Boy uzatma ameliyatlarının komplikasyonları
SAMSUN (İHA) - Ortopedi ve Travmatoloji Uzmanı Opr. Dr. Murat Uygun, hekimlerden boyunun uzatılmasını isteyen kısa boylulara ameliyatın risklerinin uzun uzun anlatılması gerektiğini belirtti.
Opr. Dr. Murat Uygun, kemik uzatmanın, bir takım cihazlar kullanılarak kemiğin istenilen uzunluğa ulaşmasına verilen bir tabir olduğunu belirterek, "Kemik uzatma ameliyatları tıbbi zorunluluk olduğu durumlarda uygulanır ve boy uzatma tabiri ile karıştırılmamalıdır. Boy uzatma tıbbi zorunluluk olmadan kişinin cücelik nedeni ile hekimden istediği bir işlemdir. Bu yapılan ameliyatların komplikasyonları fazla olup boy uzatmak isteyen hastalara uzun uzun anlatıldıktan sonra yapılabilir" dedi.
Kemik uzatma ameliyatlarının doğumsal olarak kol ve bacak kısalığı, doğum anında gelişen komplikasyonlar sonucu oluşan kol ve bacak kısalığı (Sebral Palsy), doğum sonrasında gelişen enfeksiyon veya travmalar sonucunda gelişen kol, bacak kısalıkları (Polio Sekeli), ateşli silah yaralanmaları sonucu oluşan kemik kayıpları, kemik tümörleri nedeni ile tümörlü bölgenin çıkarılarak yerinin uzatma ile doldurulması ve travma nedeni ile oluşan kemik kayıplarında yapıldığını dile getiren Uygun, "Kemik uzatma ameliyatlarında kullanılan teknikler ile sadece uzatma değil kol ve bacaklardaki eğrilikler, kontraktürler açılabilmektedir. Kemik enfeksiyonu, kanama gecikmesi veya kaynamama gibi sorunlar da tedavi edilebilmektedir. Kemik uzatma ameliyatları; dışarıdan teller vasıtası ile takılan eksternal fiksatör adı verilen cihazlar ile uzatma, kemik içine yerleştirilen çiviler yardımı ile uzatma teknikleriyle gerçekleşir" dedi.
En fazla kullanılan tekniğin, eksternal fiksatörler ile yapılan uzatma olduğuna dikkat çeken Uygun, uzatma yapılacak miktarın önceden tayin edilmesi gerektiğine işaret etti. Uygun, "Kemik kesilir ve hergün cihaz vasıtası ile 1 mm kadar uzatma yapılır. 3 mm gibi bir kısalık 30 günde tamamlanır. Daha sonra cihaz çıkartılarak plak ve vida ile uzatma yapılan bölgenin tam kaynaması beklenir. Kaynama gerçekleştiğinde üzerine tam yük verilir. Plak-vida tespiti yapmadan da eksternal fiksatör bekletilerek kaynama sağlanabilir. Enfeksiyon riski olduğu için bu pek tercih edilmez. Kemik içine yerleştirilen çiviler ile de uzatma yapılabilir. Adımlamaya duyarlı bu cihazlar ile belirlenen kısalık düzeltmesi olur. Pahalı bir işlem olduğu için tercih edilmez. Bacaklardaki kısalıklarda da kullanılabilir" diye konuştu.
"NE KADAR DEFEKT VARSA O KADAR UZATMA SAĞLANABİLİR" Tümör, enfeksiyon veya travma nedeni ile kemik defekti gelişmesi durumlarında ne kadar defekt varsa o kadar uzatma sağlanabileceğini ifade eden Uygun, şunları söyledi;
"Örneğin, 20 cm. kadar bir tümör reaksiyonu yapıldı ise 20 cm. kadar uzatma yapılabilir. Bu durumda ekstremitedeki damar, sinir, kas ve tendon gibi yapıların uzunluklarında bir değişiklik ve gerilme olmaz. Ancak doğumsal kısalıklarda olduğu gibi kemik defekti olmadan kemik uzatma yapılacak ise yumuşak dokuların uzatmayı tolere edebilecekleri maksimum bir gerginlikleri vardır. Bu da 5 cm'yi geçmez. Mesela 10 cm. gibi bir alt ekstremite kısalığında, uzatmanın bir kısmı uyluk kemiğinden yapılır ve dokular buna uyum sağlayana kadar beklenir. Daha sonra bacak kemiğinden uzatma yapılarak kısalık tedavi edilir. Fazla uzatmaya kalkışılırsa sinirlerin aşırı gerilmesi ile sinir felçleri ve kontraktürler gelişebilir"
Hangi yaşlarda kemik uzatma yapılabileceğiyle ilgili bilgilerde veren Uygun, "Kemik uzatması kemik kesilerek herhangi bir yaşta yapılabilir. Ayrıca henüz büyümesi durmamış çocuklarda kemiği kesmeden büyüme plağına geçilecek teller vasıtasıyla eksternal fiksatörlerle uzatma yapılabilmektedir" derken, kemik uzatmada değişik riskler bulunduğunu vurguladı. Uygun, "Kemik uzatma işlemi doktor ile hasta arasında iyi bir diyalog kurulabildiği taktirde yapılmalıdır. İşlem uzun ve zordur. Sabır ile hekimin tavsiyelerine uymak gerekir. Uzatma işlemlerinde anestezi komplikasyonları dışında pek çok risk bulunmaktadır. Bunlardan birisi, birden fazla ameliyat olmaları gerekliliğidir. Cihazların takılması, çıkarılması, plak ve vida tespitleri ayrı ayrı ameliyat gerektirmektedir. Takılan cihazlardaki tellerde kırılma, cihazda deformasyon gelişebilir. Çivi diplerinde enfeksiyon oluşabilir. Uzatma işlemlerinde özellikle büyüme plağında oluşan uzatma işlemlerinde ağrı oluşabilmektedir. Yapılan cerrahi işlemlerden sonra bacakta göze hoş gelmeyen ameliyat insizyon ve çivi yeri skarları oluşmaktadır. Bilinçsizce hekim kontrolü dışında yapılan uzatma ile eklem kontraktörleri gelişebilmekte, bu da ek cerrahi işlem gerektirmektedir. Uzatma işlemleri uzun ve sabır gerektirdiğinden hastalarda psikolojik sorunlar oluşturabilmektedir. Uzatma gecikirse kemik erken kaynayabilir, uzatma planlanandan kısa olur. Tüm bunlar göz önüne alındığında kemik uzatması ancak tıbbi zorunluluk dahilinde yapılmalıdır. Cücelik gibi iki taraflı kol ve bacak uzatmaları hastaya tüm riskler ve işlemler ayrıntılı anlatıldıktan sonra yapılmalıdır" uyarısında bulundu.
