BTC'de sona doğru
ANKARA (İHA) - Azerbaycan'da yılda 50 milyon ton düzeyinde üretilecek ham petrolün, Ceyhan'da inşa edilecek deniz terminaline ve buradan da dünya pazarlarına ulaştırılması amacını taşıyan Bakü-Tiflis-Ceyhan (BTC) Ham Petrol Boru Hattı (HPBH) projesinden ilk petrol 25 Mayıs'ta akıtılacak.
Hazar Denizi'nin soğuk suları altında yatan zengin hidrokarbon rezervlerinin, uluslararası enerji piyasalarına ulaştırılması amacını taşıyan BTC HPBH Projesi, 1991 yılından bu yana Türkiye'nin gündeminde. Bu tarihi proje kapsamında Bakü'den başlayıp Ceyhan'da son bulacak olan ve Türkiye kesimi bin 70 kilometre olmak üzere toplam bin 730 kilometre uzunluğundaki boru hattıyla, başta Azeri petrolü olmak üzere bölgede üretilecek yılda 50 milyon ton düzeyinde ham petrol, Ceyhan'da inşa edilecek deniz terminalinden dünya pazarlarına ulaştırılacak. Tüm hattın tamamlanması ve devreye alınması için hedeflenen tarih 2005 yılı başlarıydı ve 25 Mayıs'ta yapılacak törenle boru hattından ilk petrol pompalanacak. Batı enerji koridorunun önemli bir ayağını oluşturan BTC hattı, çıkış noktasında olması nedeniyle Türkiye'ye jeopolitik önem kazandıracak. Proje ile, Ceyhan'ın önemli bir uluslararası petrol piyasası merkezi haline gelmesi öngörülürken, Türk boğazlarındaki aşırı trafik yükünden kaynaklanan geçiş risklerinin en aza indirilmesiyle de İstanbul'un çevresel emniyetini sağlayacak.
PROJENİN KATILIMCILARI 3 Ekim 2000'de BTC Projesi'ni desteklemek üzere bir sponsor grup meydana getirildi. 8 şirketten oluşan bu gurubun üyeleri 17 Ekim 2000'de bir "Sponsor Grup Finansman ve İşbirliği Antlaşması" imzaladı. Ana İhraç Boru Hattı Katılımcıları (MEP) olarak da adlandırılan ve aman içinde değişen sponsor grup üyelerinin son şekli ise şöyle:
"BP Exploration (Caspian Sea) Ltd. yüzde 30.1, SOCAR yüzde 25, Unocal BTC Pipeline Ltd. yüzde 8.9, Statoil BTC Caspian AS yüzde 8.71, TPAO yüzde 6.53, ENI % 5, TotalFinaElf yüzde 5, Itochu Oil Exploration (Azerbaycan) INC yüzde 3.4, Inpex yüzde 2.5, ConocoPhillips yüzde 2.5, Amerada-HESS (BTC) Ltd. yüzde 2.36."
Dünyanın en büyük projelerinden olan BTC Projesi'nin temel mühendislik çalışmaları Kasım 2000- Mayıs 2001 arasında yapılırken, Detay Mühendislik çalışmaları Haziran 2001-Ağustos 2002 arasında gerçekleştirildi. Arazi temin ve inşaat çalışmaları ise Eylül 2002-Mayıs 2005 tarihlerinde gerçekleştirildi. Projenin teknik özellikleri ise şu şekilde:
"Maksimum Kapasite 50 Milyon ton/yıl (1 Milyon varil/gün)
Toplam uzunluk 1.730 km
Türkiye kesimi 1.070 km
Çıkış noktası Sangachal (Bakü-Azerbaycan)
Varış noktası Ceyhan Terminali, Türkiye
Boru çapı 42-inç ve 34-inç
Dizayn basıncı 100 Bar
Pompa istasyonu 10-12 (Türkiye 4)
Petrol gravitesi 330 API."
Türkiye'nin jeopolitik konumunun önemini artırmasının yanında siyasi ve ekonomik olarak da çok önemli olan proje, Türkiye'yi doğu ve batı arasında enerji koridoru haline getirecek proje olarak da nitelendiriliyor. Çevresel Etki Değerlendirmesi (ÇED) Raporu da hazırlanan projede ilgi çekici çalışmalardan bazıları da çeşitli hayvanların üreme dönemlerinde güzergah değiştirilmesi oldu. Azerbaycan'ın başkenti Bakü'den ilk petrolün pompalanması için gün sayılan ve dünyanın en büyük projelerinden biri olan BTC Projesi ile yıllık 50 milyon ton ham petrolün Ceyhan terminalinden dünya pazarlarına dağıtılması amaçlanıyor.
