, bunlardan toplam 3 milyar 39 milyon lira fon sağlandığını, toplam yerli ve yabancı yatırımcı sayısının 56 bin 527 olduğunu, ilk defa bu halka arzlarla gelen yatırımcı sayısının ise 14 bin 983 olarak gerçekleştiğini aktardı.

Toplam yatırımcı sayısının yüzde 27'sine denk gelen bu rakamın önemine dikkati çeken Himmet Karadağ, yeni yatırımcılarda yukarı yönlü bir artış olduğunu bildirdi.

Karadağ, bunu ilave hisse fonlamasının artırılması adına çalışmaya devam edeceklerini belirterek, şu bilgileri verdi:

"Geçen yıl Borsa açısından oldukça verimli bir yıl oldu, bu da bizim motivasyonumuzu artırıyor. Öngörülerimiz doğrultusunda 2017 yılını yüzde 47'nin üzerinde bir getiri ile kapattık. Hani tavsiye etseniz, dükkanı kapatsak, malları hurdacıya versek, firmaların bir değeri oluşur. O değerin bile altına inen firmalarımız vardı, bu çok ciddi bir problemdi. 2017 yılında kısmen bu sıkıntı giderilmiş oldu, toparlama sağlanmış oldu.

Ama halen endeksin orta-uzun vadede yukarı yönlü hareket edeceğini düşünüyoruz. Toparlanmayı genel anlamda önemsiyoruz. Hem ikincil halka arzların hem de mevcut halka arzların motivasyonun sağlanabilmesi için, mutlaka şirketlerin genel değerini gösteren endeks hareketinin asgari bir seviyenin üzerinde olması gerekiyor. Hisse bazında aşağı yönlü de yukarı yönlü de hareketler olabilir."

"Kredi kartı ile hisse alınmaz, yatırım yapılmaz, çok kısa vadede ya da çok acil ihtiyaçlarınızdan ayırdığınız tutarlarla Borsa yatırımcısı olunmaz. Bu riskli bir şey, hiç bir yatırımcıya önermiyorum." diyen Karadağ, şunları kaydetti:

"Bazı yatırımcılar halka arzdan veya değişik şekillerde hisse alıyorlar. Çok kısa vadeli hareketlerde bile, sosyal medyadan 'Başkan siz al dediniz, halka arzı methettiniz ama işte bu hisse düştü, şöyle oldu, böyle oldu.' diyorlar. Bu endeksin en doğal hareketi. Hisse aldınız, bu aşağı yönlü de yukarı yönlü de olabilir.

Bazen bunun firma mali tablolarıyla, hissedeki arz ve taleple açıklanabilir makul sebepleri olabileceği gibi, makul olmayan manipülatif sebepleri de olabilir. 'Bugün 3 liraya hisse aldım, ertesi gün 2,5 liraya düştü, öldüm bittim.' demek sizin Borsa'nın olması gereken klasik yatırımcısı olmadığınızı gösteriyor, kısa vade çok tavsiye ettiğimiz bir şey değil. Günlük alıp satanlara, kendinden eminse bir şey dediğimiz yok ama risklerini kendileri alacaklar."

(Sürecek)