Brezilya'da 2019'da çöken maden atık barajıyla ilgili dava açıldı

RIO DE JANEIRO (AA) - Brezilya'da Minas Gerais eyaletinde 2019'da 250'den fazla kişinin ölümüne yol açan maden atık barajındaki çökmeyle ilgili barajın işletmecisi ve denetçisi şirketlerde görevli kişiler hakkında dava açıldı.

Eyaleti savcılığı, hazırladıkları iddianamede, barajı işleten maden şirketi Vale ile teknik denetimlerini yapan Alman Tuv Stud şirketlerinde görevli 16 kişiyi, "bilinçli taksirle ölüme sebep olmak" ve "çevreye zarar vermekle" suçladı.

Savcılık, Vale'in o sıradaki Yönetim Kurulu Başkanı Fabio Schvartsman ve 10 çalışanı ile 5 Tuv Stud çalışanı için 12 ila 30 yıl hapis cezaları istedi.

- "Maden şirketi güvenlik riskinin farkındaydı"

Olayla ilgili soruşturmaya önderlik eden Başsavcı William Garcia Pinto Coelho, basın mensuplarına yaptığı açıklamada, Schvartsman'ın çöken maden atık barajında yeterli güvenlik standartları bulunmadığından Ekim 2017'den beri haberdar olduğunu belirterek, "Elimizde Schvartsman'ın yalnızca çöken barajla ilgili değil, Vale'in işlettiği çok sayıda başka barajla ilgili güvenlik risklerine dair bilgi sahibi olduğuna dair deliller var. Kanıtlar apaçık ortada." ifadelerini kullandı.

İddianamede, kazanın ardından yapılan teknik incelemede, çökmenin atık metallerin sıvılaşması nedeniyle yaşandığı ve çökmeye barajın yapımındaki bazı mühendislik hatalarının yol açtığının anlaşıldığı aktarıldı.

Vale, iddialarla ilgili yaptığı açıklamada, "bilinçli cinayet" suçlaması karşısında şaşkın olduklarını, çökmenin sebeplerinin açıklığa kavuşturulması için otoritelerle her türlü iş birliğini yapmaya hazır bulunduklarını ifade etti.

- "Denetim şirketi sahte sağlamlık raporları hazırladı"

İddianamede teknik denetimleri yapması gereken Tuv Sud şirketinin "bölgedeki madenin çalışmasını sürdürmesi için barajın sağlamlığına dair sahte raporlar hazırladığı ve bu yolla Vale'in itibarının olumsuz etkilenmesini önlediği" ileri sürüldü.

Tuv Sud'ten yapılan açıklamada, barajın çökmesinin nedeninin henüz tam anlamıyla açıklığa kavuşturulmadığı, farklı kaynaklardan gelen bilgilerin birleştirilerek ele alınması gerektiği, şirketin kovuşturma aşamasında savcılarla her türlü iş birliğine açık olduğu kaydedildi.

- Baraj faciası

Maden tortularının yığıldığı atık barajının 25 Ocak 2019'da çökmesiyle içinde ağır metallerin bulunduğu atıklar, Paraopeba Nehri'ne karışarak yakındaki Brumadinho kasabasının çamura gömülmesine yol açmıştı.

13 milyon metreküp atığın çevreye yayılmasına sebep olan facianın ardından baraj çevresinde yaşayan yaklaşık 3 bin kişi tahliye edilmişti. Olayda en az 250 kişi hayatını kaybetmiş ve ağır maddi zarar meydana gelmişti.

Minas Gerais eyalet mahkemesi, çöken maden atık barajında sorumluluğu nedeniyle işletmeci şirketin tüm insani zararların yanı sıra maddi ve çevre zararlarını da karşılamasına karar vermişti.

Eyalette 2015'te de yine Vale'in işlettiği bir baraj çökmüş, ancak olay nedeniyle kimse hakkında soruşturma açılmamıştı.