Kaktüslerin üzerinde asalak olarak yaşayan cochineal böceği, karaborsaya düştü... İşlenmiş cochinealin kilosu son bir yılda 2’ye katlandı...
“Bu kimi ilgilendirir?” demeyin, dünyada kolaya renk veren böcek olarak efsanevi bir ün yapan cochineal, gıdadan kozmetiğe kadar birçok sektörün ‘canı kanı’ gibi. O olmadan ne sosisin rengi pembe, ne rujlar rengârenk, ne de kolalar şu anki renginde olabilir. Kilosu 500 euro sağladığı kırmızı renk nedeniyle cochineal böceği, ilk olarak Aztekler tarafından kök boyası olarak kullanılıyor. Böcekten elde edilen carmine boya pigmenti şu anda ise dünyada dev bir piyasa. En büyük alıcısı da gazlı içecek üreticileri, gıda firmaları ve kozmetikçiler. Doğal bir katkı maddesi olması nedeniyle de dünyada giderek önemi artan carmine isimli katkı maddesinin hava şartlarına bağlı olarak üretiminin bir miktar azalması nedeniyle fiyatı fırladı. Gazlı içecek devleri birçok fabrikada üretimi kapattı. Geçen yıl kilosu 200-250 euro olan carmine, şu anda piyasada 450-500 euroya bile zor bulunuyor. Asparagas değil gerçek.
Türkiye’de 10 ithalatçısı var. Yıllardır halk arasında asparagas olarak görülen ‘kolanın içinde böcek var’ söylentilerinin de gerçek olduğunu Türkiye’de son yıllarda oluşan ‘cochineal’ piyasası gözler önüne seriyor. Türkiye’de carmine katkı maddesinin yaklaşık 10 ithalatçısı bulunuyor. Türkiye’nin önde gelen gıda katkı maddeleri ithalatçılarından Ünak Gıda da bunlardan biri. Şirketin Genel Müdürü Atilla Kendigelen, 11 senedir carmine ithalatı yaptıklarını açıklıyor. “Ancak son bir iki yıldır ithalatta patlama var. Çünkü AB’ye uyum kapsamında daha önce kullanılan katkı maddeleri yasaklandı. Fermente edilmiş pirinç de bunlardan biri” diyen Kendigelen, Türkiye’de sadece gıda sektörünün yılda 50 ton carmine kullandığını açıklıyor. Kendigelen, Ünak Gıda olarak yılda 15 ton civarında carmine ithalatı yaptıklarını anlatıyor. Dev fabrikalarda işleniyor Cochineal böceği Meksika, Bolivya, Şili, Kanarya Adaları ve Peru’da dikenli kaktüslerin üzerinde yaşıyor. Doğal ortamında çoğaldığı gibi kültürel olarak da yetiştirilebiliyor. Böceklerin üretimi için büyük çiftlikler bulunuyor. Peru, Şili ve Meksika’da bulunan büyük fabrikalarda toplanan böcekler işleme tabi tutuluyor. Işınlanıp hijyenik hale getiriliyor. Daha sonra da toz haline getirilerek satışa sunuluyor.
