Bu 8 özelliği taşıyan insanları kendinizden uzak tutmanız hayrınıza

Ali Halit Diker / Mynet Haber

Birkaç arkadaşınızla keyifli bir gece geçirmek için birlikte dışarı çıkıyorsunuz. Şık bir restorana ya da güzel bir gece kulübüne gittiğinizde arkadaşlarınızla geçireceğiniz vaktin size ne kadar iyi geleceğini düşünüyorsunuz. Masanıza oturdunuz, siparişinizi verdiniz... Siparişleriniz geldiğinde, olur ya, bir sipariş eksik ya da yanlış geliyor. Gruptan biri hemen başlıyor söylenmeye, şikayet etmeye. Paranızla rezil olduğunuzdan tutun da, servis elemanının zihinsel kapasitesiyle ilgili hakaret ve aşağılamaya varan yorumlara kadar birçok olumsuz söz ve ters hareket bir anda tüm keyfinizi kaçırıyor. İçten içe aslında sorunun küçük bir yanlış anlaşılmadan ibaret olduğunu düşünüp konunun neden bu kadar büyüdüğüne anlam veremiyorsunuz. Diğer yandan arkadaşınız konuştukça siz de bir süre sonra fark ediyorsunuz ki siz de bir şeylerden şikayet etmeye başlamış, bu olumsuz sohbetin bir parçası olmuşsunuz. Sanki zehirlenmiş gibi kendinizi bu olumsuzluğun içinden kolay kolay kurtaramıyorsunuz.

'Zehirli insanlar' (toxic people) olarak tanımlanan kişilerin yaptığı genellikle budur. Yaşamdan keyif almak yerine çevresindeki insanları zehirleyerek kendi sefaletlerine ortak ederler. Peki bu insanların ortak özellikleri nedir, ve onları nasıl kendinizden uzak tutabilirsiniz?

1. Çıkarları için başkalarını kullanmaktan çekinmezler

Bu insanlar hayatın tüm alanlarında çevresindeki insanları kendi çıkarları için kullanmaktan çekinmezler. Genellikle akılcı görünen sebeplerle insanları istediklerini gerçekleştirmek için ikna edebilirler. Bu süreçte karşısındakine verecekleri zararlar umurlarında olmaz.

2. Yargılayıcıdırlar

Peşin hükümlü de denilebilir. Hayatlarının merkezlerinde sadece kendileri oldukları için empatiden yoksundurlar. İnsanları tanımadan onlar hakkında her şeyi bildiklerini iddia eden birileri varsa çevrenizde, muhtemelen zehirli biridir. Başkalarının hatalarının sebeplerini merak etmezler, çünkü ne de olsa onlar hep haklıdır.

3. Duygularıyla yüzleşmezler

“Hakaret hakkında bilmeniz gereken her şey” yazımızda aslında kötü söz, hakaret ve aşağılamalardan etkilenmemenin tamamen bizim elimizde olduğundan bahsetmiştik. Bunun dışında insanların başına gelen olumsuz olaylardan etkilenmemesi tabii ki beklenemez. Yine de şu bir gerçek ki her insan başına gelen tüm olumsuzlukları atlatacak güce sahiptir. Öyle hissetmeseler bile dostlarından ya da profesyonellerden alacağı desteklerle kendi duygu durumunu düzeltebilirler. Zehirli insanlar ise her türlü olumsuz duygusunu etrafındakilere yansıtır, bu duygularla başa çıkmak yerine kendi duygularının sorumluluklarını başka insanlara ya da olaylara yükler.

4. Özür dilemezler

Neden dilesinler ki? Hayatlarındaki ve çevrelerindeki hiçbir olumsuzluğun sebebi onlar değildir. Bu insanlar birilerinin kendilerine komplo kurduğuna, birçok düşmanları olduğuna ve bu düşmanların türlü alicengiz oyunlarıyla kendilerini alt etmeye çalıştığını düşünmeye bayılır. Çünkü sorumluluk alma gibi bir dertleri yoktur.

5. Tutarsızdırlar

Bazen fikirleri ve duyguları dakikalar içinde değişebilir. Bir sohbetiniz sırasında 15-20 dakika önce söylediği şey hakkında “ben öyle bir şey demedim” diyebilirler ve sizin onu yanlış anladığınız konusunda ısrarcı olabilir, hatta belki sizi ikna bile edebilirler. Tamamen elde etmek istediklerine yönelik duruşları, ilkeleri (aslında hiçbir zaman ilkeli değillerdi ya... neyse...), tavırları ani dönüşler yapabilir.

6. Birilerinin onlara kendini kanıtlaması gerekir

Çünkü dünya bu zehirli insanların çevresinde dönüyordur. Örneğin başka bir arkadaşınızla plan yaptığınızda arkadaşınız yerine onu tercih etmeniz, arkadaşınızla programınızı iptal etmeniz için ellerinden geleni yaparlar. Ya böyle bir insanla plan yapmaya kalktığınızda sizi kendi istediğini yapmaya ya da yaptırmaya ikna ederler. Bu durum, genellikle 'böl ve fethet' yöntemiyle kendilerinin (ya da kendi isteklerinin) tek seçenek olduğu algısını yaratarak daha anlamlı birçok ilişkinizi bitirmenizle sonuçlanabilir.

7. Sizi sürekli savunma pozisyonunda bırakırlar

Birçok konuda aynı duruşu sergilemekte zorlanırlar. Bunun sebebi ise büyük ihtimalle sizin herhangi bir konudaki görüşünüzün onlar için hiç kayda değer görülmemesidir. Bu insanların başkalarını çok iyi kullandığını her zaman hatırlamalısınız. Bunun için kullandıkları taktikler genellikle belirsizlik ve keyfiliktir. Ayrıca herhangi bir tartışmada odağınızı dağıtarak konuyu istedikleri yöne çekmekte ustadırlar. Genellikle, yazının girişinde verdiğimiz örnekteki gibi, çözümlere değil sorunlara odaklanırlar.

8. İyi gün dostudurlar

Kendi problemleri her zaman ilk sıradadır. Çok sıradan şeyler olsa bile... Bu insanlar zengin olsalar bile maddi bir güçlükle karşılaşan 'en yakın' dostlarına herhangi bir destek vermekten kaçınırlar... tabii ki bu destek kendi çıkarlarına uygun değilse.

Zehirli insanlar problemlerinin çözümlerini başkalarından beklerler. Çok yakınımızdan bir örnek vermek gerekirse, yaşadığı sokağın yolunda bir arıza ya da bozulma varsa belediyeyi suçlar fakat çözüm için hiçbir şey yapmazlar. Ya da bazen yaşanan toplumsal sorunlarla ilgili uzlaşmacı ve çözüme yönelik hareket etmektense bir takım grupları, toplumsal kesimleri, hatta bazen azınlıkları suçlar toplumsal kin ve nefretin büyümesine bile sebep olabilirler. Diyalog bu insanlar için genellikle (kendi çıkarlarına uygun değilse) bir seçenek değildir (bkz. 'böl ve fethet'). Bu nedenle sorunları, şikayetleri ve suçlamaları hiçbir zaman son bulmaz.

Zehirli insanlardan kurtulmak için yapmanız gerekenler

Birçok zehirli insan narsisist kişilik bozukluğunun da semptomlarına sahiptir. Bu insanları genellikle düzeltemezsiniz çünkü düzeltilmeleri gerektiğini düşünmezler; çünkü zaten onlar her zaman haklıdır ve sorun her zaman başka kişilerde veya olaylardadır.

İşin kötü yanı bu insanlar zehirlerini hiç farkına varmasanız da size zerk ederler. Bu yazıyı okuduktan sonra yakın ya da uzak çevrenizde bu tarz insanlar var mı ve siz bu insanların ne kadar etkisindesiniz, tartmaya çalışın. Evet, çok kolay değil, belki çok sevdiğiniz ve yakınınızda biri, fakat bu insanları hayatınızdan çıkardıktan sonra mutlaka yaşam kalitenizin yükseldiğini ve eskiden keyif almadığınız, daha doğrusu bu insanların keyif almanıza izin vermediği şeylerden keyif alabildiğinizi fark ettiğinizde şükretmeniz garanti.

Fakat bu insanlardan kurtulmak Maalesef o kadar da kolay değil. Özellikle sizi etkilemeye başladılarsa... Böyle bir durumda şunları hatırlayın:

- Zehirli insanlar mahreminize, kişisel sınırlarınıza saygı göstermezler. Bu nedenle siz onlardan uzaklaşmaya çalıştıkça daha fazla üzerinize gelebilirler. Bu nedenle sabırlı olun.

- Sabrın sonu selamet... yine de bu tarz insanlar öylesine darlayıcı olabiliyorlar ki onlara bir açıklama yapmak zorunda hissedebilirsiniz. Hayatınızdan çıkarttığınız hiçkimseye bir açıklama borçlu değilsiniz.

- Bu insanlar facebook, twitter ve bilimum sosyal medya platformuna sızmış ve sizi takip ediyorsa... Kullandığınız tüm sosyal medya platformlarında onu engelleyin.

- İlla bir açıklama yapmak zorunda hissediyorsanız da... biraz eski usul takılın. Alın bi kalem-kağıt mektup yazın.

- Zehirli insanlar iş arkadaşınız, hatta patronunuz bile olabilir. Bu kişileri bıçakla keser gibi hayatınızdan çıkarmanız -doğal olarak- pek mümkün değil. Böyle bir durum söz konusuysa mesafe koyun.

- Eğer zehirli insanlar ailenizden biri ise (çünkü neden olmasın) ne yapacaksınız? Teyzeniz, amcanız, hatta babanız bile zehirli insan olabilir. Evet, söz konusu aile olunca gerçekten duygusal bariyerleri yıkmak çok zor fakat imkansız değil. Tek başına zorlanacağınızı hissediyorsanız profesyonel yardım almaya çalışın. Unutmayın bir insanın size kan bağı var diye onu sevmek ya da ona saygı duymak zorunda değilsiniz. Eğer sizi engellediğini hissediyorsanız biraz daha zor olsa da yukarıdaki adımları deneyebilirsiniz. Gerçekten size faydası olduğunu bildiğiniz arkadaşlarınızdan destek alabilirsiniz. Ayrıca mutlaka diğer aile fertleriyle bu konuyu paylaşın, onlardan gelen tepkileri ve tavsiyeleri tartın... ve buna göre o kişiden en az etkilenebileceğiniz bir ilişki modeli oluşturmaya çalışın.

İnanın zehirli insanlardan kurtulduğunuzda çok daha mutlu ve özgür hissedeceksiniz. Kolay gelsin :)

Kaynaklar: psychologytoday.com, theartofcharm.com