Boyunduruk kelimesinin eş anlamı olan kelimelerin kullanımı, içinde geçeceği cümlenin ne anlatmak istediğine bağlı olarak değişir. Hayvanların boynuna geçirilen bir nesne, güreşteki bir hamle ve mecaz olarak baskı anlamlarında kullanılır. Her bir anlamının farklı eş anlamlı sözcüğü vardır.
Türk Dil Kurumu, isim türündeki bu sözcük için farklı tanımlar yapar. Bu tanımlardan biri mimarlık alanında, diğeri sporda bir diğeri ise mecaz ifadelerde kullanılan sözcüklerin tanımlarıdır.
İlk anlamına göre "çift süren veya arabaya koşulan hayvanların birlikte yürümelerini sağlamak için boyunlarına geçirilen bir tür ağaç çember"dir. Mengene aletinin üst yanındaki kemer biçimli bölüme de boyunduruk denir.
Mimarideki anlamıyla kapı ve pencere gibi açıklıkların üzerine konulan taş, beton veya ağaç gibi parçalara verilen bir isimdir.
Sporda güreş yapan kişilerin, rakibinin başını koltuğunun altına alarak boynuna kolunu dolaması hamlesi de boyunduruk olarak ifade edilir.
Mecaz anlamda boyunduruk, bir kişinin diğer kişiye ya da kişilere baskı uygulamasıdır.
Boyunduruk eş anlamlısı olan kelimeler, farklı karşılıklarına göre şunlardır:
Hangi anlamında kullanıldığını tespit edebilmek için cümlenin içindeki kullanımına bakılır. Cümlenin tamamına göre ise uygun eş anlamlı sözcük seçilerek kullanılabilir. Bazı örnek cümle ve deyimler şunlardır: