Buerger hastalığı nedir, görülebilecek belirtileri nelerdir?

Buerger hastalığı, Türkiye’de sık görülen bir hastalıktır. Genellikle sigara kullanan erkekleri yakalayan bir periferik atardamar hastalığıdır. Kol ve bacaklarda bulunan arterlerin tıkanmasına sebep olarak kan dolaşımını olumsuz etkiler. Sigara kullanımına devam edildiği ve tedavi edilmediği zaman dokulara oksijen iletilemez. Kangrene sebep olacak kadar ilerleyip uzuv kesilmesine ya da hayati tehlike olmasına yol açabilir. Buerger hastalığı ile ilgili merak edilenleri sizler için araştırdık.

Buerger Hastalığı Nedir?

Buerger hastalığı; bacak, kol atardamarı ve toplardamarlarında nadiren görülen bir hastalıktır. Bilimsel adı tromboangiitis obliterans olarak bilinmektedir. Kan damarları iltihaplanır, şişer ve kanda pıhtı oluşumu sebebi ile damar tıkanıklığı meydana gelir. Oluşan bu tıkanıklık bir süre sonra cilt dokularına zarar verir ve daha da ilerlediği durumda kangren gibi ciddi komplikasyonlara neden olabilir. Öncelikli olarak el ve ayaklarda başlayan bu hastalık, zaman geçtikçe kollara, bacaklara ve vücudun diğer bölgelerine yayılabilir.

Buerger Hastalığının Belirtileri Nelerdir?

Tüm hastalarda görülen karakteristik buerger hastalığı belirtileri mevcuttur. Hastalarda görülen ilk belirti genellikle ayak ve ellerden bacaklara ve kollara dağılan ağrı varlığıdır. Ilk başlarda hafif bir ağrı olsa da zaman geçtikçe hastalık ile beraber ağrı da şiddetlenir. Bu ağrılar yürürken topallamaya sebep olabilir ya da dinlenme esnasında daha yoğun olarak hissedilebilir. Hatta hastalar çok üşüdüğünde ya da çok stresli oldukları zaman dayanılmaz bir ağrı hissedebilirler. Ağrı belirtisinin yanı sıra görülen başka belirtiler şu şekilde sıralanabilir:

• Cildin soluk, kırmızı ya da mavi renkli görünmesi
• Saçların seyrekleşmesi ve dökülmesi
• Cildin incelmesi ya da parlaklaşması
• Ayak ve ellerde uyuşma, üşüme ve karıncalanma görülmesi

Bu belirtilerin yanı sıra el ve ayak parmaklarında açık ve ağrılı yaralar oluşabilir. Parmaklar üşüdüğü zaman solgun bir renk alır. Derinin altındaki damarlarda şişlikler görülebilir. Bu şişlikler genellikle kan damarında oluşan bir pıhtıya işarettir. Aynı zamanda bu hastalık kuvvet ve güç kaybına da sebep olabilir. Zaman içerisinde hasta kişiler eklemlerini diledikleri gibi hareket ettirememeye başlar ve hareket kısıtı meydana gelir. Bu kısıtlı durumun sebebi kan akışının eklemlerde azalmasıdır. Hareket kısıtlanmasının ardındana cil tedavi gerekir, tedavide geç kalınırsa amputasyon yapılmak zorunda kalınır.

Buerger Hastalığının Nedenleri Nelerdir?

• Buerger hastalığı nedenleri konusunda yapılan çalışmalarda hastaların hepsinin tütün ve tütün ürünleri kullandığı ortaya çıkmıştır. Hasta bireyler hastalığın tespitinden sonra da tütün kullanmaya devam ettiği takdirde hastalık daha çok ilerler ve vücudun bir parçasının kaybına neden olabilir. Uzvun bir bölümünün ya da tamamının amputasyonu yapılabilir. Amputasyon yapılmaz ise hastalık çok daha büyük alanlara yayılır ve ciddiyeti artar. Daha da ilerler ise hayati tehlikeye yol açabilir. Hastalığın genellikle erkekleri etkilediğini belirtmiştik. Tüm ırk ve yaştan insanlar bu hastalığa yakalanabilir. Fakat yapılan çalışmalarda 40 - 45 yaş aralığındaki Asyalı ve Orta Doğulu erkeklerde görülme sıklığının ve olasılığının diğer coğrafi bölgelere ve yaş aralığına kıyasla daha yüksek olduğu belirlenmiştir.
• Yapılan çalışmalardan elde edilen sonuçlara göre tütün kullanımının buerger hastalığını tetiklediğini belirtmiştik. Bilimsel olarak hangi tütün komplikasyonundan dolayı oluştuğu henüz bilinememektedir. Bazı görüşler mevcuttur:
• En yaygın olanı tütün içindeki maddelerin kan damarlarının iç yüzeylerini tahriş etmesi sonucu şişlik oluşmasıdır.
• Bazı uzmanlar da genetik yatkınlığın olabileceğini savunmaktadır.
• Diğer uzmanlara göre de bağışıklık sisteminin yanlışlıkla vücut savunmasına saldırarak otoimmün tepki oluşturmasıdır.
• Sigara tüketiminin yanı sıra çiğneme tütün, nargile, puro hatta pasif içicilik bile hastalığı tetikleyebilir. Bir günde yarım paketten çok sigara kullanan bireylerde risk daha yüksektir. Kronik diş eti iltihaplanmaları ve hastalıkları ile buerger hastalığı ilişkilidir.
• Buradan çıkarılacak sonuç ise buerger hastalığı iyileşme süreci hızlandırmak adına sigara kullanımı azaltılmalıdır.

Buerger Hastalığının Tedavisi Nasıl Olmalıdır?

Buerger hastalığı tedavisi sürecinde yapılacak ilk şey sigara tüketimini bırakmaktır. Tek başına kesin tedavi yöntemi değildir ama hem süreci azaltır hem de hastalığın ilerleyişini yavaşlatarak tedavi süresinin kısaltılmasına katkı sağlar. Bazı vücut fonksiyonlarını toparlayacak ilaç kullanımı da tedavi seçeneğidir:
Kan akışının iyileştirilmesine yardımcı olacak ilaçlar
Kan damarlarının genişlemesini sağlayacak ilaçlar
Kan pıhtılarının kaldırılmasına katkıda bulunacak ilaçlar
Yeni çıkan başka ilaçlar da kullanılmaktadır. Yapılan araştırmalar sonucu bu ilaçların Buerger hastalığı tedavisinde fayda sağladığı gösterilmiştir.

Bacak ve kollarda azalan kan akışını artırmak için belirli aralıklarla bacak ve kollar sıkıştırılabilir. Çok yayılmış bir enfeksiyon varlığında eklemlerde kan akışı durduğunda, amputasyon ya da gerekli ise sinir ameliyatı yapılabilir. Başka bir cerrahi girişim seçeneği de vardır: Kan damarlarına ince bir kateter takılarak kan akışının tekrardan olması sağlanabilir. Buna ek olarak endovasküler tedavi diye bilinen bir prosedür uygulanabilir.
Sıraladığımız pek çok yöntem arasında en etkili olan tütün kullanımını hayatınızdan çıkarmak olacaktır. Sizler de Buerger hastalığı belirtilerinden en az birini kendinizde görüyorsanız hiç vakit kaybetmeden uzman bir hekime gitmenizde fayda vardır.