Bu projeyle Afrika’da açlar doyacak, Türkiye’de üretim ve istihdam artacak

Son yılların en ağır kuraklığını yaşayan ve nüfusunun üçte biri açlık sınırının altında olan, her gün onlarca çocuğun öldüğü Somali için Türkiye’deki vatandaşlar imkanları ölçüsünde yardım etmeye çalışırken devlet de kalıcı projeler geliştiriyor. Ekonomistler ise Somali’de devlet imkanlarıyla ve bütçeye yük getirmeden uygulanabilecek projeler önermeye başladı.
Pamukkale Üniversitesi (PAÜ) Maliye Bölümü Mali Hukuk Ana Bilim Dalı Öğretim Üyesi Doç. Dr. Ersan Öz, hem Somali’deki açlara yardım edecek hem de ülke ekonomisini canlandıracak bir proje geliştirdi.
Doç. Dr. Ersan Öz’e göre devlet, Somali’ye yardımlarda kullanılacak parayı, uzun vadeli TL veya döviz cinsinden, faizi piyasa şartlarına uyumlu tahvil ihalesi yapıp satarak kaynak elde edebilir. Döviz cinsinden tahvillerin bir kısmının Merkez Bankası tarafından alınması sağlanarak, döviz rezervleri de harekete geçirilmiş olur. Buralardan elde edilecek kaynaklarla Somali gibi ülkelerin ihtiyaçlarına göre üretim yapan, özellikle kalkınmada öncelikli yörelerde faaliyet gösteren fabrikalardan ihaleyle alım yapılabilir. Oralarda fabrika yoksa üretimin olduğu diğer bölgelerden alınır veya ekonomik krizden etkilenmiş firmalar da ihalelere dâhil edilebilir.
Ersan Öz, “Örneğin Konya’dan buğday, Giresun’dan fındık, Denizli’den tekstil ürünleri, bir başka ilden çadır malzemeleri, Antalya’dan domates, Malatya’dan kayısı, Uşak'tan battaniye, İstanbul başka bir ürün; yani bütün ihtiyaçlar Türkiye içinden karşılanmalıdır. Bu alımların, devletin desteklediği kalkınmada öncelikli yörelerden veya kooperatiflerden yapılmasıyla yüzde 15 oranında pozitif ayrımcılık da sağlanabilir.” tespitinde bulundu.
Yaklaşık 1 milyar dolarlık böyle bir proje hayata geçirildiğinde, Türkiye’deki üretim arttırıldığı gibi istihdama da katkı sağlanacağını vurgulayan Doç. Dr. Öz, “Ülkemizin içinde ekonomik hareketliliği arttırdığımız gibi para da transfer harcamasına dönüşmez, yani boşa gitmez. Üretim yapan yerler yardım maksatlı olacağı için düşük kârlarla çalışacağından 1 milyar dolarlık yardım, belki birkaç katına da çıkabilir.” şeklinde konuştu.
Öz, devletin bu şekilde kamu harcaması yapması halinde çarpan etkisine yol açarak, ekonomide pozitif dışsallıklar sağladığı gibi bütçesine de yük olmadan Somali ve benzeri ülkelere de yardım edeceğini söyledi.
Denizli Ticaret Odası (DTO) Başkanı Necdet Özer de kardeş ülke Somali için yapılacak her türlü projeye destek olduklarını söyledi.
Özer, “Önerilen projenin, uygulanabilir ve çok faydalı olduğunu görüyorum. 1 milyar dolarlık yardımın, bugün Somali’deki insanları gözle görülür şekilde rahatlatacağına inanıyorum. Yardım malzemelerinin ülkemizdeki üretim çarkına dahil edilmesi ve para sirkülasyonu, reel sektörü de canlandırır. Kaybedeceğimiz hiçbir şey olmayacağı gibi çok şey de kazandırır. Örneğin bir çadır malzemesini, kadirşinas halkımız çok az bir kârla üretecek ve beklenenden daha fazla katkı sağlayacaktır.” ifadelerini kullandı.
Somali için yapılan her yardımı bir insan kurtarma operasyonuna benzeten DTO Başkanı Özer, “Batılı devletler, bir fok balığı için seferber olurken yıllarca sömürdükleri Afrika için kılını kıpırdatmıyor. Onların yapmaması, bizim de bir şey yapmayacağız anlamına gelmez. Bugün Afrika’ya yardım etmek, hem dinî hem de tarihî bir görevdir. Orada ölen her çocukta, imkanı olan devletlerin yardım etmemesinin sorumluluğu bulunuyor.” diye konuştu.