Buğdayda iki yeni yerli çeşit

İZMİR (AA) - HALİL ŞAHİN - Hastalıklara dayanıklı, verimi yüksek buğday tohumu üretme çalışmaları kapmasında iki yeni yerli buğday çeşidi tescil edildi.

Ege Tarımsal Araştırma Enstitüsünde yürütülen ıslah çalışmalarında elde edilen çeşitlere "Meltem" ve "Poyraz" isimleri verildi. İki çeşit, yüksek verim potansiyeli, hastalıklara dayanıklılığı ve yüksek enerji değerleri ile dikkati çekiyor.

Ege Tarımsal Araştırma Enstitüsü Buğday Şube Şefi Riza Ünsal, AA muhabirine yaptığı açıklamada, 1963 yılında kurulan enstitüde yürütülen buğday ıslah çalışmalarında 15 ekmeklik buğday, 10 makarnalık buğday ve 1 de tritikale çeşidinin Tohumluk Tescil ve Sertifikasyon Merkezinde tescil ettirilerek üretime alındığını söyledi.

Buğday ıslah çalışmalarında, yüksek verimli, sanayici ve son tüketicinin isteklerini karşılayacak özelliklere sahip çeşit geliştirmeyi amaçladıklarını vurgulayan Ünsal, bunun için gen bankası ve uluslararası kuruluşlardan sağlanan materyaller ile yurt içindeki çeşitlerden melezleme yapıldığını kaydetti.

Melezlemeyle verim ve hastalıklara dayanıklılık gibi istenilen özelliklerin yeni çeşide aktarıldığını ifade eden Ünsal, "Buğdaydaki yaprak hastalıkları dinamik yapıda her yıl farklı boyutlarda etkili oluyor. Bu durum verim ve kaliteye tesir ediyor. Bunu engellemek için kimyasal ilaç kullanımı artıyor. Eğer dayanıklı çeşit geliştirirsek hem kimyasal kullanımı azaltarak ekonomiye katkı sağlanır hem de çevre kirliliği azaltılır." dedi.

Türkiye'nin dünyanın en büyük un üreticisi ve ihracatçısı olduğunu ifade eden Ünsal, sanayicinin de son yıllarda taleplerinin farklılaştığını, bunun için de farklı ürün gruplarına hitap edecek buğdaylara gerek duyulduğunu anlattı.

Ünsal, ıslah çalışmalarının başarılı sonuçlarına dikkati çekerek Ünsal, "Türkiye'nin ortalama buğday verimi 1950'lilerde dekar başına 100 kilolardaydı. Son yıllarda 300 kilolara çıktı, bu da ıslah çalışmaları sonucunda oldu. Eğer mevcut üretim materyalleri olsaydı bu verim artışını sağlamak mümkün değildi." diye konuştu.

- Yeni çeşitler

Bu yıl iki yeni yerli buğday çeşidi tescil ettirdiklerini anımsatan Ünsal, şöyle devam etti:

"Birisi ekmeklik buğday, adı Meltem. Ekmeklik kalitesi yüksek bir buğday. Sanayicinin istediği gibi enerji değerleri ve proteini yüksek. Meltem'in su kaldırma kapasitesi oldukça iyi. Protein değeri iyi. Ortalama verimi 800 kilolar civarında, iyi şartlarda bin kiloya çıkıyor. Boyu 100 santimetrelerde. Genelde uzun boylu buğdaylar yağışın çok olduğu yıllarda yatma gösteriyor, bu da verimi ve kaliteyi bozuyor. Pas hastalıklarına dayanıklı.

İkincisi makarnalık buğday çeşidi, Poyraz. Makarnalık özellikleri açısından yüksek değerlere sahip. İrmik rengi bakımından makarnacıların, bulgur yapanların istediği özelliklere sahip. Pas hastalıklarına dayanıklı, proteini yüksek, ortalama verim potansiyeli iyi, 950 kilolara çıkıyor."

İki çeşidin kısa sürede çiftçinin kullanımına sunulacağını aktaran Ünsal, başta Ege olmak üzere yazlık buğday ekilen tüm yörelerde değerlendirilebileceğini sözlerine ekledi.