Bozyazı'da 'gölevez Üretimi' Toplantısı

Mersin'in Bozyazı ilçesinde 'gölevez üretimi' konusunda toplantı yapıldı.

İlçe Gıda Tarım ve Hayvancılık Müdürlüğü tarafından hazırlanan, 'Bozyazı İlçesi Gölevez Üretimi Geliştirme Projesi' toplantısı Mamure Otel'de yapıldı. Toplantıya Bozyazı Kaymakamı Mustafa Erkayıran, Belediye Başkanı Mehmet Ballı, Gıda Tarım ve Hayvancılık İlçe Müdürü Savaş Çelik, daire müdürleri ve üreticiler katıldı.

Toplantıda konuşan Kaymakam Mustafa Erkayıran, ilçenin ana geçim kaynağından birinin turizm, diğerinin ise tarım olduğunu söyledi. Turizmin şu an istenilen seviyede olmadığını kaydeden Erkayıran, bunun da ulaşımla ilgili çalışmaların henüz tamamlanmamasından kaynaklandığını, yol yapım çalışmalarının tamamlanmasıyla turizmde de bir canlılık yaşanacağına inandığını belirtti. İlçenin en önemli gelir kaynağının tarım olduğunu vurgulayan Erkayıran, bu sektörde de bölgenin en önemli ürününün muz olduğunu belirtti. Muz üretimi ile ilgili zaman zaman çeşitli sorunlar yaşandığını ancak bu sorunların aşılamayacak sorunlar olmadığını ifade eden Erkayıran, muz ve bölgenin bir diğer ürünü olan çilek üretimi ile ilgili de çalışmalar yapıldığını söyledi.

Gölevez üretimi konusunda bir süredir çalışma yapıldığını aktaran Erkayıran, "Gölevez, bu bölge için burada üretilen bir bitki. Ama Türkiye’de pek tanınmıyor. İşte bu çalışma önderlik gerektiren, liderlik gerektiren ve daha fazla efor gerektiren, güç sarf ettirmesi gerektiren çalışma. Şimdi burada arkadaşlarımız bir yıldan beri güzel bir çalışmanın içerisine girmişler. Ben emeği geçenlere teşekkür ediyorum. Bir yerden başlamak lazım. Bir yol haritası çizilmesi gerek. Gölevezi ne yapacağız? Pazar mı oluşturacağız? Gölevezden elde edilen gelir muzdan iyi mi? İyi ise pazara sürersek, tanıtım yaparsak alternatif bir üretim biçimine sokabilir miyiz? Toplantı sonunda yol haritası çizmemiz gerekir ki, hedefine ulaşsın" dedi.

Bozyazı Gıda Tarım ve Hayvancılık Müdürü Savaş Çelik ise, Bozyazı'nın da içerisinde bulunduğu Akdeniz bandının, son derece önemli tarımsal potansiyeli olan bir bölge olduğunu söyledi. Kendine özgü toprak yapısı ve iklim özellikleri ile ülkenin diğer kesimlerinde yetiştirilemeyecek bazı bitkilerin, bu bölgede ekonomik olarak üretilebildiğine dikkat çeken Çelik, "Bu yapı içerisinde muz gibi önemli düzeyde üretim ve ekonomik değer taşıyan ürünlerin yanı sıra, oldukça yüksek bir potansiyel değer barındıran ancak bu potansiyelinden yeterince faydalanılamayan gölevez bitkisinin de dikkatlerin çekilmesi gereken bir ürün olduğu düşünülmektedir. Gölevez, Asya’nın güney doğusundan Afrika kıtasına ve pasifik adalarına kadar üretimi yayılmış, yine Asya, Afrika, Orta Amerika ve pasifik adalarında yaşayan milyonlarca insanın temel gıda kaynağını oluşturmaktadır. Buralarda bilinen yaygın adı 'taro' olup, ülkemizde gölevez, KKTC’de ise 'kolakas' olarak tanınmaktadır. Dünyada böylesine geniş bir coğrafyada üretim ve tüketimi olan gölevez, ülkemizde muzun üretim alanlarına benzer şekilde kıyı Akdeniz'de Bozyazı, Anamur, Gazipaşa ve Alanya ilçelerinde yetiştirilmektedir" diye konuştu.

Bu dar sahada üretilen gölevezin en önemli sorununun, yine dar alanda tüketiliyor olması olduğunu ifade eden Çelik, "Maalesef ki dünyada yarım milyarın üzerinde insanın temel besin kaynağı olan gölevez, ülkemizde üretim bölgesinin dışında tanınmamaktadır. Öncelikle yol haritamız içerisinde gölevezin bir tarımsal ürün olarak ülkemizdeki varlığını tescil ettirmemiz gerektiğini düşündük ve projenin uygulamaya aktarılması ile birlikte Bakanlığımız üst birimleri ile görüşmeler yaptık. Daha önce hiçbir şekilde ürün kayıtlarında yer almayan gölevezin, Bakanlığımız ürün listesine girmesini sağladık ve Ulusal Çiftçi Kayıt Sistemi Veritabanında ilk kez gölevez bitkisinin yer almasını sağladık" şeklinde konuştu.

Bu suretle proje kapsamına dahil edilen 8 üreticinin. toplam 16 dekarlık alandaki üretimleri Çiftçi Kayıt Sitemine 'gölevez üreticisi ve üretim alanı' olarak kaydedilmesinin sağlandığını aktaran Çelik, şöyle devam etti; "İlçemizde tarımsal üretim alanlarında sera yapılabilecek alanların oransal olarak büyük bir bölümü sera yapılarak muz üretimine ayrılmıştır. Mevcut sera alanlarının dışında kalan üretim alanlarının büyük çoğunluğu ise mülkiyeti ihtilaflı ya da çok hissedarlı olup resmi anlamda üretim kaydı zor olan alanlardır. Gölevez de bu durumda ki alanlar içerisinde kendisine üretim alanı bulmaya çalışan bir ürün olduğundan, mevcut gölevez üretim alanlarının resmi kayıtlarının yapılması son derece güç olmaktadır ki, proje bu güçlükler içerisinde Çiftçi Kayıt Sistemine ürün kayıtlarını yapmıştır. Proje ile gölevezin üretici desteklenerek uygulama dönemindeki varlığı garanti altına alınmıştır."

Gıda Yüksek Mühendisi Mevlüt Şen'de sunumunda, gölevizin nerelerde yetiştiği, nasıl işlendiği ve faydalarını anlattı. "İnsanların gölevez tüketerek hem temel besin ihtiyaçları olan karbonhidrat, protein, mineral ve vitamin ihtiyaçlarını karşılayacaklar hem de kalınbağırsak kanseri hastalığına karşı tedavi edici değil ama korunacaklardır" diyen Şen, "Yaşlıların kemik erimesi önlenecek, bebeklerin kemik gelişimi sağlıklı olacaktır. Tüketiciler böylece hazır gıda olarak gölevez cipsini tüketerek temin edebileceklerdir. Yeni bir alternatif ve organik gıda tüketilebileceklerdir. Gölevezde, potasyum oranı yüksek olduğundan insanlarda üreme hormonunu arttırmaktadır" dedi. dedi.

Çiftçilerin, gölevez tarımından dekarda 2 bin lira gelir elde edilebileceğini söyleyen Şen, şu bilgileri verdi; "Bilinçli ve bilimsel bir gölevez yetiştiriciliğiyle dekardan 7 bin kilogram ve 7 bin TL gelir elde edilebilir. Dekardan 3,5 kat daha fazla gelir elde edilebilir. Cips fabrikalarının sözleşmeli gölevez üretimi yaptırmasıyla pazarlama sorunu da olmayacaktır."