Donakalım, hastaların belirli durumlarda uzun bir müddet hareket etmeden aynı pozisyonda kalmasını ifade etmek için kullanılan bir terimdir. İlk defa 1874 yılında tanımlanan hastalık, yakın döneme kadar sadece şizofreninin bir alt türü olarak değerlendirilmiştir. Son yıllarda yapılan çalışmalar, donakalımın başta majör depresyon ve bipolar bozukluk olmak üzere pek çok psikiyatrik hastalıklarla birlikte görüldüğünü saptamıştır. İşte donakalım belirtileri ve tedavi yöntemleri…
DONAKALIM BELİRTİLERİ
Donakalım, ani başlangıçlı bir sosyal işlev bozukluğudur. Genellikle erkeklerde 15-25, kadınlarda ise 25-35 yaş aralığında ortaya çıkar. Uzmanlara göre; donakalım hastalarının gösterdiği belirtiler, kişilerin bilinçaltı korkularına verdiği fiziksel tepkilerden ibarettir. Bu belirtiler arasında hastaların hareketsiz kalması ya da yapılan hareketleri tekrarlaması çok sık görülür. Donakalımla karakterize edilen diğer belirtiler şöyledir:
Mutizm (konuşmama)
Tuhaf mimikler
Kontrolsüz, ani ve şiddet eğilimli davranışlar
Konuşma bozukluğu
Nesne ya da insanları taklit etme
Uyku bozukluğu
Yeme bozukluğu
Bazı durumlarda aşırı hareketlilik
Yoğun huzursuzluk hali
Negativizm: Hasta kendisine söylenenlere cevap vermez ya da kendisinden istenenlere karşı direnç gösterir.
DONAKALIM RAHATSIZLIĞININ TEDAVİSİ VAR MIDIR?
Donakalım, majör depresyon, bipolar bozukluk ve şizofreni gibi birçok hastalıkla birlikte görülebilir. Bu sebeple hastalığın tanımlanması ve tedavi sürecine başlanması biraz zaman alır. Belirtileri en az 6 ay devam eden kişilere katatoni rahatsızlığı teşhisi konur.
Doktor teşhisinin ardından uygulanacak pek çok terapi ya da ilaç tedavisi mevcuttur. Fakat donakalım rahatsızlığına en iyi gelen tedavi şekli elektrokonvulsif terapi (EKT)’dir.
Pek çok bilimsel çalışma nöropsikiyatrik rahatsızlıklara bağlı olarak ortaya çıkan donakalım durumunda hastaların EKT’ye olumlu yanıt verdiğini ortaya koyuyor. EKT, beyin dokusunu elektrik akımıyla uyararak hastalık semptomlarını ortadan kaldırmayı amaçlayan psikiyatrik bir tedavi yöntemidir. Tedavi sırasında anestezi altında olan hastalar hiçbir şekilde ağrı ya da acı hissetmezler. Bu terapi yöntemine en az 7 seans devam eden hastalarda hızlı bir iyileşme süreci başlar.
EKT sadece donakalım durumunu ortadan kaldırmakla kalmaz altta yatan diğer psikiyatrik rahatsızlıkları da tedavi eder. EKT uygulanan hastaların tedavisi çoğunlukla ilaçlarla devam eder. Aynı zamanda süreç; bireysel ve içgörü yönelimli psikoterapilerle desteklenir.